الف ، تغییزات اقتصادی

مهمترین تغییرات اقتصادی در الگوی اشتغال ، ترکیب سرمایه و تکنولوژی ، اندازه بنگاه ر قابت می افتد .

در مرحله اولی اشتغال ازکشاورزان به صنعت انتقال می‌یابد و موجب گسترش بخش صنعت و رشد سریع بهره وری در این بخش ، بخصوص در کشور های در حال توسعه می‌گردد. مرحله دوم تغییر ساختاری اشتغال از صنعت به خدمات است . خدمات شامل عمده فروشی ، خرده فروشی ، امور بانکی و مالی وبیمه ، املاک و مستغلات ، حمل و نقل، خدمات شخصی و کسب و کار است .البته در افزایش بهره وری در مرحله انتقال اشتغال از صنت به خدمات همانند اشتغال از کشاورزی به صنعت نیست تجربه کشوره ائی که مراحل فوق را طی کرده‌اند نشان می‌دهد که انتقال اشتغال از صنعت به خدمات با کاهش هزینه انرژی و سرمایه گذاری و افزایش هزینه و سرمایه گذاری در آموزش نیروی کار همراه بوده است .

تغییرات در ترکیب افزایش نسبی ، طول عمر و نوع سرمایه ، بهره وری مؤثر می‌باشد . رشد سرمایه تابعی از پس انداز است و تغییرات تکنولوژی و اختراعات نیز در تر کیب سرمایه میزان سرمایه گذاری و افزایش و کاهش بهره وری مؤثر ند. تفاوت معنی دار ما بین بهره وری و تمر کز سرمایه اغلب نشانه ای از عدم استفاده از ظرفیتها و ضعف مدیریت جامعه و بنگاه ها است .

تاثیر تحقیق و توسعه در ساختار اقتصادی و بهره وری عامل مهم دیگری در سطح کلان اقتصاد و نیز بنگاههاست . مدیریت تحقیق و توسعه تکنولوژی و کار برد روش های تازه ، فنون جدید ، محصولات نو ، فرایند های بهنگام تولید به طور چشمگیری در افزایش میکرو پرو سورها ، ربات ها ، تجهیزات ارتباطی ، اطلاعات نام برد که نقش عمده ای در بهره وری و تغییرات ساختار ی اقتاصاد داشته اند.

صرفه جویی در مقیاس یا اندازه گیری نسبی بنگاه ها ی تولیدی رابطه نزدیکی با ببهره وری و ساختار صنعتی دارد . ‌بنگاه‌های کوچک و متوسط ، در صورت تخصصی شدن در دراز مدت به خوبی می‌توانند قابل رقابت باشند .رقابت صنعتی در بهره وری اقتصادی و بنگاهی هر دو مؤثر است مجموع مدیریت اروپایی رقابت صنعتی را ایجاد توانایی فوری وآنی و خلق فرصت برای کار فرمایان در طراحی ، تولید و فروش کالا در محیط مربوط به خویش می‌داند ککه کیفیت و قیمت را رقبای داخلی و خارجی تعیین می‌کنند. تحرک اقتصادی کارائی صنعتی تحرک مالی حضور در بازار رقابت ، منابع انسلنی ، قوانین و مقررات مالی و مالیاتی و پولی و ارزی ، منابع و زیر بناهای اقتصادی توجه به صادرات خارجی توجه به نو آوری و اختراعات ، ثبات سیاسی و اقتصادی و میزانی ککه استراتژی های تبلور ی از روحیه اجتماعی می‌باشند . رقابت صنعتی و افزایش بهره وری موثرند.

ب: تغییرات اجتماعی و جمعیتی : تغییرات ساختاری در نیروی کار هم اجتماعی و هم جمعیتی است . جمعیت آن تعداد افرادی که همه روزه وارد بازار کار می‌شوند روندی افزایشی دارد . بهره وری و مزد حقیقی در کشور های در حال توسعه روند صعودی چندنی ندارد ولی قیمت کالاهای آن ها مجبور است در رقابت تغییرات جمعیتی در جویندگان کارگران شاغل ، مهارت‌های کاری و نیز در عر ضه و تقاضای کالاها تاثیر حتمی دارد . جا‌به‌جایی جمعیت از منطقه ای به منطقه دیگر در بهره وری و مرکز جمعیت اثر می‌گذارند و ساختار اشتغال و تولید را تغییر می‌دهد به علت گسترش امکانات بهداشتی بر طول عمر افراد افزوده می شود و بازنشستگی به تأخیر می افتد به موازات آن فشار اقتصادی افراد مسن را وادار به کار می‌کند تمام این واقعیات روزمره بهره وری اثر می‌گذارد و ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی تغییر می‌کند و سنت‌ها به تدریج دگرگون اعتقادی وسنتها در تحولات اجتماعی و اقتصادی و ساختار آن ها اثر می‌گذارد .

۲-۲-۸-۲٫گروه دوم: منابع طبیعی

مهمترین منابع طبیعی نیروی انسانی ، زمین ، سوخت و مواد خام است و توانایی ملتها در ایجاد بسیج مصرف این منابع تاثیر انکار ناپذیری در بهبود بهره وری آنان دارد و لی متاسفانه غالبآ نادیده گرفته می شود در زیر به هریک از منابع طبیعی اختصارا اشاره می گرد :

الف- نیروی انسانی

انسان‌ها با ارزش ترین منابع طبیعی جامعه هستند چندین کشور پیشرفته نظیر ژاپن ، سویس و هلند که فاقد زمین کافی ، مواد سوختنی و مواد معدنی هستند که به خوبی در یافته اند که تنها مهمترین منابع طبیعی توسعه و رشد آنان انسان‌ها و مهارت آموزش.

ب- زمین :

زمین به مدیریت صحیح ˛ احیا و سیاست ملی نیاز دارد و گسترش صنایع و افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از عوامل تخریب زمین می‌باشد.فشار برای افزایش بهره وری کارگر شاغل در زمین و یا هر هکتار زمین به نابودی خاک کمک می‌کند.چنین زمینهایی غالبا” به صورت ظاهری و با مصرف کود شیمیایی بیشتر اما با هزینه صعودی و با قبول آلودگی محیط زیست ˛ کشت می‌شوند.افزایش هزینه نهاده های نیرو طلب ˛ محدودیت زمین‌های موجود و نیاز مبرم به پرورش دام ˛ از جمله مسایل مورد بحث روز جهان است ˛ و مطلبی که کارآفرینان بنگاه های تولید باید بدان توجه نمایند آن است که برای زمین محدودیت خاصی را نه تنها از لحاظ بهره وری و استفاده بهینه در نظر داشته باشند ˛ بلکه نقش روز افزون آن را در بهره وری از یاد نبرند.

ج- سوخت :

انرژی منبع با اهمیت دیگری است که باید بدان توجه خاصی نمود.افزایش بهای نفت در دهه ۷۰ کاهش بهره وری در سطح جهانی به همراه داشت و با وجود سرمایه گذاری های هنگفت ˛ بهره وری افزایش نیافت.تقاضا برای نفت ˛ صرف نظر از جنبه‌های سیاسی آن ˛ تابع قیمت و سوخت جایگزین است.به علاوه عرضه نفت بر ترکیب سرمایه و نیروی کار در اقتصاد کشورها تاثیر دارد و افزایش و کاهش عرضه آن نه تنها بر بهره وری بلکه بر محیط زیست تاثیر دارد.

د- مواد خام :

مواد خام نیز از عوامل اصلی بهره وری در صنایع هستند.بهای مواد خام همانند نفت برای سایر کشورها ˛ همیشه با نوسانات نسبتا” شدیدی همراه است.از آنجا که با ارزشترین و در ‌دسترس‌ترین مواد معدنی عمدتاً” استخراج شده اند ˛ بهره برداری از معادن موجود که از کیفیت چندان مطلوبی برخوردار نیستند و در عمق بیشتری از زمین قرار دارند مستلزم سرمایه گذاری و در اختیار گرفتن نیروی انسانی متخصص است که بر هزینه تولید و در نتیجه کاهش بهره وری شتاب می‌دهد.

۳-۲-۸-۲ .دولت‌ها و زیربناها

سیاست‌ها ˛ راهبردها و برنامه های دولت اثر مهمی بر بهره وری بنگاه ها از طریق زیر می‌گذارند :

• • عملکرد و کارائی دستگاه های دولتی

• • مقررات و کارائی دستگاه های دولتی

• • مقررات دولتی نظیر سیاست‌های کنترل قیمت ˛ مالیات ˛ مزد و حقوق

• • حمل و نقل و ارتباطات

• • انرژی

• • اقدامات مالی و بانکی نظیر نرخ بهره ˛ تعرفه ها ˛ مقررات واردات و صادرات

• • رقابت بنگاه های عمومی و دولتی با سایر بنگاه ها ، کنترل ارزی

• • مقررات محیط زیست

• • اجبار به فعالیت در منطقه خاص