افسانه های به یادماندنی بسیاری در باره پلیس وکارآگاهان وجود دارد. فیلم ها وسریال های بسیاری درباره کارآگاهان تهیه شده وتحقیقات جنایی یا پی جویی قتل را کاری مهیج و خطرناک جلوه داده‌اند که با تیر اندازی و تعقیب وگریز اتومبیل ها ودست وپنجه نرم کردن با مجرمین همراه است. اما آنچه عملاً کارآگاهان انجام می‌دهند یا تصویری که ازآنان دررسانه های گروهی ترسیم می شودکاملاً متفاوت است. پی جویی قتل کاری خسته کننده وملال آور است اما کارآگاهان با کار فشرده وشبانه روزی خود پرونده های قتل بسیاری را کشف می‌کنند. آن ها با جمع بندی نتایج حاصله از آزمایشات کالبد شکافی وسایر اطلاعات به دست آمده فرضیه یا فرضیه های را برای پی جویی موفقیت آمیز قتل وشناسایی ودستگیری قاتل در ذهن خود طرح می‌کنند. بدیهی است که روش های دیگر از قبیل حشره شناسی جنایی،دندان شناسی جنایی،روانشناسی جنایی وغیره نیز در صورت نیاز می تواننددرجهت پیگیری موضوع به مأمورین پلیس مساعدت های فراوانی بنمایند.(پرویزی،۱۳۷۹،ص۷۲).
۲-۶-۱۷- اقدامات اساسی در تحقیقات راجع به پروندهای قتل:
د ربرخی از وقایع مرگ، چگونگی وقوع، مبهم یا غیر طبیعی است وضرورت دارد پیرامون موضوع تحقیقات لازم انجام شود تا با مشخص شدن نحوه وقوع ورفع نکات مبهم، چنانچه جرم، قصور یا سهل انگاری صورت گرفته با تحقیقات لازم وشناسایی دستگیری مجرمین یا افراد مقصر،زمینه استیفای حقوق اولیای دم واجرای احکام قانونی فراهم آید.علی‌رغم اینکه هر پرونده قتل یا مرگ مشکوک وضعیت وشرایط خاص خود را دارد وبه تبع شرایط مذکور، پیگیری هر موضوع با موضوع دیگر تفاوت هایی خواهد داشت، اما بعضی اقدامات تحقیقی، از ارکان اساسی ومهم تحقیق محسوب می شود که عدم انجام هر یک از آن ها در زمان لازم، ممکن است موجب لطمات وآسیب های جدی بر امور مر بوطه شده وموجب عدم کشف موضوع، تأخیر در کشف یا ابهامات شاخص واساسی در تعیین نحوه وقوع شود.بنابه مراتب فوق فهرست حداقل اقدامات اساسی ونکات قابل توجه در پیگیری پرونده های قتل به شرح زیر اعلام می شود:
۱- اصول کلی:
۱-۱)پیگیری کلیه پرونده های قتل ومرگ مشکوک به جنایت، برابر دستورالعمل های صادره بر عهده یگان های اجرایی آگاهی است. تأکید می شود در مواردی که متهم به قتل در مراحل اول تحقیق یا درصحنه دستگیرشده ومعترف به اتهام منتسبه باشد، ضرورت دارد تحقیقات تکمیلی توسط آگاهی صورت پذیرد تا با جمع آوری مستندات ودلایل از بروز ابهام در مراحل بعدی تحقیق جلوگیری به عمل آید. چنانچه در شهرستانی، بر اساس تصمیمات مراجع قضایی، پرونده های قتل با تأخیر به آگاهی ارسال شود، یا به لحاظ کشف موضوع در مراحل اولیه، موضوع به آگاهی ارجاع نشود ضروری است از سوی فرماندهان مربوطه هماهنگی لازم با روسای دادگستری به عمل آید تا نسبت به رفع این معضل اقدام شود.
۱-۲)حضورمراجع غیر مسئول در صحنه یکی از عوامل تغییر دهنده و آلوده کننده به شمار می‌آید. لذا صرفاً حضور افراد مسئول شامل مرجع قضایی، پزشک قانونی، کارشناس یا کارشناسان تشخیص هویت و کارشناس آگاهی در صحنه مجاز بوده وباید از حضور سایرین اعم از مراجع رسمی، بستگان وآشنایان قربانی وخبرنگارها در صحنه قتل که ممکن است به روند تحقیقات آسیب برساند، جلوگیری شود. قابل ذکر می‌داند وظیفه اصلی کارشناس آگاهی کشف جرم است ومصاحبه وخبر ر سانی، دلجویی از بازماندگان، ادای احترام به مسئولینی که در محل حضور می‌یابند و… برعهده وی نیست.
۱-۳)حضور کارشناس آگاهی در صحنه قتل، الزامی است وکلیه دوایر وشعبات رسیدگی به جرایم قتل باید در تمام ساعات شبانه روز آمادگی اعزام کارشناس به صحنه های قتل را داشته باشند.
۱-۴)حضور عوامل تشخیص هویت به منظوربررسی صحنه واقدامات مقتضی در خصوص جمع آوری وثبت آثار الز امی است و ادارات مربوطه باید آمادگی اعزام اکیپ در تمام ساعات شبانه روز وبه کلیه نقاط حوزه استحفاظی را داشته باشند.
۱-۵)حضور پزشکی قانونی در صحنه جرم، می‌تواند کمک های مؤثری در روند تحقیقات داشته باشد. چنانچه در استان یا شهرستانی پزشکان قانونی در صحنه قتل حضور نمی یابند، با هماهنگی فرماندهان ومراجع قضایی نسبت به رفع این مشکل اقدام شود.
۱-۶)حفظ صحنه قتل و مراقبت از آن به منظور جلوگیری از هر نوع تغییر ودستکاری بر عهده عوامل کوپ است که به عنوان اولین مأمورین در صحنه حاضر می‌شوند. چنانچه در صحنه جرم انجام برخی اقدامات متناسب با صحنه ضروری تشخیص داده شود ،اقدام خواهد شد، اما هر نوع جابجایی وتغییر در صحنه باید یاداشت شود.(مصطفایی وبیابانی،۱۳۸۷،ص۱۵۲-۱۵۴).
۲-مراحل پیگیری:
۲-۱)اطلاع از وقوع قتل: اطلاع ممکن است ازطریق تماس تلفنی، مراجعه حضوری، گزارش عوامل گشت یا وصول اطلاعیه باشد.در صورتی که اعلام ازطریق تماس تلفنی بوده،زمان تماس، شماره تماس گیرنده، و در صورتی که فردخودرا معرفی ننموده ،مشخصات استنباطی ازصدا(جنسیت تماس گیرنده،سن تقریبی، لهجه و…)درگزارش مأموردرج شود مراکزمجهز به ضبط تماس های تلفنی، ضبط صدای تماس گیرنده پیشنهاد می شود.
ممکن است اعلام کننده حالت روحی مناسب نداشته وسراسیمه مطالبی را ابراز کرده وبخواهد تماس را قطع کند، اپراتور مستقر در مرکز پلیس باید آموزش های لازم در خصوص کسب اطلاعات مفید از تماس گیرنده را داشته باشد تا در تعیین محل وقوع(نشانی) مشکلی پیش نیاید وموجب تأخیر در حضور مأمورین شود.
چنانچه اعلام وقوع قتلی به صورت کتبی باشد(اطلاعیه در مورد قتلی که قبلاً اتفاق افتاده)حتماً پاکت نامه نیز جهت بهره برداری های بعدی حفظ شود.
در اعلام حضوری، مشخصات هویتی اعلام کننده اخذ واقدامات بعدی صورت گیرد.
۲-۲)حضور در صحنه: کسانی که به عنوان اولین مأمورین در صحنه حضور می‌یابند، ابتدا وظیفه حفاظت صحنه از آسیب های احتمالی، آلودگی وتغییرات را بر عهده دارند، اما علاوه بر این وظیفه ، ممکن است به لحاظ شرایط موجود در صحنه یا وضعیت های مختلف، لازم شود کارهای دیگری نیز انجام دهند. مانند انتقال مجروح یا مجروحین و..(مصطفایی وبیابانی،۱۳۸۷،ص۱۵۴-۱۵۵).
۲-۶-۱۸- اقدامات تکمیلی پلیس برای شناسایی ودستگیری قاتلین:
|
[سه شنبه 1401-09-29] [ 05:37:00 ق.ظ ]
|
