۴٫ نتایج پژوهش دیره و بنی جمالی (۱۳۸۸)، که سهم عوامل انگیزشی بر استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری را بررسی کرده بودند، نشان داد راهبردهای شناختی و فراشناختی به عنوان عامل میانجی گر، واسطه بین عوامل انگیزشی و پیشرفت تحصیلی است.

۵٫ نتایج پژوهش فرخی (۱۳۸۹)، در زمینه اثربخشی آموزش مهارت های شناختی و فراشناختی بر درک مطلب دانش آموزان پسر دوم راهنمایی نشان داد؛ بین میانگین نمرات افزوده ‌گروه‌های آزمایشی با میانگین گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد.

۶٫ نتایج پژوهش بهادر مطلق و همکاران (۱۳۹۱)، در زمینه اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی بر ابعاد ادراک شایستگی دانش آموزان نشان داد؛ راهبردهای شناختی ‌در تغییر ابعاد ادراک شایستگی(شناختی، فیزیکی و اجتماعی) دانش آموزان مؤثر است و آموزش پس از پیگیری با فاصله زمانی ۳۰ روز نیز پایدار مانده است.

۷٫ سیف و مصرآبادی ۱۳۸۲ نشان دادند که استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی بر افزایش درک و نگه داری متون درسی مؤثر است. همچنین قوام آبادی (۱۳۷۷) ‌به این نتیجه رسید که آموزش این راهبردها علاوه بر درک مطلب و سرعت یادگیری با خود پنداره و برنامه ریزی و توانایی حل مسأله رابطه مثبت دارد.

به علاوه متولی (۱۳۷۶) نشان داد آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی هم با درک مطلب و هم با سرعت یادگیری دانش آموزان مرتبط است.

پژوهش های انجام شده در خارج از کشور

۱٫ بایلر و اسنومن (۱۹۹۳) پژوهش هایی را نقل کرده‌اند که در آن ها اسکات[۳۵]، پاریس[۳۶] و همکارانش در سال های ۱۹۸۴، ۱۹۸۶ به دانش آموزان کلاس های سوم و پنجم مهارت های شناختی و فراشناختی را آموزش داده‌اند. نتایج این پژوهش ها معلوم کرده‌اند دانش آموزان که این گونه مهارت ها به آنان را آموزش داده شد (گروه آزمایش)، در قیاس با دانش آموزانی که از مهارت های بی بهره مانده اند (گروه گواه) در توانایی خواندن و فهمیدن مطالب جلوتر بودند. همچنین دانش آموزان گروه آزمایش از دانش آموزان گروه گواه نسبت به راهبردهای شناختی و فراشناختی و فواید آن ها آگاهی بیشتری کسب کردند.

۲٫ ‌در مورد نوشتن (یکی از راهبردهای شناختی) فلوز[۳۷] (۱۹۹۴) از دانش آموزان کلاس ششم ‌در درس علوم خواست در چند مقطع ترم تحصیلی، استنباط خودشان را از مفاهیم بنویسند.

افراد گروه گواه همین مطالب را بدون نگارش مطالعه کردند. گروهی که نگارش داشت مطالب خیلی بیشتری را در پس آزمون نگه داشته بود. نتیجه ی این پژوهش و پژوهش های دیگر حاکی است که تکالیف نگارش متمرکز، به کودکان کمک می‌کند مطالب درسی را که درباره اش می نویسند، یادبگیرند. با این حال، شواهد مربوط به تأثیر «نگارش روزنامه ای» نه چندان متمرکز، که به موجب آن دانش آموزان عقاید و مشاهداتشان را یادداشت می‌کنند، خیلی مبهم است (اسلاوین، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۹).

واینستاین و هیوم[۳۸] (۱۹۹۸) نیز تعدادی پژوهش را با این نتایج ذکر کرده‌اند که معلمان می‌توانند از راه آموزش مهارت های یادگیری و مطالعه (راهبردهای شناختی و فراشناختی) به دانش آموزان خود کمک کنند تا یادگیرندگان موفق تری باشند و در سرنوشت تحصیلی خود نقش فعال تری ایفا نمایند (سیف، ۱۳۸۹).

۴٫ شارپ[۳۹] (۲۰۱۱) هم پس از اجرای برنامه آموزش خودتنظیمی (شناخت و فراشناخت)، انگیزه آموختن را در دو گروه آموزندگان مورد سنجش قرارداد و نتایج بیانگر بهبود انگیزه آموختن در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل بود. (صفاری، ۱۳۹۲)

۵٫زیمرمن و پونیز[۴۰] (۱۹۹۸)، چن [۴۱](۲۰۰۲)، لی[۴۲] (۲۰۰۸) هم در پژوهش های خویش نشان داده‌اند که بین موفقیت تحصیلی و استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیم رابطه معنادار وجود دارد (ملکی، ۱۳۸۴).

۶٫ الکساندر[۴۳] و همکاران (۱۹۹۸، به نقل از حفانی، ۱۳۸۶) در پژوهشی تحت عنوان «راهبردهای مطالعه و یادگیری دانش آموزان دختر موفق در کشور سنگاپور» نشان داد که دانش آموزانی که در پردازش اطلاعات از راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی) استفاده می‌کنند در حیطه های علمی و تحصیلی پیشرفت و موفقیت بالاتری را به دست آورند (حقانی، ۱۳۸۶).

۷٫نتایج یک مطالعه دیگر نشان داده که با آموزش راهبرد شناسایی لغات، تعداد اشتباهات خواندن دانش آموزان سطوح مختلف را کاهش و نمرات درک مطلب آن ها را در آزمون خواندن افزایش یافته است (لنز[۴۴] و هیوز، ۱۹۹۰).

به منظور رعایت اختصار، از ذکر سایر پژوهش های مشابه در این جا خودداری می شود. لیکن چند نکته در این خصوص نیازمند توضیح است: اول اینکه نتایج اغلب این مطالعات حاکی از ایجاد یک تأثیر مطلوب بر یادگیری و یادداری و کسب مهارت های مرتبط با یادگیری در مقایسه با وضع موجود بوده است.

دوم اینکه پژوهش درباره ی راهبردهای مطالعه ی نتیجه بخش، در بهترین حالت گیج کننده است. معلوم شده است که معدودی از روش های مطالعه همیشه نتیجه بخش بوده و تعدادی از آن ها اصلاً نتیجه بخش نیستند. بدیهی است که ارزش راهبردهای مطالعه، به جزئیات آن ها و نوع استفاده ای که از آن ها می شود، بستگی دارد. (اسلاوین، ۲۰۰۶)

نتیجه گیری از پیشینه پژوهش

پژوهش های انجام شده نشان می‌دهد که راهبردهای مطالعه و یادگیری نقش بسیار مهمی بر بهبود پیشرفت تحصیلی دانشجویان و دانش آموزان دارد.

از آن جا که این راهبردها (شناختی و فراشناختی) از پشتوانه نظری قوی ای برخوردار است و از حمایت بسیاری از نظریه های مهم یادگیری در روان شناسی تربیتی بهره می‌برد، می‌تواند به عنوان الگویی مناسب توسط معلمان در کلاس درس برای دانش آموزان تدریس شود و آنان را با روش های علمی مطالعه دروس با ماهیت های گوناگون آشنا ساخت.

به طور کلی به کارگیری راهبردهای مذکور به مدیران و معلمان کمک می‌کند تا با بهره گرفتن از آن ها، میزان پیشرفت تحصیلی و در نهایت کارایی برنامه های درسی، معلمان را بسنجید و روحیه افراد را ارتقا داد تا به تبعه آن عملکرد فراگیران دچار یک تحول رو به رشد گردد.

فصل سوم

روش اجرای پژوهش

مقدمه

هدف از انتخاب روش پژوهش آن است که پژوهشگرمشخص نماید چه روش و شیوه ایرا اتخاد نماید تا او را هر چه سریع تر، دقیق تر،آسان تر و ارزان تر در دست یابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش های پژوهش مورد نظر کمک کند (نادری و سیف نراقی،۱۳۹۱). در این فصل ابتدا روشیکه در این پژوهشبه کار گرفته شده است توضیح داده می شود. در ادامهآزمودنی ها و چگونگی روش گزینش آنان، سپس روش جمع‌ آوری اطلاعات و نوع وسیله ی جمع‌ آوری توضیح داده می شود،و بعد از آن متغیرهای مستقل و وابسته، و در پایان روش آماری (نائری و سیف نراقی،۱۳۹۱).