سرعت بخشیدن به توسعه محصولات

مارک برگمن، مشاور فنی شرکت آی‌بی‌ام می‌گوید: «موانع موجود بر سر راه توسعه بازار جهانی یک مشکل مالی نیست، بلکه عدم توانایی در تبدیل سریع فن‌آوری به محصولات تولیدی می‌باشد. میزان موفقیت در امور تجاری، به واسطه تعیین مدت زمانی صورت می‌گیرد که در طول آن، یک شرکت موقعیت تک قطبی خود را به تولید محصولات جدید یا ارائه خدمات نوین تثبیت می‌کند. برای رسیدن ‌به این امر مهم، سرعت بخشیدن به امور مربوط به بازار به طور قطع حائز اهمیت و سازنده می‌باشد» این موضوع نشان می‌دهد که فقط ۳۷ درصد از مدیران تحقیق و توسعه برای افزایش بودجه به منظور بالا بردن میزان محصولات تولیدی نظر مثبتی دارند. امروزه سازمان‌ها، انواع خاصی از فن‌آوریها از قبیل طراحیها و الگوهای رایانه‌ایی، ابزار شبیه‌سازی و نرم‌افزاری را به منظور افزایش کارایی محصولات تولیدی به کار می‌برند(عطافر، آنالویی،۱۳۸۴،ص۶۶).

تحقیقات نشان می‌دهد که موفقیت در سرعت بخشیدن در امر توسعه محصولات و خدمات به واسطه بازدهی تلفیق یافته کاری هر یک از افراد به دست می‌آید. منظور از بازدهی‌های تلفیق یافته، کارکرد متقابل گروه با عرضه کنندگان و مشتریان می‌باشد. در برخی موارد، شیوه توسعه محصولات یکپارچه به ‌عنوان مهندسی توسعه تعریف می‌شود. در این شیوه اجرای همزمان مراحل چندگانه فرایند توسعه از قبیل طراحی محصولات و فرایند تولید با هم انجام می‌گیرد. مزیت این شیوه عبارتنداز: کاهش زمان توسعه، ایجاد ارتباط مؤثر بین گروه‌های مختلف کارکردی، کاهش هزینه تولید فرآورده‌های معتبر و تخصیص بهینه بودجه (عطافر، آنالویی،۱۳۸۴،ص۶۶).

کسب حمایت مدیران عالی سازمان

مدیران ارشد، نقش اساسی در فرایند نوآوری ایفا می‌کنند. نحوه رابطه آن ها با تحقیق و توسعه و همچنین نقش آن در تأثیر گذاری بر عملکرد تجاری، حائز اهمیت فراوانی می‌باشد. در تحقیقات کوپتا، تفاوت‌های مهم در نقشهای مختلف مدیریت ارشد و شیوه های گوناگون آن پیرامون فرایند نوآوری در سازمان‌های با کارایی بالا و پائین در تحقیق و توسعه در سطح وسیعی وجود دارد، مدیران ارشد دریافته‌اند که تحقیق و توسعه یک فعالیت پرمخاطره و پر از ابهام می‌باشد، ولی با این حال هنوز علاقه شدیدی به سرمایه‌گذاری در این حوزه از خود نشان می‌دهند. در سازمان‌هایی که از حیطه وسیعی از تحقیق و توسعه بهر‌ه می‌برند، بخش مدیریت ارشد، نقش خود را در برنامه‌ریزی تحقیق و توسعه نه تنها به عنوان فرآهم آورنده منابع؛ بلکه همین طور، به ‌عنوان تهیه کننده مسیر راهبردی، شیوه رهبری، تعهد و التزام، برقراری نظم و قاعده در فرایند نوآوری، به خوبی ایفا می‌کند(عطافر،آنالوِیی،۱۳۸۴،ص۶۷).

نقش مدیریت ارشد، در مراحل اولیه فرایند نوآوری در صورتی که تحقیق و توسعه کانون توجه قرار گیرد، حائز اهمیت خواهد بود. چرا که زمان با ارزش فعالیت‌های تحقیقاتی، نباید صرف تلاش‌های بیهوده‌ای گردد که فاقد هر گونه تأثیر مثبت بر عملکرد تجاری می‌باشند. در سازمان‌هایی که از حیطه وسیعی از تحقیق و توسعه برخوردارند، مدیریت ارشد به طرز خاصی، توجه مضاعفی به مراحل اولیه فرایند نوآوری معطوف می‌دارد، و این در حالی است که چنین روندی در سازمان‌هایی که از دامنه کارایی پائینی از تحقیق و توسعه بهره می‌برند چندان به چشم نمی‌خورند. ایجاد یک محیط مطمئن برای رفع خطرات احتمالی در سازمان‌هایی که از حیطه وسیعی از تحقیق و توسعه برخوردار هستند، یک امر مهم محسوب می‌شود. اگر چه مدیریتی ارشد در چنین سازمان‌هایی در مقایسه با سازمان‌هایی با دامنه پائینی از فعالیت‌های تحقیقاتی، در برابر ورشکستگی مقاومت بیشتری دارند. (عطافر،آنالوِیی،۱۳۸۴،ص۶۷).

به مدیران بخش مهندسی، طراحی، توسعه و تحقیقات، پیشنهاد می‌شود که توصیه های زیر را برای به عهده گرفتن نقش مهم‌تری در تحولات سازمان به کار گیرند.

۱- مدیران تحقیق و توسعه، باید درصدد نهادینه سازی روابط باز، مطمئن و سازنده با صاحبان صنایع همگن، اعضاء و سازمان‌دهی مصرف کننده محصولات خود باشند هدف اصلی تمامی متصدیان صنایع، تشخیص حوزه هایی است که به قوانین، اصول با استانداردهای پذیرفته شده، نیاز خاصی دارند و از حیث هزینه و ایمنی محصولات به شکل متقابلی قابل پذیرش می‌باشند.

۲- مدیران تحقیق و توسعه، باید اشکال آتی نیازهای مشتریان و اصول قانونی پیرامون ایمنی محصولات و اجرای برنامه های متناسب و مقتضی را همراه با قابلیت تعریف محدودیت‌ها و فرصت‌ها برای شرکت، پیش‌بینی کنند.

۳- مدیران تحقیق و توسعه، باید ارزش و هزینه سطح خاصی از کیفیت برای محصولات جدید را به عنوان ابزاری برای سنجش میزان کیفیت مطلوب محصولات در خصیصه‌های مورد نیاز (خصیصه‌های هدف یا مقصد) در نظر بگیرند.

۴- مدیران تحقیق و توسعه؛ باید اجرای سنجش‌های دقیق در طول فرایند تولید محصولات جدید را با هدف دستیابی به ایمنی لازم در محصولات، یک امر ضروری تلقی کنند. اهمیت روز افزون اجرای چنین سنجش‌هایی بر مبنای اسناد معتبر ضرورت خاصی دارد به طوری که از دستیابی به نتایج مغایر با اهداف شرکت ممانعت به عمل آید.

۵- مدیران طراحی، باید طراحی‌‌های نوین رسمی، قاعده ‌مند و کامل را در طول تولید محصولات جدید در موقعیت‌های مختلف به مورد اجرا در بیاورند.

۶- برنامه‌ریزی برای استفاده مجدد یا بازیابی محصولات منسوخ و کهنه با اعمال یک شیوه مطمئن باید به ‌عنوان بخشی از توسعه فرآیندهای تولیدی نوین همواره مورد توجه قرار گیرد.

۷- فرآیندهای تولیدی جدید باید از حیث صحت و سقم مورد بررسی قرار گیرند، بدین معنا که ارزیابی اعمال شده جهت بازبینی ظرفیت فرایند، در تأمین نیازهای موجود لحاظ شوند.

۸- مدیران تحقیق و توسعه، باید مسئول ارائه راهنمایی‌های فنی برای استفاده مطلوب از محصولات و اعمال سنجش‌هایی پیرامون عملکرد صحیح کالاها بوده و همچنین پیشنهادات ارائه شده از سوی بخش فروش را در راستای به بهینه‌سازی کالا مورد ارزیابی قرار دهد.

۹- تحقیق و توسعه، باید در تحلیل و بررسی دلایل شکست و نواقص موجود در فرایند تولید و بازبینی کالاها برگشت داده شده و شکایات صورت گرفته اقدامات لازم را انجام دهد(عطافر،آنالوِیی،۱۳۸۴،صص ۶۸، ۶۹).

۶عنصر در مدیریت تحقیق وجود دارد که در شکل( ۱-۲) نشان داده شده است: (علی احمدی،۱۳۷۷).

شکل (۱-۲) عناصر مدیریت تحقیق

بازار/ هوش علمی و تکنولوژی

مدیریت ایده ها

مدیریت منابع داخلی و خارجی

استراتژی و برنامه ریزی

برنامه ها و

پروژه ها

بهره گیری و انتقال نتایج

محیط طبیعی و فضای سبز طبیعت دارای عناصر سه گانه هوا ، آب و خاک می‌باشد به گونه ای که دارای فرایند طبیعی خاصی می‌باشد حال در صورتی که تغییر و فعل و انفعالات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی شیمیایی در خواص طبیعی عناصر سه گانه مذکور شکل بگیرد ، با پدیده آلودگی مواجه خواهد بود. اما از سوی دیگر آنچه به عنوان تعریف قانونی مطرح می‌باشد در ماده ۹ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب ۱۳۵۳ تحت عنوان آلودگی زیست محیطی چنین آمده است : « منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب هوا ، خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری زیان آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد ، تغییر دهد» . اما در عین حال ارائه ی تعریف حقوقی از آلودگی نیز لازم و ضروری است ؛ در این چارچوب بایستی گفت « آلودگی را از منظر حقوقی باید ‌در اسناد و قوانین و گاهی در دکترین حقوقی جست . در قوانین متعددی نیز آلودگی تعریف شده است که از جمله آن ها می توان به ماده ۹ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب ۱۳۵۳ با اصلاحات بعدی و تبصره ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی اشاره نمود . همچنین باید از برخی اسناد بین‌المللی مرتبط نیز یاد نمود . در دکترین نیز معمولاً این کلمه همراه با لغت مزاحمت به کار می رود که مفهوم گسترده ای از آن مدنظر بوده و عبارت است :از اعمال ارادی و غیر ارادی انسان که باعث آسیب به عناصر طبیعی و محیط زیست شده و می توان آن ها را تعیین و شناسایی نمود نظیر آلودگی هوا ، آلودگی آب ، آلودگی خاک و غیره »^[۵۲] .

گفتار دوم : هوا

هوا نیز یکی از اجزا و عناصر مفهومی مهم می‌باشد . « هوا ملکول های پراکنده موجود در فضای زمین است که جو نامیده شده و جو زمین یا هوا سپهر نیز شامل پوششی از گازهاست که به لایه‌های مختلفی تقسیم شده است و تا ارتفاع ۲۰۰۰ کیلومتری ادامه دارد»^[۵۳]. « هوا عموماً اشاره به ترکیباتی می کند که مجموع این ها جو زمین را تشکیل می‌دهند . به عبارت بهتر هوا به خودی خود یک گاز نبوده بلکه ترکیبی از گازهای گوناگون است که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود می‌باشد . لذا می توان گفت هوا آمیزه ای از گازهای گوناگون اطراف جوزمین است . این ترکیبات گازی در سطح زمین و تقریبا تا ارتفاع ۸۰ کیلومتری نسبتاً پایدار بوده و بیش از این ارتفاع به چند هزارم در صد نمی رسد . این جو لایه نازکی است که تمام کره زمین را در خود پیچیده و برای تمام موجودات زنده زمین منبع بزرگی است ، این جو در تعادل بین نیروی جاذبه و حرکت گرمایی در ملکول های هوا نزدیک به سطح زمین نگه داشته شده است . بنابر توضیحات فوق می توان گفت که آلودگی هوا اصطلاحی است کلی که اشاره به مجموعه ای از آلودگی هایی می‌کند که در جو زمین وارد می‌گردند و کیفیت عناصر تشکیل دهنده آن را تغییر می‌دهند »^[۵۴].

گفتار سوم : محیط زیست

یکی دیگر از عناصر مهم مفهومی در تعریف و تحلیل مفهومی موضوع تحقیق ؛ محیـط زیسـت می باشـد. بعضی از نویسندگان از این که بتوان تعریفی جامع و حقوقی از محیط زیست اراده داد ، اظهار تردید کرده‌اند زیرا حقوق داخلی ایران و بسیاری از کشورها در خصوص تعریف محیط زیست ساکت هستند و بیشتر محیط زیست را در رابطه با عناصر طبیعت ، منابع طبیعی ، شهر و مناظر به کار برده اند . به همین جهت مفهوم محیط زیست از نظر کشور ها با توجه به اهمیتی که هر کشور به یکی از عناصر زیست محیطی می‌دهد ، می‌تواند متفاوت باشد .

برای اینکه بتوانیم تعریف جامعی از محیط زیست ارائه دهیم به ناچار باید برخی از مفاهیم را که شناخت محیط زیست ، متوقف در آشنایی به آن ها‌ است ، را تعریف کنیم و در انتها تعریف مورد نظر از محیط زیست را بیان نماییم . یکی از این مفاهیم طبیعت است ؛ طبیعت را اگر بخواهیم از واژه ای با مفهوم مبهم نام ببریم این واژه چیزی جز کلمه ی طبیعت نخواهد بود ، زیرا به تمام موجوداتی که پروردگار در جهان بی انتها ، آفریده است طبیعت گفته می شود به عبارت دیگر ، هر چیزی که دست بشر در ایجاد آن دخالت نداشته باشد ، طبیعت نام دارد .

یکی دیگر از این مفاهیم اکولوژی است ؛ اکولوژی یا بوم شناسی ، دانشی است که به مطالعه ی روابط جانداران با محیطی که در آن زندگی می‌کنند ، می پردازد . با توجه به محتوای نه چندان روشن محیط زیست ، افکار عمومی ، بین اکولوژی و محیط زیست تفاوت چندان قائل نیست .

اکوسیستم : عبارت است از هر ناحیه ای از طبیعت که در آن ، بین موجودات زنده و اجسام غیر زنده واکنش های متقابل انجام می‌گیرد ، تا تبادل مواد بین آن ها به عمل آید . مثلاً یک دریاچه یا یک جنگل ، یک اکوسیستم است و شامل چهار عامل تشکیل دهنده، یعنی اجسام غیر زنده ، تولید کنندگان ، مصرف کنندگان و تجزیه کنندگان می‌باشد ؛ از این رو محیط زیست را می توان یک اکوسیستم دانست که از تعداد بی شماری اکوسیستم های کوچک تر تشکیل شده است و بشر برای زندگی و ادامه ی آن به تمام اکوسیستم ها وابستگی دارد . اکوسیستم انواعی دارد ، مانند اکوسیستم خشکی و اکوسیستم دریایی ، که این ها نیز خود انواعی دارند که جهت رعایت اختصار خودداری می شود.

دیگر مفهوم مرتبط، کره ی زمین است . کره زمین را بر مبنای معیارهای زیست محیطی به بخش های زیر تقسیم می‌کنند :

۱- لیتوسفر : کره ی سنگی ، که شامل صخره های جامد و قسمت مذاب داخلی است .

1. 1. پدوسفر : کره ی خاکی ، که در اثر فرسایش لیتوسفر و بقایای جانداران و پس ما نده های مواد آلی تشکیل می شود و لایه ی نازک فوقانی آن برای کشاورزی به کار گرفته می شود .

1. 1. هیدروسفر ؛ کره ی آبی مشتمل برسه چهارم آب شور و شیرین است که سطح کره ی زمین را فراگرفته است .

در همین مورد در حقوق ایالات متحده شاهد در نظر گیری برخی از موارد از سوی قانون‌گذار هستیم برای نمونه در قانون ایالت ایلینویز داریم :

” حمایت از حیوانات در قانون ایالت ایلینویز ایالات متحده ی آمریکا مصوب دسامبر ۲۰۰۷ ^[۸۳]

بخش سوم :

در صورتی که بتوان در انجام یک آزمایش که به قصد هر یک از اهداف علمی مقرر در ماده ی ۵۱۰ ilcs 70/3.1 این قانون آورده شده است ، به روش علمی و قابل قبولی که در آن از حیوانات استفاده نشود و از نظر علمی و عملی نیز قابل قبول باشد بهره برد ، دیگر استفاده از حیوانات جهت آن آزمایش مجاز نمی باشد .

در این خصوص تمام انجمن ها و کمیته های علمی موظفند تا در باب استفاده از سایر روش‌ها مطالعه نموده و در صورت دستیابی به نتایج صحیح آن را برای اجرا در اختیار مقامات ذی ربط قرار دهند . “

چنانچه از متن قانون ایالت ایلینویز بر می‌آید ، مقامات و قانونگذاران آمریکایی در باب حمایت از حیوانات حتی در مقوله ی آزمایشات پزشکی و دارویی هم که کمتر کسی به دلیل نفع و سود عقلایی که از آن به دست می‌آید در انجام آن ها تردید می‌کند ، به فکر قرار دادن جایگزین و روش های مناسب دیگر شده اند و این همان است که در پیمان نامه ی اروپا راجه به حمایت از حیوانات در بند ششم از بخش سوم آورده شده است .

لذا مناسب به نظر می‌رسد که قانون‌گذار ایران نیز در این خصوص اقدام به قانونگذاری کرده و دستورات لازم در جهت استفاده از روش های جایگزین را صادر نماید .

مبحث دوم : بهره برداری تفریحی و ورزشی از حیوانات

با توجه به اینکه در بسیاری از رشته‌های ورزشی از حیوانات استفاده می شود بررسی این مطلب که محدوده مجاز برای استفاده از آن ها تا چه حد می‌باشد و چه حقوقی باید برای آن ها در نظر گرفته شود خود جای بحث دارد که در ذیل به بررسی آن پرداخته می شود .

گفتار اول : محدوده مجاز بهره برداری تفریحی و سرگرمی از حیوانات

استفاده تفریحی از حیوانات در صورتی که حیات و آسایش حیوان را با مخاطره روبرو سازد امری ناپسند و غیر معقول به شمار می رود . یکى از سرگرمى هایى که از دیرباز تاکنون رواج دارد و انسان ها براى تفریح خود مبادرت ‌به این کار مى کنند ، به جنگ انداختن حیوانات مختلف از سگ گرفته تا خروس و قوچ و غیر آن است . امروزه در مناطق مختلف جهان از کشورهاى توسعه یافته گرفته تا غیر آن ، به جنگ انداختن حیوانات رایج است حتى شبکه هاى مختلف تلویزیونى به ضبط و پخش این مسابقات پرداخته و به نوعى در ترویج آن نقش دارند . در این میان همواره انسان هاى فرهیخته و انجمن هاى مختلف حمایت از حیوانات ، سعى در جلوگیرى از این کار دارند . هر چند توفیق چندانى نیافته اند و این عمل هنوز منسوخ نشده است اما در قوانین متعالى اسلامى از این عمل نهى شده و آن را ممنوع ساخته است .

ابن سعید حلى ‌به این موضوع پرداخته و در ضمن نقل حدیثى از پیامبر اسلام (ص) آورده است : پیامبر از به جنگ انداختن میان حیوانات نهى فرمودند مگر سگهاى شکارى .

گفتار دوم : استفاده ورزشی و حد مجاز بهره کشی در ورزش

استفاده از حیوانات در ورزش هم همانند سایر امور , مادامی مجاز است که حیات آن ها را به مخاطره نیاندازد .

تفریح با حیوانات همواره مورد توجه بشر بوده است . اسلام همان طور که تفریحات و مسابقات سالمی مثل اسب دوانی و شتر سواری را تشویق و حتی شرط‌ بندی بر سر آن ها را مجاز شمرده از تفریحاتی که باعث تضییع حقوق حیوانات می‌شود ، به شدت نهی ‌کرده‌است .

در عصر جاهلیت بعضی افراد در کشتن شتر‌های خویش با یکدیگر مسابقه می‌گذاشتند و هر کس تعداد بیشتری از شتر‌های خود را می‌کشت ، غلبه و پیروزی از آن وی بود . این عمل را معاقره می‌خواندند .

ریشه روانی این عمل ، خود خواهی ، تفوق طلبی ، ریاکاری و فخر فروشی بود . مسابقه ‌دهندگان گوشت شتر‌های نحر شده را به رایگان در اختیار عموم می‌گذاردند ، و در واقع با این بذل و بخشش به کار خلاف اخلاق خود لباس فتوت و انفاق می‌پوشاندند و عمل قبیح خود را زیبا نشان می‌دادند . پیامبر (ص) این مسابقه خلاف اخلاق را ممنوع کرد و جنبه انفاق و احسان آن را نادیده گرفت و پیروان خود را از چنین رقابت جاهلانه و زیانباری که مایه فساد اجتماعی و کینه‌توزی بود ، بر حذر داشت . به علاوه از قطع کردن پای حیوانات زنده که یک عمل غیر انسانی و از رسوم قبیح دوره جاهلیت بود ، نهی فرموده آن را غیر مشروع اعلام کرد .^[۸۴]

از دیگر تفریحات مرسوم در زمان جاهلیت که هنوز هم در جوامع و ملل گوناگون دیده می‌شود ، مسابقه از طریق به جنگ انداختن حیوانات بود . طرفین مسابقه دو حیوان نظیر خروس یا سگ را وادار به جنگیدن با هم می‌کردند و هر حیوان که می‌برد ، آن طرف برنده محسوب می‌شد و تماشاچیان هم بر سر برد و باخت آن ها شرط‌بندی می‌کردند . پیامبر (ص) این کار غیر انسانی را به شدت نهی و قدغن نمودند .

فصل چهارم

ساز و کارهای حمایت از حیوانات

در این فصل ساز و کار های حمایت از حیوانات در حقوق ایران و آمریکا مورد مطالعه قرار گرفته است . حمایت در گستره ی حقوق دارای مصادیق گسترده ای است که یکی از کارآمدترین انواع آن حمایت کیفری قلمداد می‌گردد ، زیرا با بهره گرفتن از ابزار کیفری مرتکبین را در آستانه ی برخوردی نسبتا شدید و مؤثر قرار خواهد داد ، لذا در نظام های کیفری گوناگون به عنوان راه حلی جهت کنترل منحرفین و شخصیت های بزهکار به کار گرفته می شود ؛ به همین منظور قانون‌گذار ایران و ایالات متحده نیز جهت بهره گیری از این نهاد حقوقی اقدام به قانونگذاری در این باب نموده اند که ذیلا مورد بررسی قرار می‌گیرد .

مبحث اول : حمایت کیفری از حقوق حیوانات و ضمانت اجرای­آن

یکی از نشانه های پیشرفت و توسعه ی یک کشور گسترده بودن فضای سبز و جلوگیری از تخریب آن و تنوع گونه های مختلف جانوری می‌باشد . با توجه به پتانسیل بالای محیط زیست و منافع بی شماری که پیشرفت در این زمینه برای دولت ها به ارمغان می آورد ، کشورها از یک طرف مبادرت به تنظیم قواعد مربوط به بهبود و ارتقای سطح کیفی محیط زیست می نمایند و از سوی دیگر نسبت به تخطی از اصول و قواعد مربوطه ، ضمانت اجراهای مختلفی اعم از کیفری و غیر کیفری را پیش‌بینی می نمایند . یکی از موضوعاتی که به عنوان مانعی بر سر راه دولت ها جهت توسعه در این زمینه می‌باشد ، بحران شکار و صید غیر مجاز گونه های جانوری می‌باشد که بعضا باعث انقراض نسل گونه های کمیاب شده و نتیجتا ایراد خسارت های گوناگون بالفعل و بالقوه به یک کشور را به دنبال خواهد داشت .

در مبحث فعلی به نقد و بررسی قوانین مرتبط با موضوع صید و کشتار گونه های جانوری از جنبه ی کیفری خواهیم پرداخت . در این زمینه می توان از یک سو به مواد عام مرتبط با این موضوع در بخش تعزیرات و مجازات های بازدارنده ی قانون مجازات اسلامی مصوب ۲/۳/ ۱۳۷۵ اشاره نمود و از سوی دیگر سایر قوانین خاص مربوط ‌به این حوزه نظیر قانون شکار و صید مصوب ۱۶/۳/۱۳۴۶ ، لایحه ی قانونی مجازات صید غیر مجاز از دریای خزر و خلیج فارس مصوب سال ۱۳۵۸، قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آبی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۵۸ و … را بررسی کرد .

گفتار اول : حقوق ایران

نتیجه تحقیق امیری و مقدم(۱۳۸۹) نشان داد که بین شاکامی و رضایت زناشویی در زنان رابطه وجود دارد. این ‌به این معنی است که هرچقدر شادکامی بیشتر باشد به همان اندازه نیز میزان رضایت از زندگی زناشویی بیشتر است. زیرا با افزایش شادکامی در زندگی، خلق افراد بالا رفته و دیدگاه­ های آن ها ‌در مورد مسائل زندگی جنبه­ مثبت­تری به به خود ‌می‌گیرد. همچنین در خلق بالا رفتارهای مثبت و منطقی بیشتر است و واکنش­های مثبت دیگران را نیز به همراه دارد و این می ­تواند باعث رضامندی زناشویی گردد.

شاهی و همکاران(۱۳۹۰)، نتیجه گرفتند که میزان رضایت­مندی زناشویی بیشتر به آسیب روانی خود فرد بستگی دارد تا به آسیب روانی همسرش. همچنین نارضایتی به شدت از یک زوج به زوج دیگر سرایت می­ کند، اگر یکی از زوجین در حال حاضر از رضایت­مندی زناشویی برخوردار باشد ولی همسرش از این رابطه رضایتمند نباشد، نهایتاًٌ تاثیرات منفی از زوج ناراضی به وی سرایت می­ کند.

اریس^[۸۶] و همکاران (۲۰۱۱) در تحقیق خود بر روی بازماندگان سرطان پروستات پیشرفته و همسرانشان نشان دادند که سلامت جسمی و روانی افراد ارتباط مثبتی با رضایت زناشویی آن ها دارد. رضایت زناشویی بر کیفیت و میزان سلامت عمومی، رضایت از زندگی، میزان احساس تنهایی و میزان لذت جنسی افراد تاثیر دارد (امیریان­زاده و همکاران، ۱۳۸۶). در پژوهش بخشایش و مرتضوی (۱۳۸۸)، رابطه معناداری بین رضایت زناشویی وسلامت عمومی یافت نشد.

عزیزی و همکاران (۱۳۸۹) در تحقیق خود نشان دادند که اکثریت بیماران مبتلا به سرطان از زندگی زناشویی خود راضی نیستند، که داشتن مشکل در زمینه­ زناشویی علاوه بر خود بیماران و همسران آن­ها بر بچه­ها و همچنین، اطرافیان آن ها نیز تاثیرات مخربی خواهد داشت.

شاکری و همکاران (۱۳۸۵) در پژوهش خود بر روی زنان نابارور تحت درمان نشان دادند که ناباروری باعث شیوع اضطراب و اختلال خواب در زنان نابارور و کاهش سلامت روان آنان و در نتیجه عدم رضایت از زندگی زناشویی می­گردد.

گیسر^[۸۷] و همکاران (۲۰۰۵) در پژوهش خود بر روی زوج­های مبتلا به کمر درد مزمن دریافتند که مشکلات روحی روانی بیشتر در بین زوج­های مبتلا با رضایت زناشویی پایین­تر همراه است و رضایت زناشویی می ­تواند باعث تسکین دردهای­ مزمن شود. همچنین نتایج تحقیق بالتر و همکاران (۲۰۰۲؛ به نقل از غفاری و رضایی، ۱۳۹۲) به وجود همبستگی منفی بین اختلال وسواسی و میزان رضایتمندی زناشویی دلالت دارد.

نتایج پژوهش نوروزی (۱۳۹۱) نشان داد که رضایت زناشویی پیش ­بینی کننده­ مثبت مؤلفه‌ ادراک افزایش یافته از ارزش زندگی، ادراک افزایش یافته از توانایی‌های خویشتن و ایجاد روابط گرم و صمیمانه با دیگران ‌می‌باشد. البته عوامل فرهنگی و مذهبی دارای تاثیرات زیادی در رضایت­مندی از زندگی زناشویی هستند و نتایج مطالعه به دست آمده از کشورهای مختلف متفاوت بوده است، برای مثال مطالعه انجام شده توسط هنین^[۸۸] (۲۰۰۸)، در انگلیس نشان داد که زنان مبتلا به سرطان دارای رضایت کمی از زندگی زناشویی خود می­باشند.

۲-۳-۴- خودکارآمدی

افراد دارای خودکارآمدی بالا به تمام وظایف سخت که چالش برانگیز هستند، نزدیک می­شوند و تلاش­ های خود را برای رویارویی با مشکلات بیشتر ‌می‌کنند. خودکارآمدی بالا مرتبط با نتایج سلامتی بهتر و استفاده از رفتارهای محافظ و افزایش دهنده سلامتی ‌می‌باشد. انتظارات کم خودکارآمدی با بهره گرفتن از عواطف متمرکز بر استراتژی­ های کنار آمدن مثل خودسرزنش کردن ربط دارد (کارادماس و کالانتزی^[۸۹]، ۲۰۰۴).

کیم^[۹۰] (۲۰۰۲)، از پژوهش خود نتیجه گرفت که بین متغیرهای روان­شناختی و سلامت روانی افراد رابطه معنادار وجود دارد. باورهای خودکارآمدی به صورت نیرومندی با افسردگی و اضطراب رابطه دارند. باورهای خودکارآمدی نشان­دهنده این مسئله هستند که فرد توانایی تغییر حالات منفی روانی خود را دارد. کیم نشان داد افسردگی با سطح بالای نگرش منفی و باورهای ضعیف خودکارآمدی رابطه دارد. خودکارآمدی، نقش میانجی در کاهش نشانه­ های افسردگی ایفا می­ کند و اضطراب و افسردگی افراد بالغ، با افزایش و تقویت باورهای خودکارآمدی کاهش می­یابد.

باورهای خودکارآمدی می ­توانند تاثیرات مثبت و منفی بر روی سلامت افراد داشته باشند. اگر باور داشته باشید که توانایی سازش با موقعیت را دارید، کمتر احساس تنیدگی در آن موقعیت می­کنید. باور مثبت ‌در مورد توانایی‌های خود در ارتباط با بیماری و غلبه بر مشکلات همراه آن تاثیرات منفی بر روند درمان دارد. این باور که باعث تلاش فیزیکی بیشتر می­ شود می ­تواند به صورت کوشش بیشتر و اجرای خوکار درآید. افرادی که خودکارآمدی قوی ندارند در مواجهه با بیماری در آن غرق شده و ممکن است درمان را رها نموده و باعث مشکلات بیشتر شوند (شارف^[۹۱]، ۱۹۹۷؛ به نقل از اعرابیان و همکاران، ۱۳۸۳).

شجاع کاظمی و مومنی جاوید (۱۳۹۱)، در پژوهش خود نشان دادند که زنانی که خودکارآمدی ضعیفی دارند، در زندگی احساس ناامیدی، درماندگی و ناتوانی ‌می‌کنند، آن ها تلاش­ های خود را بی­فایده دانسته و یا از تلاش دست کشیده و به نحوه فزاینده­ای نومید و مضطرب می­شوند. در هنگام برخورد با موانع خصوصاًٌ عود بیماری اگر تلاش­ های آن ها مؤثر نباشند، فوراٌ احساس شکست ‌می‌کنند افراد دارای خودکارآمدی ضعیف برای کنار آمدن با مشکلات هیچ تلاشی نمی­کنند زیرا متقاعد ‌شده‌اند تلاش آن ها هیچ نتیجه­ای ندارد.

همچنین نتایج پژوهش اعرابیان و همکاران (۱۳۸۳) نشان داد که بین خودکارآمدی و سلامت روانی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. خوشنویسان و افروز (۱۳۹۰) نیز در تحقیق خود نشان دادند بین خودکارآمدی با افسردگی، اضطراب، استرس رابطه معکوس وجود دارد.

بررسی­ها نشان می­دهد که خودکارآمدی بالا با مدیریت استرس، افزایش حرمت خود، بهزیستی، شرایط جسمانی بهتر، سازگاری و بهبود از بیماری­های مزمن( بندورا، ۱۹۹۷؛ بیسچوب^[۹۲] و همکاران، ۲۰۰۴)، کاهش نشانه­ های اضطرابی و افسردگی و همچنین با افزایش سطح بهزیستی و سلامت همراه است (کاشدن و رابرت^[۹۳]، ۲۰۰۴ به نقل از صابری و همکاران، ۱۳۸۸).

باورهای خودکارآمدی با سازگاری با درد رابطه دارد و جنبه­ های مختلف تجربه درد را تبیین می­ کند (پکونیس^[۹۴]، ۲۰۰۹). بر این اساس ‌می‌توان نتیجه گرفت اگر بیماران مبتلا به سرطان به باور خودکارآمدی برسند تحمل بیماری برایشان آسان­تر و به دنبال آن از توانمندی بهتری نیز برخوردار می­شوند و کمتر به مرحله­ عود یا احساس ناکامی می­رسند.

احساس خودکارآمدی باعث کاهش عواطف منفی و برانگیختگی فیزیولوژیک همراه آن می­ شود. خودکارآمدی یک عامل درونی مهم برای کنترل طولانی مدت بیماری­های مزمن است(ناون و وایت^[۹۵]، ۲۰۰۰). همچنین نمرات بالای خودکارآمدی با بهبود توانایی سازگاری در بیماران مرتبط ‌می‌باشد و می ­تواند آن را پیش ­بینی کند، سپس این سازگاری بهبود یافته منجر به کاهش ناهنجاری­های روان­شناختی از جمله استرس، اضطراب و افسردگی می­ شود (شنک^[۹۶] و همکاران، ۱۹۹۵).

ارزش دانش**۱۴۰/۰-۰۰۸/۰ارزش لذّت جویانه۱۰۰/۰۰۶۲/۰ارزش قدرت۰۸۶/۰۱۰۸/۰ارزش وجهه خانوادگی۰۱۱/۰۸۳۴/۰ارزش سلامتی۰۱۹/۰۷۲۴/۰

* همبستگی در سطح ۰۵/۰ معنادار است. ** همبستگی در سطح ۰۱/۰ معنادار است.

با توجّه به اطلاعات جدول شماره (۲۱-۴) می‌توان گفت بین روان رنجوری و ارزش‌های اقتصادی و دانش همبستگی در سطح ۰۱/۰ و بین روان رنجوری و ارزش‌های مذهبی و زیبایی شناسی همبستگی در سطح ۰۵/۰ وجود دارد که این مسأله به منزله تأیید فرض ۱ پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار آماری بین این متغیّرها می‌باشد. بین متغیّرهای روان رنجوری و دیگر ارزش‌های شخصی رابطه معنی دار آماری در سطح خطای ۵ % وجود ندارد. به عبارتی در اینجا فرض یک تحقیق مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین این متغیّرها رد شده و فرض صفر تحقیق مبنی بر عدم رابطه معنی دار بین متغیّرها تأیید شده است.

جدول شماره (۱۸-۴) : آزمون معنی داری رابطه بین برون گرایی و ارزش‌های شخصی

متغیّرها

ارزش‌های شخصی

ضریب همبستگی

سطح معناداری

برون گرایی

ارزش مذهبی

۰۹۴/۰

۰۷۸/۰

برون گرایی

ارزش مذهبی

۰۹۴/۰

۰۷۸/۰

ارزش اجتماعی

**۱۶۲/۰

۰۰۲/۰

ارزش مردمی

۰۳۵/۰

۵۱۹/۰

ارزش زیبایی شناسی

**۲۷۹/۰-

۰۰۰/۰

ارزش اقتصادی

**۱۵۸/۰-

۰۰۳/۰

ارزش دانش

**۱۴۷/۰-

۰۰۶/۰

ارزش لذّت جویانه

۰۸۴/۰-

۱۱۶/۰

ارزش قدرت

۰۴۸/۰-

۳۷۴/۰

ارزش وجهه خانوادگی

۰۴۵/۰

۳۹۵/۰

ارزش سلامتی

۰۳۰/۰-

۵۷۶/۰

* همبستگی در سطح ۰۵/۰ معنادار است. ** همبستگی در سطح ۰۱/۰ معنادار است.

با توجّه به اطلاعات جدول شماره (۲۲-۴) می‌توان گفت بین برون گرایی و ارزش‌های زیبایی شناسی و اجتماعی و اقتصادی و دانش همبستگی در سطح ۰۱/۰ وجود دارد که این مسأله به منزله تأیید فرض ۱ پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار آماری بین این متغیّرها می‌باشد. بین متغیّرهای برون گرایی و دیگر ارزش‌های شخصی رابطه معنی دار آماری در سطح خطای ۵ % وجود ندارد. به عبارتی در اینجا فرض یک تحقیق مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین این متغیّرها رد شده و فرض صفر تحقیق مبنی بر عدم رابطه معنی دار بین متغیّرها تأیید شده است.

جدول شماره (۱۹-۴) : آزمون معنی داری رابطه بین تجربه پذیری و ارزش‌های شخصی

متغیّرها

ارزش‌های شخصی

ضریب همبستگی

سطح معناداری

تجربه پذیری

ارزش مذهبی

۰۵۷/۰-

۲۸۵/۰

ارزش اجتماعی

**۱۳۹/۰

۰۰۹/۰

ارزش مردمی

۰۸۰/۰-

۱۳۶/۰

ارزش زیبایی شناسی

**۳۵۱/۰

۰۰۰/۰

ارزش اقتصادی

**۲۶۰/۰-

۰۰۰/۰

ارزش دانش

**۲۱۹/۰

۰۰۰/۰

ارزش لذّت جویانه

۰۲۲/۰-

۶۸۲/۰

ارزش قدرت

**۱۴۲/۰-

۰۰۸/۰

ارزش وجهه خانوادگی

**۱۶۶/۰-

۰۰۲/۰

ارزش سلامتی

۰۳۷/۰

۴۸۷/۰

* همبستگی در سطح ۰۵/۰ معنادار است. ** همبستگی در سطح ۰۱/۰ معنادار است.

با توجّه به اطلاعات جدول شماره (۲۳-۴) می‌توان گفت بین تجربه پذیری و ارزش‌های زیبایی شناسی و اقتصادی و دانش و وجهه خانوادگی و قدرت و اجتماعی همبستگی در سطح ۰۱/۰ وجود دارد که این مسأله به منزله تأیید فرض ۱ پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار آماری بین این متغیّرها می‌باشد. بین متغیّرهای تجربه پذیری و دیگر ارزش‌های شخصی رابطه معنی دار آماری در سطح خطای ۰۵/۰ وجود ندارد در نتیجه فرض صفر تحقیق مبنی بر عدم رابطه معنی دار بین متغیّرها تأیید شده است.

جدول شماره (۲۰-۴) : آزمون معنی داری رابطه بین سازگاری و ارزش‌های شخصی

متغیّرها

ارزش‌های شخصی

ضریب همبستگی

سطح معناداری

سازگاری

ارزش مذهبی

۰۰۹/۰

۸۶۷/۰

سازگاری

ارزش مذهبی

۰۰۹/۰

۸۶۷/۰

ارزش اجتماعی

**۱۷۹/۰

۰۰۱/۰

ارزش مردمی

۰۳۰/۰

۵۶۹/۰

ارزش زیبایی شناسی

*۱۱۴/۰

۰۳۳/۰

ارزش اقتصادی

**۱۵۵/۰-

۰۰۴/۰

ارزش دانش

۰۹۹/۰

۰۶۳/۰

ارزش لذّت جویانه

**۱۴۹/۰-

۰۰۵/۰

ارزش قدرت

**۲۲۱/۰-

۰۰۰/۰

ارزش وجهه خانوادگی

۰۳۲/۰-

۵۵۵/۰

ارزش سلامتی

۰۱۶/۰

۷۶۹/۰

* همبستگی در سطح ۰۵/۰ معنادار است. ** همبستگی در سطح ۰۱/۰ معنادار است.

با توجّه به اطلاعات جدول شماره (۲۴-۴) می‌توان گفت بین سازگاری و ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی و قدرت و لذت جویانه همبستگی در سطح ۰۱/۰ و بین سازگاری و ارزش زیبایی شناسی همبستگی در سطح ۰۵/۰ وجود دارد که این مسأله به منزله تأیید فرض ۱ پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار آماری بین این متغیّرها می‌باشد. بین متغیّرهای سازگاری و دیگر ارزش‌های شخصی رابطه معنی دار آماری در سطح خطای ۵ % وجود ندارد. در نتیجه فرض یک تحقیق مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین این متغیّرها رد شده و فرض صفر تحقیق مبنی بر عدم رابطه معنی دار بین متغیّرها تأیید شده است.

جدول شماره (۲۱-۴) : آزمون معنی داری رابطه بین مسئولیت پذیری و ارزش‌های شخصی

متغیّرها

ارزش‌های شخصی

ضریب همبستگی

سطح معناداری

مسئولیت پذیری

ارزش مذهبی

۰۶۲/۰

۲۴۸/۰

ارزش اجتماعی

**۱۵۳/۰

۰۰۴/۰

ارزش مردمی

۰۵۷/۰-

۲۸۴/۰

ارزش زیبایی شناسی

۰۷۵/۰

۱۶۲/۰

ارزش اقتصادی

۱۰۳/۰-

۰۵۳/۰

ارزش دانش

۰۷۹/۰

۱۴۱/۰

ارزش لذّت جویانه

*۱۰۶/۰-

۰۴۶/۰

ارزش قدرت

**۳۱۱/۰-

۰۰۰/۰

ارزش وجهه خانوادگی

**۱۴۴/۰

۰۰۷/۰

ارزش سلامتی

۰۰۹/۰

۸۶۱/۰

* همبستگی در سطح ۰۵/۰ معنادار است. ** همبستگی در سطح ۰۱/۰ معنادار است.

با توجّه به اطلاعات جدول شماره (۲۵-۴) می‌توان گفت بین مسئولیت پذیری و ارزش‌های قدرت و اجتماعی و وجهه خانوادگی همبستگی در سطح ۰۱/۰ و بین مسئولیت پذیری و ارزش لذّت جویانه همبستگی در سطح ۰۵/۰ وجود دارد که این مسأله به منزله تأیید فرض ۱ پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار آماری بین این متغیّرها می‌باشد. بین متغیّرهای مسئولیت پذیری و دیگر ارزش‌های شخصی رابطه معنی دار آماری در سطح خطای ۰۵/۰ وجود ندارد. به عبارتی در اینجا فرض یک تحقیق مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین این متغیّرها رد شده و فرض صفر تحقیق مبنی بر عدم رابطه معنی دار بین متغیّرها تأیید شده است.