۲-۶-۱)روش های برآورد هزینه سرمایه

مدل های ارزشیابی (شامل مدل‌های رشد سود سهام) هزینه سرمایه را به عنوان نرخ تنزیلی تعریف می نمایند که سود سهام مورد انتظار آتی را برابر قیمت جاری می‌کند. اگر فرض کنیم که سود هر سهم، (D) و رشد به نرخ ثابت (g)، برای همیشه باشد. آنگاه، هزینه سرمایه (k) می‌تواند به صورت زیر تعریف شود:

که در آن P قیمت هر سهم را نشان می‌دهد. این فرمول، که فرمول «تنزیل گردش وجوه نقد» نیز نامیده می شود، به صورت گسترده ای در برآورد هزینه سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲-۶-۱-۱) روش صرف ریسک

برآورد هزینه سرمایه نیازمند تخمین بازده اضافی (صرف) سرمایه مورد نیاز است که همواره بیشتر از نرخ بازده اوراق قرضه بلند مدت می‌باشد. ‌بر اساس این روش، میانگین هزینه حقوق صاحبان سرمایه با توجه به صرف ریسک بعلاوه بازده تا سررسید جاری اوراق قرضه محاسبه می شود. پس از آن می توان تعدیل ریسک را برای شرکت هایی که ممکن است ریسکی متفاوت از سایر شرکت ها داشته باشند انجام داد. صرف ریسک + نرخ اوراق قرضه بدون ریسک = K

۲-۶-۱-۲)مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای

برنر در سال ۱۹۹۸ دریافت که متداول ترین روش برای تخمین هزینه سهام عادی ، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای می‌باشد.(کریم زاده،۱۳۸۶) مدل‌های “قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و قیمت گذاری آربیتراژ” نیز به روش صرف ریسک مربوط می‌شوند. اما در این مدل ها به جای تعدیل ریسک شرکت بر مبنای یک روش ویژه، از مجموعه ای از فرضیات و تئوری های به منظور تخمین ریسک تعدیل شده استفاده می‌کنند.

R_f : بازده بدون ریسک

R_m : بازده بازار

: معیار ریسک سیستماتیک

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای اشاره ‌به این دارد که نرخ بازده مورد انتظار اوراق بهادار یک تابع خطی از نرخ بازده بدون ریسک بعلاوه صرف ریسک پرتفوی بازار است. (طالب پور،۱۳۸۷)

۲-۶-۱-۳)مدل قیمت گذاری آربیتراژ

در پاسخ به انتقاداتی که به مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای شده رأس(۱۹۷۶)، مدل دیگری را به نام مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای پیشنهاد نمود.مدل قیمت گذاری آربیتراژ نیز مشابه به قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای است و اشاره ‌به این دارد که نرخ بازده اوراق بهادار یک تابع خطی از نرخ بدون ریسک و صرف ریسک عوامل مختلف ریسک سیستماتیک ضربدر عامل بتا (حساسیت اوراق بهادار به عامل موردنظر) می‌باشد. برخلاف مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای ، مدل قیمت گذاری آربیتراژ بیش از یک منبع را برای ریسک سیستماتیک در نظر می‌گیرد و عوامل از قبل تعریف نمی شوند.(محسنی دمنه،۱۳۸۶)

a­_i: سطح بازده مورد انتظار برای سهام در مواقعی که تاثیر عوامل صفر است.

I: ارزش عوامل مختلف روی بازده سهام

۲-۶-۲) هزینه اقلام خاص سرمایه

دارندگان انواع اوراق بهادار شرکت نظیر اوراق قرضه، سهام ممتاز و سهام عادی دارای نرخ بازده مورد انتظار و مخصوص به خود هستند و در نتیجه هر کدام دارای هزینه خاص سرمایه (مخصوص به خود) می‌باشند. هزینه سرمایه هر یک از منابع تأمین سرمایه یا اوراق بهادار منتشره شده را «هزینه اقلام خاص سرمایه» می‌نامند. عموما روش های به کار رفته برای محاسبه هزینه سرمایه هر یک از منابع تأمین مالی، عموماً ‌بر اساس الگوهایی است که در محاسبه ارزش اوراق بهادار مطرح می شود و در این الگوها فرض می شود که سرمایه گذاران بالقوه ‌بر اساس ارزش ذاتی،اوراق بهادار آن ها را خرید و فروش می‌کنند. هزینه یک منبع تأمین مالی خاص به صورت نرخ تنزیلی محاسبه می شود که ارزش فعلی پرداخت های مورد انتظار آن را با خالص وجوه دریافتی از آن منبع مالی برابر می‌سازد.

این ارزش برابر مقدار (K) در معادله زیر است: (طالبپور،۱۳۸۷)

P = خالص وجود دریافتی از این منبع

=C_t پرداخت مورد انتظار برای منبع خاص در آخر دوره مالی t

=K هزینه منبع تأمین مالی

۲-۶-۲-۱) هزینه بدهی ها^[۳۸]

محاسبه هزینه بدهی های بلند مدت به دلیل کثرت استفاده از اوراق قرضه در تأمین مالی شرکت‌ها معمولاً با توجه به خصوصیات اوراق قرضه انجام می شود (پی نوو،۱۳۸۶)

هزینه بدهی سرمایه ای (بلند مدت)، به صورت نرخ تنزیلی اندازه گیری می شود که ارزش فعلی بهره های پرداختی بعد از مالیات و بازپرداخت اصلی بدهی را با خالص وجوه نقد حاصل از صدور بدهی برابر می‌سازد و در حقیقت «هزینه بدهی» عبارت است از هزینه بدهی جدید پس از کسر مالیات. (کریم زاده،۱۳۸۶)

K_d= هزینه بدهی

K_m = هزینه مؤثر بدهی بر مبنای نرخ سالانه

t= نرخ مالیات

۲-۶-۲-۲) هزینه سهام ممتاز^[۳۹]

خریدارانی که سهام ممتاز شرکت را می خرند، انتظار دارند در ازای پول سرمایه گذاری شده در شرکت، سود سهام دریافت کنند.پرداخت سود سهام، هزینه‌ای است که شرکت بابت سود سهام ممتاز می‌پردازد و هزینه سهام ممتاز از تقسیم سود سالانه بر خالص وجود دریافتی ناشی از فروش سهام ممتاز به دست می‌آید.

D_p = سود سالانه سهام ممتاز

K_p = هزینه سهام ممتاز

P= خالص وجود دریافتی بابت فروش سهام ممتاز

سود سهام ممتاز بعد از کسر مالیات پرداخت می شود و از جمله هزینه های قابل قبول مالیاتی نیست،لذا هزینه سهام ممتاز بیشتر از هزینه بدهی است(دهدار،۱۳۸۶)

۲-۶-۲-۳) هزینه سهام عادی^[۴۰]

هزینه سهام عادی عبارت از «نرخ ‌بازدهی است که شرکت باید عاید صاحبان سهام عادی نماید تا بدان وسیله ارزش بازار سهام آن حفظ شود».هزینه سهام عادی یا حقوق صاحبان سهام خارج از شرکت همواره بیشتر از هزینه سود انباشته است، زیرا فروش سهام عادی جدید هزینه های صدور و فروش را دربر دارند.محاسبه هزینه سهام عادی معمولاً ‌بر اساس مدل‌ها و نگرش‌هایی صورت می‌گیرد که برای تخمین نرخ بازده مورد انتظار سهام‌داران عادی به کار می‌روند .(پی نوو،۱۳۸۶)

g= نرخ رشد سود تقسیمی (ثابت)

K_e = هزینه سهام عادی

P_n = خالص قیمت تحقق یافته هر سهم

D= سود تقسیمی هر سهم در حال حاضر

۲-۶-۲-۴) هزینه سود انباشته^[۴۱]