پایان نامه آماده کارشناسی ارشد | گفتار دوم:کارکردهای منفی رسانه ها وتاثیر آن ها درتغییر ارزش ها وهنجارهای جامعه – 7 |
یکی از مهمترین سمبلهای مذهبی که بر روی رفتار مردم وارزشهای آن ها در شرایط بعد از انقلاب تاثیر داشته حجاب و پوشش زنان است این سمبل به عنوان یک محرک مهم برای میزان اعتقاد هنجاری (نه فکری) ومیزان نفوذ نهاد مذهب در جامعه است. لذا در رسانه هاسنجیده می شود که هنرپیشه ها تا چه اندازه با پوشش خود این سمبل را گسترش میدهند یا برعکس کاهش آنراکه به معنی تغیییر ارزشهای مذهبی است تبلیغ می نمایند[۱۳۱].
میزان تاثیر و تبلیغ ارزشهای و سمبلهای مذهبی به جذابیت پیام دهنده یا هنرپیشه بستگی دارد. اگر یک هنرپیشه بد قیافه ودافعه برانگیز چادرسرش کند ویک هنرپیشه زیبا و مقبول جوانان بی حجاب یا بد حجاب باشد هر دو در جهت تغییر وتضعیف سمبلهای مذهبی در جامعه کار میکنند هنرپیشه بدقیافه با حجاب تداعی ومتقارن می شود ولذابه حجاب بار ارزشی منفی میدهد.هنرپیشه زیبا و مقبول بد حجابی رابار ارزشی مثبت می بخشد ولذا در بینندگان این نوع پوشش را یک نوع پوشش خوب و مجاز یامشروع جلوه میدهد واز آن طریق درپی همانندی وتقلیید بینندگان از هنرپیشه ها،این نوع پوشش در جامعه رواج مییابد و در نتیجه عملا سمبلهای مذهبی کاهشمی یابند وهمراه با آن ها ارزشهاواعتقادات مذهبی نیز تغییرمیکنند[۱۳۲].
بر اساس تحقیق دکتر رفیعپور در زمینه فرایند تغییر ارزشها، مشخص گردید که از سال۱۳۶۰ تا سال ۱۳۷۲ (و سالهای بعد) یک تغییر ارزشی از ارزشهای فرامادی به سمت ارزشهای مادی روی داده است دکتر رفیع پوربا تحلیل محتوای پرفروشترین فیلمهای سینمایی سال ۱۳۶۰(برزخیها)، (بایکوت)، ۱۳۷۰ (عروس) و۱۳۷۲ (هنرپیشه)،تغییر ارزشهای جامعه از فرامادی به مادی را در آیینه سینما جستجو کرده و فرضیه اصلی خودمبنی برتغییر نظام ارزشی جامعه ایران ازسال۱۳۶۸ به بعد رامجدداً تأکید وتأییدنموده است.
همان طورکه بیان گردید یکی از مهمترین نمادهای مذهبی که پس از انقلاب بر رفتار و ارزشهای افراد بسیار تأثیر داشته، حجاب و پوشش زنان است.. از این رو در فیلمهای مذکور، هدف، بررسی این نکته بود که پوشش بازیگران تا چه حد مروّج و مبلّغ این نماد یا نفی کننده آن است .
تحلیل محتوای دو فیلم «برزخیها» و «بایکوت» در مقایسه با فیلم «عروس» نشان میدهد که در دو فیلم نخست، زنان در پوششی متوسط یا بیشتر ظاهر شدهاند، اما در فیلم عروس (پرفروشترین فیلم ۱۳۷۰) از مجموع ۴۷ تصویری که از هنرپیشه زن نشان داده شده، ۳۴ مورد (۷۲ درصد) با پوشش و حجاب نسبتاً کمتر از متوسط بوده است و برخلاف دو فیلم مذکور که حاوی ارزشهای ملی- مذهبی و انقلابی است، روحیه مصرفگرایی و نیز ارزشهای مادی، ثروت، نابرابری و سودجویی به مثابه ارزشهای مثبت اشاعه داده شده است و در فیلم هنرپیشه (پرفروشترین فیلم۱۳۷۲) بیتوجهی به نمادهای مذهبی را حتی بیشتر از فیلم عروس اشاعه داده است.
دکتر رفیع پور در تحقیق خود نشان میدهد که فشار هنجاری و کنترل درونی که در زمینه رعایت حجاب در سالهای ۶۰ وجود داشته در سال ۷۱ بسیار کاهش یافته است و همچنین احترام به زنان با حجاب نیز پایین آمده است؛ چرا که «وقتی ارزشهای یک جامعه تغییر کند و از ارزش مذهبی به طرف غیرمذهبی برود، یعنی ارزشهای مذهبی از نظر اجتماعی بیارزش شوند، طبعاً دارندگان سمبلهای آن (از جمله حجاب) نیز از نظر افراد کم یا بیارزش میشوند.البته «اگر چه سمبلها میتوانند تحت شرایطی در پایداری و کارکرد یک نظام اجتماعی مؤثر باشند، اما آن ها عامل اساسی نیستند. عامل پایهای و اساسیتر برای یک نظام اجتماعی نابرابری اقتصادی- اجتماعی است» .که در پی آن اخلاقیات و ارزشهای مذهبی تضعیف میگردد و این برای جامعه ما که پایه و اساس نظم اجتماعی آن، احساسات دینی و ارزشهای مذهبی است، بسیار هشدار دهنده میباشد.[۱۳۳].
با نفوذ و گسترش شبه ارزشهای فرهنگ غربی ازطریق رسانه های غربی بعد از سال ۱۳۷۰ «بدحجابی» تنها یکی از مظاهر سطحی تغییر ارزشها از فرامادی به مادی است که در نتیجه توسعه ناموزون و نامتوازن نمایان گردیده است. مسأله مدرنیزاسیون و توسعه و تهاجم فرهنگی یا اشاعه و نفوذ فرهنگ غرب، مسألهای است که اساساً کشورهای جهان سوم از جمله ایران را با یک نوع پارادوکس و مواجه نموده است.[۱۳۴]و بدون پویایی و بالندگی فرهنگ بومی، استحاله ارزشی در همه عرصههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رخ خواهد داد که برای مثال در زمینه ارزشهای فرهنگی مرتبط با ارزش حجب و عفاف؛ ظاهرگرایی بهجای محتواگرایی، زیبایی چهره بهجای زیبایی اندیشه، تناسب اندام به جای تناسب شخصیت، مصرفگرایی و تجملگرایی به جای قناعت و ساده زیستی، سبکسری و جلفگری به جای متانت و وزانت، برهنگی و بیمبالاتی جسمی و جنسی به جای حجب و حیا و حرمت جسم و جنسیت و ارزش و هنجار میگردد بنابرین مسأله حجاب از جمله آسیبهای اجتماعی است که در سطح و لایههای ظاهری جامعه نمایان میشود و میتواند برای متفکرین اجتماعی، علامت و نمادی از آسیبهای اجتماعی در عمق و لایههای زیرین و پنهان جامعه باشد که توسعه سریع، برونزا و ناموزون و تغییرات ارزشی حاصل از آن یکی از عوامل عمده آن میباشد.[۱۳۵]
تعارض فرهنگی در سطح جامعه ما در زمینه پوشش و حفظ حجاب و عفاف محرز است و زمینه ها و برخی از شکل های عمده آن بیان شد . وجود تعارض فرهنگی یکی از منابع تهدید فرهنگی نسبت به نظام جمهوری اسلامی است ، زیرا عملکرد ضروری خرده نظام فرهنگی جامعه ـ که حفظ الگوهای فرهنگی و اجتماعی کردن نسل جدید است ـ تحقق نمی یابد . در نتیجه برآورده نشدن این کارکرد اساسی ، خرده نظامهای دیگر نیز ناتوان از ایفای کارکرد خود خواهند بود.
گفتار دوم:کارکردهای منفی رسانه ها وتاثیر آن ها در تغییر ارزش ها وهنجارهای جامعه
در این نوشتاربرخی از کارکردهای منفی رسانه ها بیان میگردد و در پایان در جهت تقویت کارکردهای مثبت رسانه های جمعی در پیشگیری از انحرافات اجتماعی مانند بد حجابی پیشنهاداتی ارائه خواهد شد.
وسایل ارتباط جمعی می توانند در ارائه و عرضه انحرافات اجتماعی، کارکردهای منفی و اثرات مخربی را برای جامعه داشته باشند که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود:
بنداول:.تحدید مفهوم جرم
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1401-09-29] [ 05:14:00 ق.ظ ]
|