د) یافتن راه حل و طرق مقابله با مشکل توسعه مددجو: در این مقطع از جریان مصاحبه اصول و ارزش های مددجو در مددکاری اجتماعی نظیر ارائه راه حل توسط مددجو به منظور حفظ و حراست از شخصیت و منش وی و رعایت خود تصمیم‌گیری، خود رهبری و مشارکت فرد در فعالیت ها، مددکار اجتماعی را ‌به این سمت رهنمود می‌کند که با شکیبایی و حوصله کافی عمل نموده و همواره مراقب باشد که نقش دستور دهنده و امر کننده را نداشته باشد. مددکار باید این مسئله را در نظر داشته باشد که اگر اصل مشارکت مددجو در فعالیت ها را نادیده بگیرد، هر چند پس از حل مشکل به صورت مقطعی منجر به رضایت و شادمانی مددجو می‌گردد؛ ولی این شادی نمی‌تواند عمیق و مستمر باشد و فرجام کار احتمال احساس عدم کفایت، ناتوانی و درمانگی در مددجو حاصل می‌گردد.

۳-خاتمه مصاحبه

خاتمه مصاحبه در مددکاری می‌تواند آغاز یک جریان پویا و ارتباطات وسیع باشد که بین مثلث مددجو مشکل و مددکار بر قرار خواهد شد. در واقع مصاحبه مددکار با مددجو به منزله‌ی گشودن و ایجاد روابط آتی و فعل و انفعالات و کنش و واکنش‌های بسیاری است که تنها به تجزیه و تحلیل و دسته‌بندی و تنظیم اطلاعات حاصله از مصاحبه برای تبیین پدیده مورد مطالعه ختم نمی‌شود، بلکه دامنه آن به زندگی مددجو، خانواده، محیط کار و حتی گذشته مددجو و برنامه هایی که برای آینده وی در نظر است راه می‌یابد.

در خاتمه جریان و فرایند مصاحبه مددکاری لازم است به شرایط زیر توجه خاصی صورت گیرد:

الف) کاستن از اوج مصاحبه

برای این کار به نتیجه گیری و جمع بندی مطالب و مشخص کردن زمان و مکان مصاحبه آتی که معمولاً در مددکاری ضرورت می‌یابد. همچنین مروری بر توافق‌های صورت گرفته و وظایفی که مددجو، مددکار و پلیس [پلیس متخصص اطفال و نوجوانان] عهده‌دار شده‌اند. فرصتی را برای سؤال یا رفع ابهام مددجو مقدور می‌سازد. این امر بدون برخورد با مسئله یا مقاومتی از جانب مددجو یک جریان صمیمانه یعنی آغاز مصاحبه را که به یک رابطه متقابل یعنی جریان مصاحبه تبدیل شده است، به انتهایی عاطفی و حرفه ای سوق می‌دهد.

ب) ارزیابی مصاحبه توسط مددکار اجتماعی

در این مرحله مددکار مجموعه شنیده ها و دیده های خود را از مددجو یا مددجویان بازنگری می‌کند. افزون بر آن بر حالات و احساسات و پندار خود در حین مصاحبه نیز تأمل و تفکر می‌کند. به تعبیری دیگر مصاحبه را نقد می‌کند.(اقلیما،۱۳۸۱: ۱۴۵)

شرایط مهم در جریان مصاحبه مددکاری

الف)شرایط زمانی: در طول مصاحبه باید وقت و مدت مصاحبه و همچنین به فاصله زمانی بین مصاحبه ها توجه لازم مبذول گردد.

ب) شرایط مکانی: مناسب بودن مصاحبه مکان از نظر فیزیکی و ایجاد امنیت روانی در جریان مصاحبه مددکاری مهم است.

ج) مشخص بودن هدف و منظور از مصاحبه

۱٫حفظ و رعایت اصول اخلاقی در حین مصاحبه؛

۲٫ بهره گیری از مشاهده و دریافت عکس‌العمل غیر کلامی؛

۳٫بردباری در برابر پاسخ های بی ربط؛

۴٫ جلب اعتماد مددجو نسبت به امین بودن مددکار؛

۵٫پرهیز از به کار بردن واژه های رکیک؛

۶٫کنترل خود و خویشتن شناسی

۷٫جلوگیری از بروز آنچه که منجر به برهم خوردن تمرکز مددکار بر کار مددجو می‌شود؛

۸٫٫تمرکز بر مشکلی که برای مددجو اولویت دارد.

۱-۷-۳- مهارت های اولیه مصاحبه در مددکاری اجتماعی

۱ـ مهارت های شروع مصاحبه(ملک زاده،۱۳۸۶: ۱۴۹-۱۵۱)

این مهارت ها طوری طرح‌ریزی شده‌اند که اول اینکه به مشاور کمک می‌کند تا از مشکل مراجعه کننده اگاه شود دوم اینکه به مددجو کمک می‌کند تا خود را ابراز نمایید و به همین دلیل بسیاری از مطالبی را که به والدینشان نمی‌توانند بگویید در حضور مدد کاران بیان می‌کند.

این مهارت ها در یک تقسیم بندی کلی عبارت‌اند از :

الف: توجه کردن، همراه بودن و حضور در موقعیت: طرفین صحبت باید نسبت به یکدیگر حضور ذهن در ملاقات های فردی و گروهی کمک فراوانی به احساس امنیت و اطمینان شخص مقابل می‌کنند.

ب:دعوت دوباره برای صحبت کردن و همراه کردن اطفال با سوالات خود: مشاور باید به مراجعه کننده اجازه دهد تا آزادانه درباره مشکلات خود صحبت کند مشاور با بهره گرفتن از سوال هایی که با «چگونه و چه چیز»شروع می‌شوند مدد جو را وادار به صحبت می‌کند.

ج: حداقل تشویق برای صحبت کردن:وقتی مددجو [نوجوان بزهکار] شروع به سخن کرد وظیفه مشاور این است که به او کمک کند تا به صحبت خود ادامه دهد .مشاور باید مراجعه کننده را [به خصوص کودکی را که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته است.] تشویق به صحبت کند برای وادار کردن مددجو به ادامه سخن و توضیح ‌در مورد مطالب بیان شده تکرار یا گفتن چند واژه از آنچه که مددجو گفته است کفایت می‌کند.(ملک زاده، ۱۳۸۶: ۱۵۰-۱۴۹)

۲-مهارت های گوش دادن

این مهارت ها برای فهم مراجع و تمرکز بر موضوع و مشکل اوست.گوش دادن شامل دریافت پیام و به جریان انداختن آن در ذهن و عکس‌العمل در برابر آن می‌شود اگر عکس‌العملی در برابر پیغام داده نشود معلوم نیست که گوش دادن صورت گرفته باشد. عکس‌العمل گوش دادن شامل سه مهارت است:

الف) انعکاس احساسات: یکی از شیوه های گوش دادن پاسخ به احساسات مددجو است. مشاور سعی می‌کند تا به مددجو بفهماند که دنیایی که او احساس می‌کند به نحو صحیحی در میابد. در نتیجه حرکت او را به سوی آگاهی و فهم کامل تر از خود و مشکلش ساده می‌کند و این مهارت به احساسات مددجو توجه دارد و محتوای کلام او را مورد تأکید قرار نمی‌دهد.

ب) بازگو کردن محتوای گفتار: در این مهارت سعی بر آن است که متوای آنچه را که مددجو گفته است به شکل دیگر و از زبان مشاوره به او برگردانده شود. در منعکس کردن احساس به جنبه عاطفی گفتار مددجو توجه می‌شود. ولی در بازگو کردن محتوا بر جنبه شناختی و گفتار مددجو تأکید می‌گردد.

ج) خلاصه کردن محتوا: خلاصه کردن محتوی نسبت به بازگو کردن آن مطالب بیشتری را در بر می‌گیرد. باز گو کردن محتوا چند جمله یا یک پاراگراف کوتاه را شامل می‌شود. در خلاصه کردن محتوا چندین پاراگراف یا یک قسمت از مصاحبه مشاوره ای یا حتی تمام جلسه مشاوره به صورت خلاصه می‌آید و جمع بندی می‌شود.

۳ـ مهارت درگیر شدن

در این مهارت مشاور با مددجو درگیر می‌شود و نظر خود را با او در میان گذاشته و با او به گفت و گو می پردازد. مهارت های درگیر شدن عبارت‌اند از: ابراز نظر و بیان احساسات، رفتار سهیم شدن و مشارکت واقعی و محبت کردن است.

۴ـ مهارت های جهت دادن

در این مهارت، مشاور، فرایند مشاوره را جهت می‌دهد و آن را به سمت درمان می‌کشاند. این مهارت ها نیز عبارت اند از: اشاره به توانایی‌های مددجو، تعبیر و تفسیر