با شناسایی سبک های یادگیری دانش آموزان می توان در انتخاب رشته تحصیلی و در نهایت شغل مناسب نیز به آنان کمک نمود. ویتکین^[۳۱] (۱۹۷۶) معتقد است توجه معلمان و برنامه ریزان درسی به سبک شناختی افراد که ریشه در تفاوت های فردی آنان دارد، موجب تسهیل در فهم و یادگیری و فرایند های آموزشی خواهد شد و دانش آموزان را در انتخاب حرفه و موقعیت های شغلی آینده یاری خواهد داد( نقل از اعظمی، ۱۳۸۱).

یادگیری یکی از عوامل بسیار مهم تعیین کننده در رشد شخصیت محسوب می شود. یکی از اهداف و انگیزه های اصلی نظریه پردازان سبک های یادگیری فراهم آوردن پیوندی بین یادگیری و شخصیت می‌باشد. جکسون و جونز^[۳۲](۱۹۹۶) در زمینه ارتباط بین ویژگی شخصیتی و سبک های یادگیری ‌به این نتیجه رسیده اند که هر یک از عناصر سبک های یادگیری حداقل با یکی از ویژگی شخصیتی در ارتباط است. فورنهام و جکسون(۱۹۹۹) با یافتن همبستگی بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری، آشکارا بیان نموده اند که سبک های یادگیری زیر مجموعه شخصیت هستند.

با پذیرش این تعریف، می توان انتظار داشت که سازه شخصیت به گونه ای فراگیر، تمام فعالیت های انسان از جمله جهت گیری های یادگیری او را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در این تحقیق تلاش بر ارائه مدلی است که رابطه میان ویژگی های شخصیتی و استفاده از سبک های متنوع یادگیری را توضیح دهد.

۱-۴ اهداف تحقیق

الف) هدف اصلی

هدف اصلی تحقیق، تعیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری دانش آموزان متوسطه نظری شهرستان بیجار می‌باشد.

ب) اهداف ویژه

1. 1. تعیین ضرایب همبستگی ساده بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری

1. 1. تعیین رابطه چندگانه میان ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری همگرا

1. 1. تعیین رابطه چندگانه میان ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری جذب کننده

1. 1. تعیین رابطه چندگانه میان ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری انطباق یابنده

1. تعیین رابطه چندگانه میان ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری واگرا

۱-۵ قلمرو تحقیق

الف) قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو مکانی این تحقیق شامل تمام مدارس متوسطه نظری دخترانه و پسرانه که در سطح شهرستان بیجار از توابع استان کردستان قرار گرفته اند می‌باشد.

ب) قلمرو زمانی تحقیق

این تحقیق در سال تحصیلی ۱۳۸۹-۱۳۹۰ انجام گرفته است.

۱-۶ فرضیه های تحقیق

1. 1. بین ویژگی های‌ شخصیتی و سبک یادگیری همگرا رابطه چندگانه وجود دارد.

1. 1. بین ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری جذب کننده رابطه چندگانه وجود دارد.

1. 1. بین ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری انطباق یابنده رابطه چندگانه وجود دارد.

1. بین ویژگی های شخصیتی و سبک یادگیری واگرا رابطه چندگانه وجود دارد.

۱-۷ سؤالات تحقیق

1. 1. آیا بین ویژگی های شخصیتی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد؟

1. 1. آیا بین سبک های یادگیری دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد؟

1. 1. آیا بین ویژگی های شخصیتی دانش آموزان رشته‌های مختلف تحصیلی تفاوت وجود دارد؟

1. 1. آیا بین سبک های یادگیری دانش آموزان رشته‌های مختلف تحصیلی تفاوت وجود دارد؟

1. آیا بین ویژگی های شخصیتی دانش آموزان پایه های مختلف تحصیلی تفاوت وجود دارد؟

۱-۸ تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها و مفاهیم

الف- ویژگی های شخصیتی^[۳۳]

۱- تعریف نظری: در لغت نامه وارن تعریف شخصیت چنین آمده است: شخصیت به جنبه‌های عقلی، عاطفی، انگیزشی و فیزیولوژیکی یک فرد گفته می شود. به عبارت دیگر به مجموعه مؤلفه هایی که یک فرد را سرپا نگه می‌دارد شخصیت گفته می شود(گروسی،۱۳۸۰ص۴).

در این تحقیق منظور ما از ویژگی های شخصیتی، عوامل پنج گانه ای است که در مدل تحلیل عاملی شخصیت مورد بحث قرار می‌گیرد. در مدل پنج عاملی شخصیت فرض بر این است که شخصیت از ابعاد مختلفی تشکیل شده است که از طریق پرسشنامه ویژگی های شخصیتی ( نئو^[۳۴] ) می توان آن را اندازه گیری نمود. این عوامل پنج گانه عبارتند از (کاستا و مک کرا،۱۹۹۲) :

روان رنجور خویی^[۳۵] : روان رنجور خویی رگه ای از شخصیت است که ثبات عاطفی بالا و اضطراب پایین در یک سوی پیوستار و در سوی دیگر آن، بی ثباتی عاطفی و اضطراب بالا قرار دارد. افرادی که نمره آن ها در روان رنجور خویی پایین است با برخورداری از ثبات عاطفی، معمولا آرام، معتدل و راحت هستند و قادرند با موقعیت های استرس زا، بدون آشفتگی یا اضطراب مقابله کنند. داشتن احساسات منفی همچون ترس، غم، برانگیختگی، خشم، احساس گناه، احساس کلافگی دائمی و فراگیر مبنای این شاخص را تشکیل می‌دهد.

برون گرایی^[۳۶] : این ویژگی شخصیتی یکی از ابعاد تمایلات بین فردی است. افرادی که در این مقیاس نمره بالایی می گیرند اجتماعی، قاطع، فعال، حراف، اهل گفتگو و دوستدار دیگران هستند. به شرکت در اجتماعات و مهمانی ها علاقه داشته و هیجان و تحرک را دوست دارند. بازاریاب های موفق نمونه ای از این افراد هستند. در مقابل افرادی که نمره پایینی دارند درون گرا به حساب می‌آیند و افرادی محافظه کار، تکرو و کنجکاو هستند. ترجیح می‌دهند تنها باشند و این نشانه اضطراب اجتماعی در آن ها نیست.

گشودگی به تجربه^[۳۷] : عناصر گشودگی به تجربه شامل تصور فعال، احساس زیبایی پسندی، توجه به احساسات درونی، تنوع طلبی، کنجکاوی ذهنی و استقلال در قضاوت است. افرادی که نمره بالایی در این شاخص دارند انسانهایی هستند که در باروری تجربه های درونی و دنیای پیرامون کنجکاو بوده و زندگی سرشار از تجربه دارند. این افراد طالب لذت بردن از نظریه های جدید و ارزش‌های غیرمتعارف هستند و در مقایسه با افراد بسته احساسات مثبت و منفی فراوانی دارند. این افراد معمولا افراد خلاقی هستند و تفکر واگرا دارند. اما افراد بسته در رفتار متعارف و در ظاهر ملاحظه کار هستند و پاسخ های هیجانی آن ها نسبتا آرام و نهفته است.

موافق بودن^[۳۸] : این شاخص بر گرایش‌های ارتباط بین فردی تأکید دارد. فرد موافق نوع دوست است و با دیگران احساس همدردی می‌کند و مشتاق به کمک به آنان است و اعتقاد دارد که دیگران نیز با او همین رابطه را دارند. در مقابل، فرد غیر موافق، خودمحور و به قصد و نیت دیگران مظنون است و بیشتر اهل رقابت است تا همکاری. افراد موافق از افراد غیر موافق محبوب تر هستند.

با وجدان بودن^[۳۹] : دو ویژگی عمده توانایی کنترل تکانه ها و تمایلات و به کارگیری طرح و برنامه در رفتار، برای رسیدن به اهداف مورد بررسی در این شاخص قرار می‌گیرد. فرد دارای نمره بالا در این شاخص دارای هدف ها و خواسته های قوی و از پیش تعیین شده است. این افراد دقیق، قابل اعتماد و وقت شناس هستند. افراد دارای نمره پایین دقت کافی برای انجام امور ندارند و در جهت رسیدن به اهداف چندان مصر و پیگیر نیستند. نیاز به لذت طلبی و علاقمندی به امور جنسی در افراد با نمره پایین بیشتر از افرادی است که نمره‌های بالا کسب می‌کنند.