از آنجا که از سویى با توجه به وضوح اهمیت مدیریت دانش، گریزى از پیاده سازى آن نیست و از سوى دیگر، نرخ شکست پروژه های مدیریت دانش بالا می‌باشد، ‌بنابرین‏ نیاز به مطالعه عوامل مؤثر در موفقیت مدیریت دانش وجود دارد. با توجه به سرمایه گذاری قابل توجهى که صرف اجراى پروژه های مدیریت دانش می‌شود.

ارائه چارچوبی از مدیریت دانش بر مبنای عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش می‌تواند راهنماى مدیران این سازمان‌ها در مراحل برنامه ریزى این پروژه ها و همچنین اجراى آن‌ ها باشد. چارچوب مدیریت دانش برای سازمان‌های که می‌خواهند این سیستم مدیریتی را در تشکیلات خود به اجرا درآوردند، اهمیت زیادی دارد. چارچوب مدیریت دانش به صورت خطوط راهنمایی در می‌آید که از ایجاد خطا جلوگیری می‌کند و منافعی را نیز بر حسب زمان و کار انجام شده و هزینه مصرف شده به دست می ‏آورد.

در مرحله برنامه ریزى می‌توان با شناسایى و اطلاع از عوامل موفقیت مدیریت دانش، وضعیت سازمان را از حیث این عوامل بررسى نمود و پیش از ورود به فاز اجرایى و تحمیل هزینه بالا تمهیداتی براى نقاط ضعف اندیشید.

در مرحله اجرا و پیاده سازى، مدیران سازمان با نظارت مستمر بر وضعیت عوامل موفقیت مدیریت دانش در حین اجراى پروژه های مدیریت دانش همواره تصویر کاملى از اوضاع در اختیار دارند و می‌توانند به موقع با اقدامات تصحیحى، ریسک شکست پروژه ها را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند (Lee & Chio , 2003 ).

همچنین با توجه به خلأیى که به دلیل کمبود مطالعات خارجى و بومى در این زمینه با تمرکز بر سازمان‌های دانش محور و عدم وجود تحقیقات مشابه ملاحظه‌امی شود، امید است نتایج این مطالعه بتواند شانس موفقیت پروژه های سازمان‌های دانش محور را در پیاده سازى مدیریت دانش افزایش دهد. سازمان‌های دانش محور به عنوان یکى از پویاترین سازمان‌ها با توجه به محیط دینامیک، وجود شرایط

رقابتى و فشارهاى زمانى (بر خلاف بسیارى از سازمان‌های دیگر)، و همچنین نرخ بالاى کارکنان دانشی و متخصص در آن‌ ها، مورد توجه واقع شده‌اند که مدیریت دانش در آن‌ ها می‌تواند پتانسیل بسیار بالایى داشته باشد.

۱-۴- اهداف و کاربردهای تحقیق

هدف از انجام این تحقیق شناسایی و استخراج عوامل و شاخص‏های مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش در سازمان‏های دانش محور و ارائه چارچوبی بر مبنای این عوامل می‌باشد و همچنین سنجش میزان آمادگی مدیریت دانش در سازمان مورد مطالعه (ستاد ویژه توسعه فناوری نانو) از طریق یک چارچوب توسعه یافته مدیریت دانش مبتنی بر این عوامل و شاخص‏ها است. عوامل موفقیت در مدیریت دانش براى کمک به سازمان‌های دانش محور جهت بررسى نیازهاى داخلى سازمان است به گونه‌ای که بتوانند میزان آمادگى سازمان جهت پیاده سازی مدیریت دانش را بسنجند و استراتژی‌ها و رویه‌های لازم را جهت رفع کاستی‌های موجود و تقویت نقاط قوت به کار گیرد.

با تحقق هدف تحقیق، می‏توان تعیین کرد: وضعیت جاری سازمان مورد مطالعه بر اساس عوامل و شاخص‏های مورد نظر تحقیق چگونه است؟ نقاط قوت و ضعف سازمان نسبت به حالت ایده‏آل و مطلوب در هر عامل و شاخص چیست؟ سازمان در چه سطحی از آمادگی مدیریت دانش قرار می‏ گیرد؟ همچنین شاخص‏های نیازمند بهبود شناسایی شده و پیشنهادی در خصوص اولویت‏ بندی مناسب شاخص‎‏ها و عوامل برای بهبود وضعیت عوامل و شاخص‏ها در سازمان ارائه می‏ دهد.

۱-۵- روش تحقیق

این تحقیق بر مبنای هدف جزء تحقیقات توسعه‌ای- کاربردی می‌باشد. مراحل انجام تحقیق عبارتند از:

مرحله اول – بررسی اولیه و مقدماتی طرح پژوهش؛

مرحله دوم – بررسی ادبیات و پیشینه پژوهش در زمینه عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌ها و مؤسسات از جمله سازمان‌های دانش محور؛

مرحله سوم – کسب نظرات خبرگان و متخصصین حوزه مدیریت دانش به منظور تعیین عوامل و شاخص‌های هر عامل و رفع اشکالات احتمالی؛

مرحله چهارم – شناسائی و تعیین اولیه عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش و عناصر مربوط به هر یک از این عوامل و ارائه چارچوبی برای این عوامل در سازمان‌های دانش محور؛

مرحله پنجم – جمع‌ آوری و تجزیه و تحلیل داده ها؛

۵-۱- طراحی پرسشنامه و نظر سنجی از خبرگان و دست اندر کاران در ارتباط با عوامل اصلی موفقیت مدیریت دانش و اولویت آن‌ ها از دیدگاه آنان؛

۵-۲- تجزیه و تحلیل آماری داده های جمع‌ آوری شده.

مرحله ششم – تعیین عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور و همچنین اولویت آن‌ ها بر اساس دیدگاه خبرگان و صاحب نظران.

مرحله هفتم- مطالعه موردی یک سازمان دانش‏محور به منظور سنجش آمادگی مدیریت دانش بر اساس عوامل حیاتی موفقیت نهایی شده.

۱-۶- جامعه آماری و روش گردآوری داده ها

در این پژوهش دو جامعه آماری مورد رجوع خواهند بود:

جامعه آماری اول : عبارت است از خبرگان دانشگاهی ایران و سایر کشورها که از آن‌ ها در اعتبار سنجی چارچوب استفاده مؤثر خواهد شد. ‌در مورد این جامعه روش نمونه گیری ما گروه گوله برفی خواهد بود.

جامعه آماری دوم : در مطالعه‏ موردی برای سنجش آمادگی مدیریت دانش بر اساس چارچوب توسعه یافته مدیریت دانش مبتنی بر عوامل حیاتی موفقیت دانش خبرگان شامل مدیران و کارشناسان ارشد ستاد ویژه توسعه فناوری نانو می‌باشند.

در این تحقیق از روش‌های زیر برای گردآوری داده ها بهره گرفته خواهد شد :

۱ . مطالعات کتابخانه‌ای: جهت تدوین مبانی، تعاریف و مفاهیم نظری از منابع کتابخانه‌ای استفاده شد که مهم‌ترین و مفیدترین منبع موتورهای جستجو در اینترنت، بانک‌ها و منابع اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاه‌های کشور بوده است.

۲٫ تحقیقات می‌دانی: به منظور جمع‌ آوری اطلاعات مورد نظر، از پرسش نامه استفاده شده است. شاخص ها و عوامل مورد سنجش در تحقیق، پیش از آنکه در قالب پرسش نامه به نظرسنجی گذاشته شود، در معرض قضاوت چند تن از خبرگان و کارشناسان در دانشگاه‌ها مرتبط با حوزه تحقیق قرار گرفت و در نهایت از پرسش نامه مورد توافق به عنوان ابزار جمع‌ آوری داده ها استفاده شد.

همچنین به منظور سنجش میزان آمادگی مدیریت دانش در سازمان دانش محور مورد مطالعه (ستاد ویژه توسعه فناوری نانو) از پرسشنامه تهیه شده بر مبنای عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش مستخرج شده استفاده خواهد شد.

۱-۷- جنبه جدید بودن و نوآوری

در این پژوهش چارچوب مفهومی جدید و بومی شده از مدیریت دانش در سازمان‌ها ی دانش محور بر مبنای عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور ارائه می‌شود.

۱-۸- واژگان تخصصی

مدیریت دانش: فرایند کشف، کسب، توسعه و ایجاد، تسهیم، نگهداری، ارزیابی و به کار گیری دانش مناسب در زمان مناسب توسط فرد مناسب در سازمان است که از طریق ایجاد پیوند بین منابع انسانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و ایجاد ساختاری مناسب برای دست‌یابی به اهداف سازمانی صورت می‏پذیرد (خطیبیان، ۱۳۸۸).

سازمان دانش محور: سازمان‎های دانش محور سازمان‌هایی هستند که دارای ویژگی‏های زیر می‌باشند (OECD, 2000) :

• • این‌گونه سازمان‏ها از حجم زیادی از دانش استفاده می‎کنند.