1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: رابطه ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با بازده سهام، توسط مهدوی و گوینده، در سال ۱۳۸۸، انجام گرفت. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش اقتصادی پالایش شده با بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، با بهره گرفتن از داده های ترکیبی، شرکت و سال، ۷۱ شرکت پدیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در خلال ۱۰ سال مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با بازده سهام رابطه معنی دار وجود ندارد (مهدوی و گوینده، ۱۳۸۸).

   

1. 1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: بررسی و ارزیابی کارکرد ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار جهت ارزیابی عملکرد اقتصادی شرکت‌ها توسط رهنمای رودپشتی در سال ۱۳۸۸ انجام گرفت. این پژوهش نتیجه‌ پژوهش علمی محقق است که با انتخاب صنعت نمونه از صنایع فعال و پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در یک دوره‌ زمانی پنج ساله که اطلاعات آن در بورس موجود بوده است، صورت گرفت. مهمترین هدف پژوهش، ضمن تبیین تئوریک شاخص‌های سنجش، عملکرد آزمون این شاخص‌ها و ارائه شواهد لازم به منظور کمک به فعالان بازار سرمایه و ارزیابی منطقی عملکرد بنگاه‌ها برای اتخاذ تصمیم است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که بین EVA با متغیرهای مالی مورد مطالعه نظیر: EPS، P و ROI رابطه وجود دارد. همچنین وجود رابطه وجود دارد. همچنین وجود رابطه MVA با ROI و ROS و RI نیز تأیید گردیده است و نتایج مطالعه نشان می‌دهد که میزان رابطه EVA با متغیرها در مقایسه با MVA با متغیرها بیشتر است (رودپشتی، ۱۳۸۸).

   

1. مطالعه‌ای با عنوان: محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی برای پیش‌بینی سود، توسط مهدوی و رستگاری در سال ۱۳۸۶، انجام گرفت. در این پژوهش محتوای نسبی و فرآینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در مقایسه با سود عملیاتی دوره جاری و جریان نقدی عملیاتی برای پیش‌بینی سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (نمونه‌ای شامل ۱۳۳ شرکت) بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سود عملیاتی دوره جاری، جریان نقدی عملیاتی و ارزش افزوده‌ اقتصادی، توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد اما توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی از بقیه بیشتر است. همچنین بررسی محتوای فزاینده‌ی اطلاعاتی نشان می‌دهد که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی دوره‌ جاری دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی نیست. جریان نقدی عملیاتی دارای محتوای فزاینده‌ی اطلاعاتی اندکی است، به طوری که تنها در دو سال از سال‌های مورد مطالعه، قدرت پیش‌بینی سود عملیاتی دوره جاری را به میزان اندکی افزایش داده است. ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی دارای محتوای فزاینده‌ی اطلاعاتی است، زیرا توانایی پیش‌بینی آن را افزایش داده است (مهدوی و رستگار، ۱۳۸۶).

۲-۲-۲) پیشینه خارجی

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: ارتباط میان ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار، توسط نیرش و آلفرد در سال ۲۰۱۴، انجام گرفت. هدف از اجرای این پژوهش بررسی ارتباط میان ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار می‌باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان دادند که ارتباط معناداری بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار شرکت‌ها وجود دارد (Niresh and Alfred, 2014).

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: ارزش افزوده اقتصادی و ایجاد ثروت برای سهام‌داران، توسط لال بهسین، در سال ۲۰۱۳، انجام شد. هدف از اجرای پژوهش بررسی تاثیر ارزش افزوده اقتصادی بر ایجاد ثروت برای سهام‌داران می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که با بهره گرفتن از معیار ارزش افزوده اقتصادی، بازده سهام افزایش می‌یابد و در نتیجه ثروت سهام‌داران افزایش می‌یابد (Lal Bhasin, 2013).

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: اندازه گیری ارزش افزوده اقتصادی و مقایسه آن با سایر روش‌های ارزیابی عملکرد مالی بانک‌های دولتی و خصوصی، توسط امینی مهر و فتحی، در سال ۲۰۱۳، انجام شد. هدف از اجرای این پژوهش مقایسه میان شاخص‌های سنتی و ارزشی ارزیابی عملکرد مالی بانک‌های خصوصی و دولتی با یکدیگر می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که ارزش افزوده اقتصادی از عمومیت بیشتری نسبت به سایر معیارها نظیر: سود، سود تقسیمی، بازده حقوق صاحبان سهام و جریان نقدی برخوردا است. ارزش افزوده اقتصادی معیاری قوی و کارآمد در توصیف عملکرد بانک‌ها است (Aminimehr and Fathee, 2013).

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: تاثیر ارزش افزوده اقتصادی، جریانات نقدی و ارزش بازار سهام، توسط ذرات داخلی پرست و همکاران، در سال ۲۰۱۳، انجام شد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی تاثیر ارزش افزوده اقتصادی بر ارزش بازار سهام می‌باشد. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های تحقیق نشان دادند که همبستگی مثبت و معناداری بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش بازار سهام وجود دارد و در واقع ارزش افزوده اقتصادی بهترین و مهمترین منبع و مرجع برای پیش‌بینی ارزش سهام شرکت در بازار می‌باشد (Zarat Dakhely Parast et al.., 2013).

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و شناور سازی نرخ ارز (CCC) در کمپانی‌های فهرست WSE، توسط بولک و همکاران در سال ۲۰۱۲ انجام شد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی ارتباط میان ارزش افزوده اقتصادی و شناور سازی نرخ ارز می‌باشد. برقراری ارتباط میان این دو رویکرد می‌تواند یک نگرش پیشرفته برای مدیریت اقتصادی باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان دادند که با کاهش چرخه تعدیلات نقدی (افزایش در شناور سازی) ارزش افزوده اقتصادی افزایش نخواهد یافت اما با این حال برخی از پارامترهای مدل ارتباط ضعیفی میان متغیرهای پژوهش نشان دادند (Bolek et al., 2012).

1. 1. مطالعه‌ای با عنوان: تاثیر ارزش افزوده اقتصادی و سرمایه فکری بر ارزش بازار شرکت، توسط هانگ و وانگ در سال ۲۰۰۸، انجام گرفت. هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و سرمایه فکری با ارزش بازار شرکت در کشور تایوان می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که ارزش شرکت تابعی از سودهای باقیمانده بر مبنای ارزش افزوده اقتصادی و همچنین بر مبنای متغیرهای حسابداری است. ایشان معیار سرمایه فکری را نیز یک پارامتر مهم در تعیین ارزش شرکت بیان نمودند (Huang and Wang, 2008).

در مجموع رحیمی و فتاحی نشان داده‌اند که عواملی چون فرهنگ مشارکت در جامعه، بودجه فعالیت‌های همکارانه، اعتماد متقابل میان افراد، و نیز هدف‌ها و دیدگاه‌های مشترک میان افراد، تاثیر زیادتری بر میزان همکاری علمی از میان سایر عوامل دارد (قانع و رحیمی، ۱۳۹۰).

۲-۲-۴٫ دلایل و مزایای همکاری علمی و هم‌تالیفی

نتیجه رویکرد گروهی در همکاری علمی، رشد و توسعه علم و ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی کشور است که پیامد منطقی آن، چیزی جز توسعه علمی و صنعتی کشور نخواهد بود. در واقع همکاری علمی موتور محرکه توسعه علمی و صنعتی کشور است ( نوروزی و ولایتی،۱۳۸۸، ص.۳۱). مزایای همکاری علمی در بسیاری از پژوهش‌های پیشین مطرح شده است، از دیدگاه ملین^[۱۶](۲۰۰۰) فواید همکاری علمی عبارتند از:

• • افزایش دانش

• • کیفیت علمی بالا

• • خلق ایده های جدید

• • تماس و ارتباط برای کارهای آینده (ملین، ۲۰۰۰، نقل در رحیمی و فتاحی،۱۳۸۸).

لی و بوزمن^[۱۷](۲۰۰۵) مهم‌ترین انگیزه های همکاری‌های علمی را چنین بر می‌شمرند:

• • دسترسی به کارشناسان و تجهیزات و منابع؛

• • افزایش بودجه و یا به اشتراک‌گذاری دانش در حوزه های تخصصی؛

• • به اشتراک‌گذاری دانش برای مقابله با مشکلات پیچیده و بزرگ؛

• • ارتقای بهره‌وری و تولید؛ و

• آموزش و مشاوره دانشجویان و همکاران مطالعات (لی و بوزمن، ۲۰۰۵، نقل در نوروزی و ولایتی، ۱۳۸۸، ص.۷۹).

بیور وروزن (۱۹۷۸) نیز علل و انگیزه های همکاری علمی را به صورت زیر برشمرده‌اند:

• • افزایش بهره‌وری و تولید علمی

• • افزایش مهارت‌ها

• • کسب تجربه

• • نیاز به بارورسازی و ارتباط متقابل

• • دسترسی به تجهیزات خاص

• • دسترسی به مهارت‌های خاص

• • دسترسی به مواد منحصر به فرد

• • دستیابی به امکان مشاهده شدن و شناخته شدن در سطح جامعه علمی

• • احتیاج به ارزیابی خود در ارزیابی یک مسئله

• • اجتناب از رقابت و چشم وهم چشمی

• • کارآمدی در استفاده از زمان و نیروی کار

• • غلبه بر انزوای فکری

• • پرورش پژوهشگران

• • حمایت از شاگردان

• • نزدیکی مکانی و

• پیشامد و تصادف.

آن‌ ها همچنین خاطر نشان می‌سازند که به طور غیر مستقیم در حدود نیمی از انگیزه ها مرتبط با ارتقای میزان تولید علمی است (بیور و روزن،۱۹۷۸، نقل در نوروزی و ولایتی،۱۳۸۸، ص.۸۳-۸۲).

تالیف مشترک نیز به عنوان یکی از شاخص‌های سنجش همکاری علمی (هارسانایی^[۱۸]، ۱۹۹۳، نقل در نوروزی و ولایتی،۱۳۸۸ص۹۶) دارای مزایای گوناگونی است.

‌در مورد مزایای همکاری در تالیف‌، هارت^[۱۹] (۲۰۰۶) به موارد زیر اشاره می‌کند:

• • ارتقای کیفیت مقاله

• • استفاده از تخصص و مهارت نویسنده همکار

• • ارائه اندیشه‌های نو و ارزشمند توسط نویسنده همکار

• • افزایش انتشارات علمی

• • یادگیری از نویسنده همکار

• • تقسیم کار

• شناخت بهتر از همکاران (هارت، ۲۰۰۶، نقل در رحیمی و فتاحی،۱۳۸۶).

به طور خلاصه می‌توان گفت مقاله های مشترک موجب افزایش بازدهی علمی می‌شوند، زیرا همکاری مشترک نویسندگان به معنای اشتراک تخصص وتقسیم نیروی کار است (دوردن و پری^[۲۰]، ۱۹۹۵، نقل در نوروزی و ولایتی،۱۳۸۸، ص۱۰۱).

۲-۲-۵٫ همکاری علمی و فضای مجازی

از دوران باستان تاکنون همکاری و مشارکت وجود داشته است. اما با اختراع اینترنت میزان همکاری علمی افزایش یافته است. اگرچه فناوری به تنهایی نمی‌تواند افراد را ترغیب به همکاری کند، اما فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی مانند اینترنت و پست الکترونیکی، بستر مناسبی را برای تسهیل ارتباطات و همکاری‌های علمی فراهم کرده‌اند. اصطلاح «collaboratory» که ترکیبی از دو واژه «Collaboration» و «Laboratory» است، در واقع به فناوری‌ها، ابزارها، و سازمان‌هایی اشاره دارد که به دانشمندان اجازه می‌دهند تا به کمک تسهیلات از راه دور با هم همکاری داشته ‌باشند. این سازمان‌ها با ارائه الگویی جدید برای هدایت دانش، پژوهشگران هر حوزه را قادر می‌سازند تا به افراد، داده ها و ابزارها و نتایج دسترسی یابند و در واقع نوعی آزمایشگاه پژوهش است (داورپناه، ۱۳۸۶).

از طریق همکاری، دانش و تجربه به اشتراک گذاشته می‌شود. پژوهشگران می‌توانند دانش را از طریق شیوه های رسمی و غیر رسمی ارتباطات به وسیله اینترنت، پست الکترونیکی، تلفن، دورنما، و نظام‌های پیام فوری مبادله کنند (ساپکار^[۲۱]، ۲۰۰۳، نقل در نوروزی و ولایتی، ۱۳۸۸، ص.۵۴).

پیشرفت‌های سریع در فن‌آوری‌های اینترنتی، با ایجاد ابزارهای مبتنی برنسل اول وب شامل صفحات وب، پست الکترونیکی، اتاق های گفتگو، تالارهای بحث و ابزارهای مشارکتی مبتنی بر نسل دوم وب مانند وبلاگ‌ها، پادکست‌ها، سایت‌های شبکه اجتماعی و ویکی، امکانات گسترده‌ای برای تحقق انواع همکاری‌ها، فراسوی مرزهای جغرافیایی در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

از جمله ویژگی‌هایی که برای این نوع ازهمکاری‌ها می‌توان برشمرد عبارت است از:

• • ساخت همزمان و تعاملی یک راه حل مشترک برای یک مشکل، رسیدن به یک هدف مشترک

• • مشارکت در مهارت‌های گروه‌های کوچک و ساخت و ساز کار گروهی

• • نظارت بر عملکردهای دیگران به منظور بهبود اثربخشی مشارکت اعضای گروه

• • کمک به یکدیگر برای رسیدن به هدف گروه

• • داد و ستد بازخورد سازنده در قالب مشاوره و تشویق

• • برنامه‌ریزی و آغاز فعالیت‌های مشترک بیشتر

• • کسب دانش، مهارت و نگرش

• • تفکر انتقادی

• • تبادل منابع دانش، اطلاعات و ایده ها

• • تبادل، مقایسه و درک دیدگاه ‌در مورد مسائل و شرکت درساخت چشم اندازها و معانی جدید

• • بازتاب مشترک در پیشرفت کار خود

• • آموزش یکدیگر

• • بحث و به چالش کشیدن یکدیگر

• • تمایل به شنیدن ایده ها، پیشنهادات و نظرات دیگران وتوضیح و بسط و گسترش اطلاعات

• • حضور عناصر اجتماعی در تعاملات برخط که مکمل تعامل چهره به چهره است

• • اظهار نظر در رسانه ها و ویژگی‌های آن در تعاملات برخط

• • یادگیری خودمختار

• • تعریف هویت خود در برابر اعضای دیگر گروه

رویکرد مخالفان معنویت

در این رویکرد نسبت به معنویت و به ویژه دین نگاهی کاملا منفی وجود دارد و گفته می‌شود که معنویت و دین هر دو ابزاری در دست مدیران و رهبران هستند تا از طریق آن پیروان یا زیردستان خود را استثمار نمایند (Bradley & Et al, 2003, 450).

در این تحقیق مبنای کار ما تعریف معنویت محیط کاری توسط اشمس و دوچن می‌باشد که عبارت است از:

“درک و شناسایی اینکه بعدی از زندگی کارکنان درونی و باطنی است که این بعد قابل پرورش است و به واسطه انجام کارهای با معنا در زندگی افزایش می‌یابد. (Ashmos and Duchon, 2000)

مباحثی درباره روش تحقیق در زمینه معنویت در محیط کار

بسیاری از محققان عقیده دارند در زمینه معنویت و دین در محیط کار هنوز مدل‌ها و روش‌های کاملا صحیح و قابل قبولی وجود ندارد (Lund Dean & Et al, 2003, 382). آن ها استدلال می‌کنند که متدولوژی‌های پوزیتیویستی و تجربی برای تحقیقات در این زمینه کافی نیست و حتی ممکن است با سنجش و تحلیل نادرست متغیر‌های اساسی حوزه معنویت و دین در محیط کار از قبیل معنویت، روح، وفاداری، خدا و جهان ‌به این رشته آسیب برسانند (Gibbons, 2000). ‌بنابرین‏ تحقیقات در زمینه معنویت در محیط کار در نقطه عجیبی قراردارد. از یک سو نیاز به تحقیقات تجربی اساسی، مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی دارد و از سوی دیگر روش‌های مورد قبول علوم اجتماعی حاکی از فقدان ابزارهای مناسب برای مطالعات قابل قبول در این زمینه می‌باشد (Lund Dean & Et al, 2003, 382). ریشه این مسأله امری معرفت‌شناسانه است؛‌این موضوع که روش‌های پوزیتیویستی نامناسب هستند و به طور بالقوه حتی می‌توانند خطرناک باشند، یک ادعای معرفت‌شناسانه است و باید در این زمینه بیشتر کار شود.

در هر صورت به عقیده لونددین و همکارانش (۲۰۰۳) تحقیقات در زمینه معنویت و دین در یک دوره گذار قرار دارد که روش‌ها و مدل‌های مناسب آن در حال توسعه می‌باشند. به هر حال آنان تأکید می‌کنند که اصول روش تحقیقی وجود دارد که به طور بالقوه مدل‌های مناسبی هستند و بهتر از پوزیتیویسم با معرفت‌شناسی مذهب و معنویت در محیط کار همسو می‌شوند. ترکیب این متدولوژی‌های جدید با مدل‌های تجربی و انواع جدید داده ها منجر به کار تحقیقی معتبرتری می‌شود.

هیتن و همکارانش (۲۰۰۴) عقیده دارند که تحقیقات در این زمینه تحت عنوان دو رویکرد وجود دارد: رویکرد ذهنی و رویکرد عینی. روش‌های ذهنی شامل تحقیقاتی با ارجاع شخصی به آگاهی خودمان می‌باشد؛ ‌در حالی که ما شخصا به عنوان ابزار تغییرات تحول‌آفرین در سازمان مشارکت داریم. روش‌های عینی شامل انواع تحقیقات در زمینه معنویت در سازمان‌ها می‌باشد. این تحقیقات می‌توانند کیفی یا کمی باشند.

جدول صفحه بعد انواع روش‌های ذهنی و عینی بر اساس نوع معنویت یعنی معنویت خالص، معنویت کاربردی و توسعه معنوی را نشان می‌دهد. منظور از معنویت خالص نوعی آگاهی خالص و متعالی می‌باشد. معنویت کاربردی دامنه‌ای از تجارب ذهنی از قبیل بصیرت، شهود و خرد، ابعاد احساسی از قبیل عشق، احترام و انسانیت، چارچوب‌های اخلاقی، مکانیسم‌های حسی مثل درک زیبایی و نهایتاً امور عینی مثل رفتارهای عینی را دربرمی‌گیرد. نفوذ و به کارگیری آگاهی و معنویت خالص سبب تغییرات مثبت و قابل سنجش در شخصیت، عملکرد ذهنی، و رفتار انسانی می‌شود که از آن ها به عنوان توسعه معنوی یاد می‌کنیم (Heaton & Et al, 2004, 67).

رویکرد ذهنی

رویکرد عینی

معنویت خالص

تجربه مستقیم و شخصی آگاهی

همبستگی‌های فیزیولوژیکی، تجارب شخصی، حقیقت متعالی و تحلیل توضیحات معرفت شناسانه

معنویت کاربردی

انعکاس شخصی و بیان پیامدهای تجربه حالات برتر

تحقیقات کمی و کیفی از متغیرهای محیطی، اجتماعی، سازمانی، روانشناسانه، و فیزیولوژیک قبل و بعد از تجربه حقیقت متعالی

توسعه معنوی

انعکاس و بیان فرایند توسعه

یک فرد

تحقیقات کیفی و کمی درباره توسعه روانی و جامعه‌شناسانه

جدول ۲-۱ : انواع معنویت

مزایای معنویت در محیط کار

مطالعات نشان می‌دهند که تشویق معنویت در محیط کار می‌تواند منجر به مزایای زیادی شود. یکی از حوزه های مدیریت که می‌تواند استفاده زیادی از معنویت داشته باشد، مدیریت تغییر سازمانی است که هدف آن کمک به تغییر رفتار افراد در سازمان و در نتیجه کسب اهداف عملکردی به صورتی اثربخش و سریع است. روش‌های سنتی تغییر افراد و فرهنگ سازمانی بر همسو کردن ساختارها و سیستم‌های سازمانی با رفتارهای مطلوب متمرکز است. این روش مستلزم تلاش و استمرار فوق‌العاده است. می‌توانیم این روش را «تغییر از بیرون به درون» بنامیم؛ زیرا در این روش، تغییر ابتدا از عناصری بیرون افراد آغاز می‌شود. در مقابل دانش معنوی پیشنهاد می‌کند که تغییر می‌تواند به صورت «از درون به بیرون» مدیریت شود. در واقع افرادی که زندگی معنوی را تجربه می‌کنند، می‌توانند با روش‌های سازگار با اهداف سازمانی موجب رشد و توسعه خود و سازمان شوند (Heaton & Et al, 2004, 64).

همچنین محققان بیان می‌کنند که تشویق معنویت در محیط کار می‌تواند منجر به مزایا و منافعی از قبیل افزایش خلاقیت (Freshman, 1999)، افزایش صداقت و اعتماد (Wanger-Marsh & Conley, 1999)، افزایش حس تکامل شخصی (Burack, 1999)، افزایش تعهد سازمانی (Milliman & Et al, 2003, 427)، بهبود نگرش‌های شغلی کارکنان همچون افزایش رضایت شغلی، مشارکت شغلی، و نیز کاهش نیات ترک محیط کار (Milliman & Et al, 2003, 432)، افزایش اخلاق و وجدان کاری، انگیزش بیشتر (Marques, 2005, 82) شود و همه این ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم سبب بهبود عملکرد، سودآوری و اثربخشی سازمانی می‌گردند.

مفهوم‌سازی معنویت در محیط کار

1. 1. – Business Week ↑

1. 1. – Fortune ↑

1. 1. – Academy of Management ↑

1. 1. – Spirituality, Religion and Work (SRW) ↑

1. 1. – Vilanova & Josa ↑

1. 1. – Nahapiet & Ghoshal ↑

1. 1. – Rosenthal ↑

1. 1. – Lazega & pattison ↑

1. 1. – Lin ↑

1. 1. – Ashmos and Duchon ↑

1. 1. – Nahapiet & Ghoshal ↑

1. 1. – L.F.Hanifan ↑

1. 1. – Jane Jacobs ↑

1. 1. – Glenn Loury ↑

1. 1. – Bourdieu ↑

1. 1. – coleman ↑

1. 1. – Putnam ↑

1. 1. – Fukuyama ↑

1. 1. – Burt ↑

1. 1. – Baker ↑

1. 1. – Belliveau ↑

1. 1. – public good ↑

1. 1. – lin et al ↑

1. 1. – private good ↑

1. 1. – Rose ↑

1. 1. – situational theories ↑

• • انفجار مسجد شیث نبى (ع) در مرکز شهر موصل و به فاصله یک روز بعد از آن ؛ آن‏ها مرقد امام ابوعلى را نیز ویران کردند^[۲۰۵].

  

• • تخریب کامل مرقد و ضریح جرجیس نبى (ع) واقع در غرب موصل.^[۲۰۶]

• • منفجر نمودن مقام دانیال نبى در منطقه حضیره الساده در غرب شهر موصل و مرقد باستانى امام ابوالقاسم یحیى واقع در منطقه شفا در غرب موصل.^[۲۰۷]

• • تخریب مقام حضرت زینب (علیهاالسلام) در سنجار در غرب موصل.

• تخریب مناره «حدباء» که موصل با آن شناخته مى‏شد و هویت نخست آن در منطقه جامع کبیر در غرب شهر. برخى از شهروندان تکبیرگویان بیرون آمدند تا در برابر آن عناصر بایستند و آن‏ها را از منفجر کردن مناره و مسجد منصرف کنند حتى آن‏ها با برخى از عناصر تروریستى پس از آن‏که شبه‏نظامیان داعش پاسخ به فریادهاى آن‏ها و متوقّف کردن عملیات انفجار را ردّ کردند با آن‏ها درگیر شدند.^[۲۰۸]

محکومیت تخریب آثار فرهنگی، تاریخی و هنری یک کشور توسط متجاوزان بارها مورد حکم دادگاه کیفری بین‌المللی قرار گرفته است که از آن موارد می توان به دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق در رأی‌ صادره در قضیه کودریچ و سرکز، اشاره کرد که بر اساس مقررات ماده ۲۷ قانون ۱۹۰۷ لاهه و ماده ۵۳ پروتکل اول الحاقی و ماده ۱ کنوانسیون اموال فرهنگی حکم به محکومیت صادر شده است.^[۲۰۹] دادگاه کیفری ببین المللی حکم صادر نمود:« تخریب یا ایراد خسارت عامدانه صورت گرفته است و متهم با اعمال خود، قصد تخریب و ایراد خسارت به بناهای مختص امور مذهبی و آموزشی را داشته که هدف نظامی نبوده اند».^[۲۱۰]

مبحث سوم: نقض حقوق زنان

حافظه تاریخی بشر در قرون قبل از ظهور حضرت مسیح به یاد دارد که که در دوران باستان هیچگونه جایگاهی برای حفظ حقوق زنان پیش‌بینی نشده بود. به زنان به عنوان اموال و در جنگ ها به عنوان غنایم جنگی نگریسته می شد. اگرچه در دوران معاصر مقرراتی در حفظ و رعایت حقوق زنان توسط برخی از کشورها وضع گردید ولی شکوفایی تفکر لزوم تصویب و مقرراتی در حفظ حقوق زنان در سطح بین الملل را می توان پس از جنگ جهانی اول دانست. در جنگ جهانی اول وجود جرایم تجاوزات به عنف به زنان و بارداری اجباری و همچنین فحشای اجباری به اوج خود رسید به گونه ای که ارتکاب این جرم در سراسر کشور بلژیک به عنوان روش نظامی جهت ارعاب مردم و طرف خصم به کار گرفته می شد.^[۲۱۱] رفته رفته با ارتکاب جنایات فجیعی که توسط ارتش ژاپن در طول جنگ اتفاق افتاد کشورها را بر آن داشت تا مقررات مدون و با نگاه حمایتی خاص از حقوق زنان به رشته نگارش درآورند و کلیه کشورها در قبال جلوگیری به ارتکاب این دسته از جرایم در حق زنان اقدام جدی در مبارزه با این جرایم از خود به عرصه اجرا نمایش دهند. لذا می بایست گفت که خشونت علیه زنان از جمله مسائلی است که در چند دهه اخیر، به طور جدی مورد توجه بسیاری از نهادهای بین‌المللی قرار گرفته است و خصوصاًً وقوع مخاصمات مسلحانه داخلی و بین‌المللی از اوایل دهه ۱۹۹۰ به بعد و اعمال خشونت های فراوان علیه هزاران زن و کودک بی دفاع، بر اهمیت موضوع افزوده است.

برخی از مهم ترین اسناد بین‌المللی که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به موضوع خشونت علیه زنان پرداخته‌اند، عبارتند از: اعلامیه جهانی حقوق بشر^[۲۱۲]، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی وسیاسی^[۲۱۳]، میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی^[۲۱۴]، کنوانسیون رضایت در ازدواج، حداقل سن ازدواج و ثبت ازدواج^[۲۱۵]، کنوانسیون محوکلیه اشکال تبعیض علیه زنان^[۲۱۶]، نظریه تفسیری شماره ۱۹ کمیته محوکلیه اشکال تبعیض علیه زنان^[۲۱۷]، پروتکل اختیاری کنوانسیون محوکلیه اشکال تبعیض علیه زنان^[۲۱۸] اعلامیه حمایت از زنان و کودکان در وضعیت اضطراری و مخاصمه مسلحانه^[۲۱۹]، پروتکل کنوانسیون علیه جرایم سازمان یافته ‌در مورد قاچاق زنان وکودکان^[۲۲۰]، اصول راهنما در موردحقوق بشر و قاچاق انسان^[۲۲۱]، کنوانسیون مقابله با قاچاق انسان و استثمار از طریق فحشای دیگران^[۲۲۲]، اعلامیه محو خشونت علیه زنان^[۲۲۳]، کنوانسیون ژنو ‌در مورد حمایت از قربانیان در زمان جنگ^[۲۲۴]، پروتکل الحاقی به کنوانسیون های ژنو در رابطه با حمایت از قربانیان در مخاصمات غیر بین‌المللی^[۲۲۵]. علاوه براسناد بین‌المللی مذکور، در سطح منطقه ای نیز اسنادی مرتبط با موضوع خشونت علیه زنان به تصویب رسیده است که کنوانسیون شورای اروپا ‌در مورد پیشگیری و مقابله با خشونت علیه زنان و خشونت خانگی (۲۰۱۰)^[۲۲۶] و کنوانسیون امریکایی پیشگیری، مجازات و محوخشونت علیه زنان^[۲۲۷] مهم ترین آن ها هستند.

در ابتدای مصاحبه از فرد مصاحبه‌شونده درخواست می‌شد تا نظرات خود را درباره شاخص‌ها و استانداردهای یک مدیر مدرسه متوسطه موفق بیان کند؛ از ویژگی‌های شخصی و علمی گرفته تا شاخص‌های عملکردی فرد. در ادامه نیز با توجه به پاسخ ایشان و برگه راهنما به مطالب عمق کافی بخشیده می‌شد تا حدی که مصاحبه‌گر مطمئن گردد که نقطه مغفول و مبهمی در موضوع مطروحه وجود ندارد.

درنهایت از مجموع ۱۵ جلسه مصاحبه از ۱۰ مدیر مدرسه متوسطه، حدود ۱۵ ساعت صوت تهیه گردید؛ که به صورت دقیق و کامل تمامی مطالب ضبط‌شده پیدا شد و مجموعاً بیش از ۳۰۰ صفحه متن به دست آمد.

مطالعه کتابخانه‌ای

نظریه ‌داده بنیاد بر این اصل استوار است که به جای آزمون فرضیه‌هایی که از ادبیات و پیشینه پژوهشی استخراج می‌شود، نظریه از خود داده ها تولید شود. این نظریه معمولاً از دلایل شفاهی که بر اساس تجربه های اشخاص مطرح می‌گردد استخراج می‌شود. در این روش مرور پیشینه پژوهش بیشتر به عنوان زمینه حوزه‌ای که پژوهشگر ‌در مورد آن پژوهش می‌کند، مدنظر قرار می‌گیرد تا به عنوان مجموعه‌ای از یافته ها که پژوهشگر بر مبنای آن توجیه برای صورت‌بندی فرضیه داشته باشد (خامسان، ۱۳۸۸، نقل در طالب‌زاده شوشتری، ۱۳۹۰)

بدین ترتیب در حد توان تمامی متون و اسناد کتابخانه‌ای که مرتبط با موضوع استانداردها و یا شایستگی‌های مدیران آموزشی بدون در نظر گرفتن مقطع مورد مطالعه قرار گرفت و یادداشت‌برداری شد. با توجه به کمبود پژوهش‌های صورت گرفته در این موضوع، حتی مطالب مربوط به مدیران گروه دانشگاهی نیز مورد مطالعه اجمالی قرار گرفت و تا حدی مورداستفاده قرار گرفت.

منابع لاتین نیز در حد توان استخراج و ترجمه شده و درنهایت یادداشت‌برداری‌های لازم از آن صورت گرفت.

مرحله سوم: کدگذاری باز

در این مرحله، بر اساس روش مرسوم در نظریه ‌داده بنیاد، به هر یک از اجزاء، عنوان و برچسبی داده می‌شود. این عنوان، که اصطلاحاً به آن «کد» گفته می‌شود، باید گویای محتوای داده باشد، به‌طوری‌که محقق و خواننده، با مشاهده این عنوان و تیتر، تا حدود زیادی به مفهوم جملات پی ببرند (مایلز^[۳۸]، و هوبرمن^[۳۹]، ۲۰۰۲)

استراوس و کوربین (۱۹۹۰) در این رابطه می‌گویند:

«نظریه ها نمی‌توانند با پیشامدها یا فعالیت‌های واقعی، آن‌طوری که مشاهده یا گزارش‌شده و جزو «داده های خام» محسوب می‌شوند، ساخته شوند. پیشامدها، وقایع و اتفاقات، به عنوان نشانه های بالقوه پدیده در نظر گرفته شده، یا تحلیل می‌شوند، و بدین‌سان برچسب مفهومی^[۴۰] دریافت می‌کنند. اگر پاسخ‌دهنده‌ای به پژوهشگر بگوید «من هرروز صبح، ریشم را اصلاح می‌کنم و بعد دوش می‌گیرم.»، سپس پژوهشگر ممکن است ‌به این پدیده برچسب مفهومی «راه و روش زندگی روزمره» بزند. هنگامی که پژوهشگر، دیگر پیشامدها را بررسی کرده و با پیشامد اول مقایسه می‌کند، اگر به نظر رسید که همان پدیده را نشان می‌دهند، سپس این پیشامدها نیز برچسب مفهومی «راه و روش زندگی» دریافت می‌کنند. تنها با مقایسه پیشامدها و نامیدن پدیده‌های مشابه با واژه های یکسان، نظریه‌پرداز می‌تواند واحدهای اصلی نظریه را روی هم جمع کند.»

‌بنابرین‏ «مفاهیم»، واحدهای پایه‌ای یا خُرد تحلیل هستند؛ زیرا از تصویر ذهنی و مفهوم‌سازی از داده‌هاست که نظریه شکل می‌گیرد، نه به‌تنهایی از خود داده های واقعی (پندیت^[۴۱]، ۱۹۹۶؛ نقل در دانایی‌فرد، و امامی، ۱۳۸۶).

شکل ‏۳‑۱: مدل مفهوم- نشانه (گلیسر، ۱۹۷۸)

نشانه

۱

نشانه

۲

نشانه

۳

نشانه

۴

نشانه

۵

نشانه

۶

به شکل ‏۳‑۱ توجه کنید. همان گونه که در بالا گفتیم، پیشامدها، نشانه های مفاهیم هستند. تطبیق مستمر نشانه ها، تحلیل‌گر را با شباهت‌ها، تفاوت‌ها و ثبات معنایی که منجر به ساخت یک مفهوم (مقوله) و ابعاد آن می‌شود، مواجه می‌کند (فرناندز، ۲۰۰۴).

در پژوهش حاضر بعد از پیاده‌سازی مصاحبه ها و تبدیل آن‌ ها به متن، تک‌تک جملات، مفاهیم، کلمات، خاطرات و ایده هایی که مصاحبه‌کننده به زبان آورد موردبررسی قرار گرفت و کدگذاری آزاد و باز نسبت به قسمت‌های موردنیاز صورت گرفت. در پایان بیش از ۶۷۰ مفهوم یا کد اولیه به دست آمد که البته تعدادی از آن‌ ها تکراری بودند؛ راجع به نوع و یافته های مربوط به کدگذاری در فصل چهارم مفصل‌تر بحث خواهد شد.

مرحله چهارم: کدگذاری محوری

وظیفه محقق در این مرحله، «دسته‌بندی و مقایسه»^[۴۲] عناوین استخراج‌شده از داده ها است. این کار مستلزم صرف وقت و حوصله بسیار است، چراکه در ابتدا ارتباط بین آن‌ ها، چندان آشکار نیست، در واقع محقق خود را با انبوهی از داده های خام روبرو می‌بیند که چندان به هم ربطی ندارند اما به‌زودی پیوندهای نامرئی هویدا خواهد شد و زیبایی روش نظریه ‌داده بنیاد در این مرحله نهفته است (منصوریان، ۱۳۸۶).

با مقایسه مفاهیم مختلف می‌توان زمینه‌های مشترک بیشتری را میان آن‌ ها کشف کرد که امکان طبقه‌بندی مفاهیم مشابه در قالب طبقه‌بندی‌های یکسان را، فراهم خواهد سخت. پدیدآورندگان این نظریه، نام این فرایند مقایسه مستمر مفاهیم با یکدیگر را «روش مقایسه پایدار»^[۴۳] یا «روش تطبیق مداوم» نامیده‌اند (سلدن^[۴۴]، ۲۰۰۵).

با بهره گرفتن از فن مقایسه پایدار، زمینه ظهور ابعاد مشترک مفاهیم که همان کدگذاری محوری است، امکان‌پذیر گردید. حاصل این مرحله از فرایند تحقیق، شکل‌گیری (مؤلفه‌ها) است.

استراوس در مرحله کدگذاری محوری از چند اقدام اصلی بحث کرده که در جدول زیر نشان داده شده است (استراوس، ۱۹۸۷).

جدول ‏۳‑۲: اقدامات اصلی کدگذاری محوری

۱

بیان کردن ویژگی‌های یک مقوله و ابعاد آن‌ ها؛ اقدامی که حین کدگذاری باز شروع می‌شود.

۲

شناسایی شرایط گوناگون، کنش یا برهم‌کنش‌های گوناگون و پیامدهای گوناگون مربوط به یک پدیده

۳

ربط دهی یک مقوله به زیر مقوله‌هایش؛ از طریق گزاره‌هایی که چگونگی ربط آن‌ ها به همدیگر را مطرح می‌کنند.

۴

جستجوی سرنخ‌هایی در داده ها که بر چگونگی ربط دهی‌های ممکن مقوله‌های اصلی به هم دلالت دارد.

در این پژوهش پس از کدگذاری محوری مفاهیم به دست‌آمده، ۲۷ مؤلفه حاصل شد که مفصل در فصل چهارم بحث خواهد شد.

جدول ‏۳‑۳: ویژگی‌های انتخاب یک مقوله محوری (لی^[۴۵]، ۲۰۰۱؛ نقل در دانایی‌فرد و امامی، ۱۳۸۵)

۱

آن مقوله باید محور باشد؛ یعنی اینکه، همه مقوله‌های اصلی دیگر بتوانند به آن ربط داده شوند.