سطح معناداری t
ضریب تعیین
۱

اجتناب

۴۹/۰

۲۴/۰

۱۴/۰

۰۳/۲

۰۴/۰

۰۲/۰

۰۵/۰>P

ابعاد سبک دلبستگی وارد معادله رگرسیون شدند. مدل رگرسیون معنادار بود. مقدار به دست آمده (۰۲/۰) بود یعنی ۲ درصد از واریانس متغیر تاب آوری توسط سبک‌های دلبستگی تبیین گردید. مقدار R مشاهده شده (۱۴/۰) نیز نشان دهنده آن است که مدل رگرسیون خطی حاضر می‌تواند برای پیش‌بینی استفاده شود. علاوه بر این، نسبت F محاسبه شده (۰۴۳/۰P=،۱۳/۴F(1,207)=) در سطح اطمینان حداقل ۹۵ درصد معنادار است. ‌بنابرین‏، می توان نتیجه گرفت که بین تاب آوری و سبک‌های دلبستگی همبستگی معنادار وجود دارد. نتایج جدول ۴-۷ نیز نشان داد که اثر سبک اجتنابی (۰۴۳/۰P=،۰۳/۲t=،۴۹۷/۰b=) مثبت و معنادار است یعنی با یک واحد افزایش در سبک اجتنابی ۴۹/۰ افزایش در تاب آوری به وجود می‌آید اما سایر سبک‌های دلبستگی اثر معناداری بر تاب آوری نداشتند.

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

۵-۱ بحث و بررسی فرضیه های پژوهش

فرضیه اول: بین تاب آوری و صفات شخصیتی رابطه وجود دارد.

نتایج بررسی این فرضیه نشان داد که بین تاب آوری و روان رنجورخویی، ساختاری که دربرگیرنده هیجان های منفی و ضعف در سازگاری است (بشارت،۱۳۸۶)، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. این یافته با یافته های بشارت (۱۳۸۶)، کمپل-سیلیس، کوهن و استین (۲۰۰۶) و کلیمر، کاون و ویمان (۲۰۰۰)، (به نقل از شفیع زاده، ۱۳۹۱) هماهنگ است. کلیمر، کاون و ویمان (۲۰۰۰) گزارش کرده‌اند که روان رنجورخویی دربرگیرنده عاطفه منفی از جمله احساس غمگینی، خشم و ناراحتی است و کودکانی که از نظر عاطفه منفی پایین ارزیابی می‌شوند به احتمال کمتری در رویارویی با موقعیت های سخت و مصیبت بار، ناسازگاری نشان نمی دهند. همچنین کمپل-سیلیس، کوهن و استین (۲۰۰۶) خاطر نشان کرده‌اند که آسیب پذیری به تنش یکی از صفات افراد روان رنجور است، ‌بنابرین‏ تعجبی ندارد که افراد با نمرات بالای روان رنجور خویی در مقیاس تاب آوری نمره پایینی کسب کنند.

همچنین تاب آوری رابطه مثبت قوی با برون گرایی نشان داد، موضوعی که دربرگیرنده سبک عاطفی مثبت و هیجان های مثبت، روابط بین فردی صمیمی و سطوح بالای تعامل و فعالیت اجتماعی است (توگید و فردریکسون، ۲۰۰۴). این یافته با یافته های بشارت (۱۳۸۶) لنگوا (۲۰۰۲) و همینوور (۲۰۰۳) هماهنگ است. در تبیین این رابطه می توان گفت که هیجان های مثبت، تلاش های فعالانه را برای رویارویی با تنش افزایش می‌دهد و می‌تواند این اعتقاد که تلاش ها موفقیت آمیز هستند را ارتقا بخشد (بشارت، ۱۳۸۶).

فردریکسون (۲۰۰۱) این فرضیه را مطرح می‌کند که هیجانات مثبت با تاب آوری ارتباط دارند، زیرا آن ها مجموعه های تفکر- عمل را که با وضعیت تنش زا در دسترس افراد قرار می گیرند، گسترش می‌دهند، در نتیجه داشتن تفکر انعطاف پذیری بیشتر و گزینه های رفتاری وسیعتر به عنوان پیامد عاطفه مثبت، مقابله افراد برون گرا را در طول رویارویی با تنش افزایش می‌دهد.

همچنین سطوح بالای برون گرایی در رویارویی با مصیبت ها سازگارانه است، زیرا افراد برون گرا به احتمال بیشتری حمایت دیگران را جست و جو می‌کنند و در این امر موفق هستند. ثابت شده کودکانی که از درگیر شدن در تعاملات اجتماعی لذت می‌برند، بیشتر قادرند مراقب و توجه دیگران را جلب کنند. عاملی که می‌تواند در سازگاری با موقعیت های تنش زا کمک کننده باشد؛ در مقابل کودکانی که تحریک پذیر و کج خلق هستند، به راحتی با تغییرات محیطی آشفته می‌شوند و حواس آنان به راحتی پرت می شود، کمتر قادرند با مصیبت و سختی مقابله کنند وبه احتمال بیشتری خشم و طرد والدین را جلب یا استنباط می‌کنند، به خصوص اگر والدین هم آشفته باشند (دیاتر-دیکارد، آیوی و اسمیت، ۲۰۰۵).

همچنین تاب آوری ارتباط مثبتی با وجدان گرایی نشان داد. این یافته با یافته های بشارت (۱۳۸۶)، کمپل-سیلس، کووهن و استین (۲۰۰۶)، پانلی، توماکو و ویپ (۲۰۰۳) هماهنگ است. در تبیین این رابطه می توان گفت که افراد با وجدان گرایی بالا خود کارآمدی قوی دارند و بیشتر احتمال دارد که یک رویکرد حل مسأله فعال را برای غلبه بر تنش در پیش گیرند (بشارت، ۱۳۸۶).

تمایل به استفاده از راهبرد مقابله مسأله مدار، ارتباط وجدان گرایی و تب آوری را روشن می‌کند (کمپل- سیلیس کوهن و استین، ۲۰۰۶). پانلی، توماکو و ویب^[۹۸] (۲۰۰۳) ثابت کرده‌اند که مقابله مسأله مدار، بهبودی مؤثر از موقعیت تنش زا را ارتقاء می‌دهد. سبک کار کردن سخت افراد وجدان گرا احتمالا آن ها را به سمت این سبک مقابله سوق می‌دهد و به آن ها اجازه می‌دهد از پس عوامل تنش زا برآیند و در نتیجه احساس خودکارآمدی را تجربه کنند. در واقع به نظر می‌رسد گرایش کلی پاسخ به مصایب با رویکرد حل مسأله فعال، تاب آوری را در افراد وجدان گرا بهبود می بخشد.

این نتایج با مطالعاتی که رابطه ویژگی های شخصیت و سبک های مقابله را بررسی کرده‌اند (واتسون و هوبارد^[۹۹]، ۱۹۹۶) هماهنگ است. از آنجا که افراد با نمره بالای روان رنجور خویی به دلیل ارزیابی های شناختی غلط به خود فرصت فکر کردن و مرور مسأله را نمی دهند و موقعیت را درست درک نمی کنند، در نتیجه از سبک مقابله ای ناکارآمد مثل هیجان مداری استفاده می‌کنند (واتسون و کلارک، ۱۹۹۲). همچنین وجدان گرایی همبستگی بالایی با سبک مقابله ای مسأله مدار دارد. افراد با وجدان گرایی و ویژگی های وسواس (دقت در کارها) در حل مسأله فعالانه شرکت می جویند و از سبک مقابله ای نا مناسب و منفعلانه دوری می‌کنند (واتسون و هوبارد، ۱۹۹۶).

فرضیه دوم: بین تاب آوری و سبک دلبستگی رابطه وجود دارد.

بر اساس یافته های این پژوهش بین سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی و میزان تاب آوری رابطه منفی معنادار وجود دارد. نتیجه این تحقیق می‌تواند با یافته های هی، کائو، فنگ^[۱۰۰] و همکاران (۲۰۱۰)، الی، کلونینگر، والترز و همکاران^[۱۰۱] (۲۰۱۳) و بارتلی (۲۰۰۷)، اکبری (۱۳۸۹)، همخوان می‌باشد.

مطالعه ای که در میان همسران اسرای جنگ و همسران سربازان مصدوم در جنگ و همسران سربازان مصدوم در جنگ مبتلا به PTSD با ‌پیش‌آیندی دلبستگی در یک نمونه ۱۶۰ نفری صورت پذیرفت، نتایج خاطر نشان کردند که همسران اسرای جنگی سطح بالاتری از استرس را نسبت به گروه دوم نشان دادند و زوجینی که دارای سطح بالاتری از سبک دلبستگی اجتنابی و اضطرابی بودند استرس بیشتری را گزارش کردند (اسکولاس، آراتا، هیلدبرانت^[۱۰۲] و همکاران، ۲۰۱۰).

نتایج پژوهش بر روی یک گروه ۱۰۷ نفری مصدومین جنگ با عنوان سبک دلبستگی و PTSD آشکار کرد، کسانی که دارای سبک دلبستگی ایمن بودند، علائم کمتری را نسبت به گروه نا ایمن نشان می‌دادند، این پژوهش نشان داد که سبک دلبستگی می‌تواند پیش‌بینی کننده قوی در شدت علائم، توسعه و تداوم اختلال PTSD محسوب گردد (دیپرینگ، لسکلا، توراس و همکاران^[۱۰۳]، ۲۰۱۰).

نتایج پژوهشی حاکی از آن است که افراد اجتنابی گرایش دارند فعالیت هایی را گزارش کنند که گویای صمیمیت روان شناختی پایین است.

یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر از مهمترین حوزه های تحقیق در روانشناسی تربیتی بوده و هست، حوزه ی هوش هیجانی و نقش مهمی است که این نوع از هوش در چگونگی سازگاری و موفقیت افراد ایفا می‌کند. نظریه هوش هیجانی بر حسب نظر سالووی و مایر ۱۹۹۰، حوزه ی وسیعی از توانایی‌های مرتبط با شناخت و به کارگیری هیجانات را در بر می‌گیرد، اساساً در ارتباط با جوانب مختلف هوش و رفتار افراد مورد مطاعه قرار گرفته است. این سازه ی روانی، که بیش از همه توسط بار- آن،۱۹۹۷ و گلمن،۱۹۹۵ مطالعه شده است، از جهات انگیزشی،مناسبات درون فردی و مناسبات بین فرد مورد تحقیق قرار گرفته و برخی از روانشناسان از جمله بار- آن و پارکر (۲۰۰۰)، رابطه ی هوش هیجانی با پنج مؤلفه شخصیتی (روان نژندی^[۲۹]، برون گرایی^[۳۰]، گشادگی رویی^[۳۱]، سازگاری^[۳۲] و وظیفه شناسی^[۳۳]) را نیز بررسی کرده‌اند.

جدول ۲-۱) ظهور مفهوم هوش عاطفی (مایر، ۲۰۰۱)

۱- سال‌های ۱۹۶۹- ۱۹۰۰ هوش و عواطف به عنوان حوزه های جداگانه و محدود

مطالعه هوش: طی این دوره قلمرو روان آزمایی هوش توسعه یافت و فناوری پیچیده و پیشرفته آزمون های هوش به وجود آمد.

مطالعه عواطف: در حوزه ی عواطف، مباحث پیرامون مسئله مرغ و تخم مرغ بود که کدام ابتدا به وجود آمده است، اول واکنش های فیزیولوژیکی به وجود می‌آیند بعد هیجان یا بالعکس. در حیطه های دیگر داروین روی موضوع وراثت و تکامل و پاسخ های هیجانی بحث می کرد، اما طی این دوره، اغلب عاطفه به عنوان موضوعی که تحت تأثیر عوامل فرهنگی قرار می‌گیرد، مورد توجه بود. مطالعه های مربوط به هوش اجتماعی، در همان زمان که ارزیابی هوش مطرح شد و فعالیت های علمی ‌در مورد هوش کلامی و استدلالی در جریان بود، تعدادی از روانشناسان جهت شناسایی هوش اجتماعی تلاش می‌کردند. اما در کل می توان گفت تلاش ها در این مسیر تا حد زیادی دلسرد کننده و مفاهیم هوش محدود به شناخت بود.

۲- سال‌های ۱۹۸۹- ۱۹۷۰ مطالعات اولیه پیرامون هوش عاطفی

مطالعه های اولیه ‌در مورد هوش عاطفی طی این دو دهه صورت پذیرفت. در این دوره حوزه های شناخت و عاطفه مورد بررسی قرار گرفتند تا مشخص شود که عواطف و شناخت چگونه روی یکدیگر تأثیر متقابل دارند. اعتقاد بر این بود که افراد افسرده نسبت به سایرین ممکن است واقع بین تر و دقیق تر باشند و نوسان های خلقی ممکن است خلاقیت را افزایش دهند همچنین در این دوره حوزه ی ارتباطات غیر کلامی توسعه یافت و مقیاس هایی برای دریافت اطلاعات غیر کلامی (که گاهی عاطفی هستند) از چهره و قیافه ی افراد، اختصاص یافت. در حوزه ی هوش مصنوعی بررسی ها و آزمایش ها ‌در مورد این موضوع بود که رایانه ها چگونه می‌توانند حالت های عاطفی را درک نمایند.

نظریه جدید گاردنر ‌در مورد هوش چندگانه، از هوش درون فردی نام می‌برد که به توانایی دریافت و نمادپردازی عواطف اشاره داشت. کار آزمایش ‌در مورد هوش اجتماعی به درک این موضوع منجر شد که هوش اجتماعی شامل مهارت های اجتماعی، مهارت همدلی، نگش های جامعه پسند، اضطراب اجتماعی و عاطفی بودن می‌باشد.

۳- سال‌های ۱۹۹۳- ۱۹۹۰ ظهور هوش عاطفی

در این دوره ی چهار ساله که از ابتدای دهه ی ۱۹۹۰ شروع می شد مایر و سالووی چند مقاله در زمینه هوش عاطفی منتشر کردند. مقاله ها زمینه ی مناسبی را برای مطرح شدن مفهوم هوش عاطفی فراهم نمودند. در همین زمان نتیجه مطالعه ای که شامل معرفی اولین مقیاس ارزیابی توانایی هوش عاطفی بود با همین نام منتشر شد. همچنین در این دوره زیربناها و مفاهیم بنیادی هوش عاطفی به ویژه در زمینه علوم عصبی، توسعه پیدا کرد.

۴- سال‌های ۱۹۹۷- ۱۹۹۴ رواج و گسترش مفهوم هوش عاطفی

با انتشار کتاب هوش عاطفی توسط گلمن (روزنامه نگار) آثار و نوشته های علمی در این حوزه گسترش پیدا کرد. این کتاب پر فروش در سطح دنیا در تیراژ بالا انتشار یافت. مجله ی تایمز برای نامیدن مفهوم هوش عاطفی از EQ استفاده کرد. تعدادی از مقیاس های شخصیت تحت عنوان هوش عاطفی منتشر شدند.

۵- از سال ۱۹۹۸ تاکنون. تحقیق بر روی هوش عاطفی و نهادینه شدن آن در محافل علمی

به موازات ابداع آزمون های جدید برای سنجش هوش عاطفی و چاپ مقاله های پژوهشی در این زمینه، چندین تحقیق جهت شفاف ساختن مفهوم هوش عاطفی در حال انجام می‌باشند.

۲-۱-۴- تعاریف هوش هیجانی

هوش هیجانی به وسیله مایر و سالووی ‌به این صورت تعریف شده است: «هوش هیجانی عبارت است از توانایی ادراک عواطف، جهت دستیابی به عواطفی سازنده که به کمک آن ها بتوان به ارزیابی افکار، فهم عواطف و دانش عاطفی خود پرداخت و با بهره گرفتن از آن بتوان موجبات پرورش احساسات و رشد هوشی خود را فراهم ساخت(مایر و سالووی،۱۹۹۷). به نظر مارتینز(۱۹۹۷)، هوش هیجانی یک سری مهارت‌های غیر شناختی، توانایی ها و ظرفیت هایی است که توانایی فرد را در مقابل مطالبات و فشارهای بیرنی مقاوم می‌سازند. ویسینگر،هوش هیجانی را هوش به کارگیری عاطفه و احساس در جهت هدایت رفتار، افکار، ارتباط مؤثر با همکاران، سرپرستان، مشتریان و استفاده از زمان در چگونگی انجام دادن کار برای ارتقاء نتایج تعریف می‌کند (ویسینگر، ۱۹۹۸).

هوش هیجانی طبق نظر گاروی (۱۹۹۷) شامل چندین توانایی است که عبارتند از: توانایی پیگیری و با انگیزه بودن، توانایی کنترل تکانه ها، توانایی کنترل هیجانات و همدلی کردن. بار- آن نیز معتقد است که هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی ها و قابلیت‌ها و مهارتهایی است که فرد را برای سازگاری با محیط و کسب موفقیت در زندگی تجهیز می‌کند و صفت هیجانی در این نوع هوش رکن اساسی است که آن را از هوش شناختی متمایز می‌کند (بار- آن، ۱۹۹۹).

۲-۱-۵- دیدگاه های موجود در باب هوش هیجانی

نگاهی به تعاریف متعدد هوش هیجانی دو خط نظری کلی را در این زمینه نشان می‌دهد: یکی دیدگاه اولیه از هوش هیجانی است که آن را به ‌عنوان نوعی از هوش تعریف می‌کند که هیجان و عاطفه را نیز در بر می‌گیرد. دوم دیدگاه ترکیبی که هوش هیجانی را با سایر توانایی ها و ویژگی‌های شخصیتی نظیر انگیزش ترکیب می‌کند.

۲-۱-۵-۱- دیدگاه توانایی (پردازش اطلاعات)

اصطلاح هوش هیجانی، اولین بار از سوی سالووی و مایر(۱۹۹۰)، به ‌عنوان شکلی از هوش اجتماعی مطرح شد. الگوی اولیه آن ها از هوش هیجانی سه حیطه از توانایی ها را شامل می شود:

1. 1. ارزیابی و ابراز هیجان: ارزیابی و ابراز هیجان در خود با دو مؤلفه کلامی و غیرکلامی،همچنین ارزیابی هیجان در دیگران با مؤلفه های فرعی ادراک غیر کلامی و همدلی مشخص می شود.

در این روایات کاملاً نشان می‌دهند که موضوع دیه پیش از اسلام به همین اندازه تعیین شده بود و پیامبر و یا امیر مؤمنان مناسب با شرایط و تحولات صورت گرفته، تفاوتهایی را تعیین می فرمودند، چنان که در متن روایت ذکر شده: بَلْ هِیَ أَفْضَلُ مِنَ الْوَرِقِ فِی الدِّیَه.

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ، قَالَ دِیَهُ الْمَرْأَهِ نِصْفُ دِیَهِ الرَّجُلِ^[۳۷].

در صحیحه، دیه زن نصف دیه مرد تعیین شده است. اما این حدیث به جهت سند با مشکل مواجه است، زیرا از یک سو، در سند، محمد بن عیسی از یونس است و محمد بن الحسن الولید روایت او را در جایی که به تنهایی نقل کرده باشد، مردود شمرده و از سوی دیگر وثاقت محمد بن عیسی از سوی جمعی از علما انکار شده و حداکثر در صورت تعارض محل اختلاف و تردید است^[۳۸].

مبحث دوم: تحولات تاریخی دیه و قصاص

دیه در قانون مجازات اسلامى، که پیش از اسلام وجود داشته، پیشینه تاریخی دارد و مناسب با احوال و عقلانیت آن منطقه و فلسفه حقوقی مشخص وضع شده است. از این لحاظ فلسفه وضع آن، ناشناخته نبوده و جنبه ماورایی نداشته است. برای این وضع شده تا کسی که اقدام به جنایت خطایی کرده، ضرر و زیان ناشی از فقدان فرد را جبران گردد، و به عنوان جریمه بر مجرم اعمال مى‏شود تا بر شخص مرتکب قتل یا جرح بار ‏شود. البته میزان و مقدار آن در روایات نبوی و اهل بیت (ع) با اقرار و تأیید از روش گذشته مشخص شده، اما روشن است که این قانون کیفری، همه آن چیزی نبوده که در جزیره العرب و پیش از اسلام جریان داشته است؛ زیرا احکام کیفری اسلام هر چند از متن واقعیات و نیازهای آن عصر برخاسته، و مسائل و مشکلات آن منطقه را در نظر گرفته، اما این گونه نبوده که همه قوانینی بوده که پیش از آن عمل می شده است. برای نمونه در آنجا دیه رئیس قبیله بیش از سایر افراد بود. دیه فرد عادى از قبیله اى که قوى تر بود، بیش تر از دیه قبیله ضعیف بود; دیه مرد دو برابر زن بود; دیه فرد آزاد بیش تر از دیه بنده بود; اگر کسى امکان پرداخت بدهى خود را نداشت، بنده طلب کار خود مى شد; خانواده در تحویل جانى به حاکم و رئیس قبیله مسئول بود و چنان چه مجرم فرارى می شد و او را تحویل نمی دادند، اموال آن ها ضبط و تا زمان تحویل جانى، مصادره مى شد، اما قرآن همه آن ها را نپذیرفت و تنها یک دسته از این احکام را امضا کرد و برخی دیگر را رد کرد، و برخی دیگر را به سکوت گذراند

گفتار نخست : تحولات تاریخی قصاص

قصاص در دوران قبل از اسلام:

قبل از اسلام اعرابی که در شبه جزیره عربستان زندگی می‌کردند قانون و نظام واحدی نداشتند و پیرو اصول،رسوم و عادت خاصی بودند و زور و قدرت راه و رسمشان بود که حدو مرز معینی نداشت ^[۳۹].یعنی اگر فردی از قبیله ای توسط فرد دیگری از قبیله دیگر به قتل می رسید مجنی علیه قصاص را محدود به جانی نمی دانستند و همه را مستوجب کیفر دانسته و ‌از تمامی آنان انتقام شخصی می گرفتند .

در نزد اعراب قبل از اسلام خون خواهی و انتقام فردی وسیله ای برای ریشه کن کردن ظلم و بیشتر برای ارضاء غریزه انتقام جوئی نزد اعراب بوده است آنان معتقد بودند «یقتل انفی للقتل – کشتن جانی بیشتر جلوی ارتکاب قتل را می‌گیرد^[۴۰]»

در مذهب روم قدیم اگر شخصی مرتکب قتل می شد در صورتی که آن قتل ، قتل عمدی می بود مجازات آن را اعدام و در صورتی که قتل ،قتل خطایی بود مجازات آن را کفاره می‌دانستند . بعد از این دوره در روم قدیم قانون جدیدی به تصویب رسید که در این قانون مجازات گوناگونی برای قتل پیش‌بینی شده بود که عبارت بودند از :نفی ولد برای افرادی که از طبقه متوسط بودند و دیگر به دار آویختن که مختص به طبقه پایین جامعه بود .

یکى از حوادث مهم در تاریخ روم قدیم، نوشته شدن قوانین، مقرّرات و آداب سلوک فردى و اجتماعى بر روى الواح دوازده‏گانه بود که در تاریخ نیز به همین نام شناخته مى‏شوند^[۴۱]. این کار که توسط یک مجموعه ده نفرى از خواص که «قضات عشره» یا «دسمویر» نامیده مى‏شدند انجام شد، در واقع آغاز پیدایش قانون مکتوب در تاریخ روم مى‏باشد و قبل از آن، قانون، چیزى جز مخلوطى از عادات قبیله‏اى، رسوم و اوامر کشیشان نبود، به همین دلیل جزئى از دین به حساب آمده و داراى صبغه دینى ‌بود به گونه‏اى که گاهى به تغییر قوانین به نفع بعضى از اقشار جامعه متهم مى‏شدند و در واقع به دل‏خواه خود قوانین را که فقط در اختیار خود آن‏ها بود تغییر مى‏دادند.
با پدید آمدن الواح دوازده‏گانه، در واقع یک انقلاب در تاریخ تمدن و فرهنگ روم به وجود آمد که دو نتیجه مهم در پى داشت: اول این که قانون در روم براى همه شناخته شده و در میان مردم منتشر گردید و آن‏ها مى‏دانستند که چگونه باید روابط خود را با یک‏دیگر تنظیم نمایند و نیازى به مراجعه به کشیشان نداشتند و در واقع حق تشریع و قانون‏گذارى از آن‏ها سلب گردید. به دنبال این تحول، قوانین مدوّن در الواح دوازده‏گانه با تغییرات و تمهیدهایى که در آن به وجود آمد، در طول نه قرن، اساس قانون در روم محسوب مى‏شد.

۱۰)قتل به انگیزه از دست دادن دارایی توسط یقه سفیدان:

کلاهبرداران وجاعلین که به مجرمین یقه سفید^[۱۸] اشتهار دارند از لحاظ اجتماعی سازگار و به راحتی خود را با محیط تطبیق می‌دهند وجزو طبقه مرفه اجتماع هستند ولی قوانین مربوط به فعالیت شغلی خود را نقض ویا با تقلب، جعل اسناد ودفاتر تجارتی برای تقلیل میزان مالیات، عوارض گمرکی وغیره جرایم مختلفی را مرتکب می‌شوند اینگونه بزهکاران با مهارتی که در ارتکاب جرایم مذکور دارند کمتر دستگیر شده وتعداد آنان در بین جمعیت کیفری (زندانیان) خیلی کم است، یقه سفیدها با بهره گرفتن از ضعف نفس، ساده لوحی وعدم تجربه دیگران،برایهوی وهوس وسود جویی خود، با توسل به حیله وتقلب، آنان را به وجود شرکت ها، تجارتخانه ها وکارخانه ها، مؤسسات موهوم، داشتن اختیارات واهی، اسم وسمت مجعول وامور غیر واقع امید وارکرده واموال یا وجوه، اسناد، حوالجات، قبوض یا مفاصاحساب وامثال آن ها را به دست می آور ند وبدین وصف کلیه دارایی ‌و ثروت دیگران را که محصول یک عمر دسترنج شان می باشدتاراج وبه یغما می‌برند(دانش،۱۳۷۷،ص۳۲۴). وفرد زیان دیده چون تلاش خود را در دستیابی به دارایی از دست رفته مأیوس می بیند این احتمال را متصور است که در صورت ربایش فرد کلاهبردار، دارایی خود را باز یابد. در جامعه ای که انضباط اقتصادی کمتری بهرمند باشد دستیازی به شیوه های متقلبانه به دارایی مردم بیشتر می‌گردد تجربه موید آن است مالباختگانی که به انگیزه مذبور، سوژه ای را ربایش می نمایند با تحصیل طلب خود فرد ربوده شده را رهامی سازند. این دسته از افراد که عملاً گرایش در بزهکاری ندارند وهمچنین به جهت تنگناهای اقتصادی، توان صبر وتأمل در پیگیری امور از مجرای قانونی را از دست می‌دهند ذاتاً علاقه ای به ایراد صدمه وآزار واذیت طمعه خود را ندارند، لیکن برای تحصیل نتیجه آنی، به اسباب قهری متوسل می‌گردند. آنچه که در وقوع این جرم حائز اهمیت می باشداین است آدم ربایان در حالت غیر عادی روانی ویا در حالت کاملاً عادی وبا طرح نقشه وتهیه وسایل جرم زا، مرتکب بزه می‌گردند وهمچنین به تصور اجرای عدالت اجتماعی مرتکب جرم می‌شوند وچنانچه فاعل وفاعلین در حالت غیر عادی روانی، شخصی را بربایند، قناعت وجدانی خود را با حس انتقام جویی تسکین می‌دهند وسوژه را به قتل می رسانند.(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۸۵).

۲-۶-۷- طبقه بندی انواع قتل در تحقیقات پلیسی:

طبقه بندی قتل از لحاظ تحقیقات پلیسی به شرح ذیل مورد بررسی قرار می‌گیرد:(سیستم ارتقاء توان مقابله با مجرمین:ناجا ،۱۳۷۹،ص۲۵).

۲-۶-۷-۱- قتل سیاسی:به قتل هایی اطلاق می شود که به انگیزه خاص سیاسی واقع می‌گردد.ترور های سیاسی در این گروه قرار دارد.

۲-۶-۷-۲- قتل سریالی:قتل هایی هستند که بیش از دو فقره ودردو زمان ‌و مکان مختلف واقع وقاتل یا قاتلین مشترک دارد.

۲-۶-۷-۳- قتل فجیع:به قتل هایی گفته می شود که در آن اولاً در ابتدای رسیدگی مقتول مجهول الهویه،قاتل نا مشخص وانگیزه معلوم نیست، ثانیاًً جسد به علت اقدامات قاتل «مثله شده، قطعه قطعه شده، سوخته شده» و در تحقیقات فنی مقتول شناسایی وقاتل دستگیر می شود.

۲-۶-۷-۴- قتل مرموز:به قتل هایی گفته می شود که اولاً مقتول مجهول الهویه ،قاتل نامشخص وانگیزه نیز نامعلوم بوده ثانیاًً در ابتدای رسیدگی به علت فقد آثارضرب، جرح،صدمه در جسم احتمال قتل ضعیف بوده وپس از رسیدگی مشخص می شود قتل به وسیله مواد سمی، شیمیایی وغیره واقع شده است. خودکشی هایی که در خلال رسیدگی منجر به قتل می‌گردد در این گروه قرار دارد.

۲-۶-۷-۵- قتل پیچیده درجه یک:به قتل هایی اطلاق می شود که در آن هویت مقتول مشخص ولی قاتل وانگیزه نامعلوم است و در خلال رسیدگی انگیزه مشخص وقاتل شناسایی ودستگیر می شود،مرگ های مشکوک نیز که پس از رسیدگی منجر به قتل وکشف می شود در این دسته قرار دارند.

۲-۶-۷-۶- قتل پیچیده درجه دو:به قتل هایی اطلاق می شود که در آن مقتول دارای هویت معلوم وانگیزه قتل در بررسی صحنه جرم مشخص و در ادامه تحقیقات قاتل یا قاتلین شناسایی ودستگیر می‌شوند.

۲-۶-۷-۷- قتل پیچیده درجه سه:به قتل هایی اطلاق می شود که مقتول دارای هویت معلوم، انگیزه مشخص وقاتل نیز در بین مظنونین در مظان اتهام قرار دارد.

۲-۶-۷-۸- قتل اتفاقی ‌و قبیله ای:در گیر هایی که بین دو نفر رخ می‌دهد وقصد قتل وجود ندارد ویکی از طرفین به قتل می‌رسد. که در این نوع پرونده ها قاتل ومقتول مشخص هستند یا در نزاع های دسته جمعی منجر به قتل که منازعین مشخص وقاتل در بین آنان قرار دارد.

۲-۶-۷-۹- قتل غیرعمد:تصادف منجر به فوت و در مواردی که قاتل قصد قتل نداشته در این دسته قرار دارد.

۲-۶-۷-۱۰- مرگ دراثرحادثه:مرگ هایی که در کار گاه ها یا اماکن عمومی از قبیل استخر یا غیره رخ می‌دهد، سقوط از ارتفاعات حین کوهنوردی یا کار وغیره که مورد رسیدگی واقع ورخ دادن مرگ در اثر سانحه به اثبات می‌رسد در این دسته قرار دارد.

۲-۶-۷-۱۱- خودکشی:انواع خودکشی با وسایل گوناگون طناب، تیغ، قرص، سم، پرتاب از ارتفاع و… در این گروه قرار دارد.

۲-۶-۷-۱۲- قتل هایی دسته جمعی:در مواردی که قاتل یا قاتلین به طور دسته جمعی اقدام به قتل بیش از یک نفر، از اعضای یک خانواده یا چند نفر دیگر نمایند بنا به وضعیت (مقتولین انگیزه قاتل)در دسته بندی های مربوطه قرار می‌گیرد.

در مکتب بازارهای ناقص استدلال می شود که عواملی نظیر هزینه های مبادله ، هزینه تحصیل اطلاعات و مسائل مالیاتی موجب می‌گردد که بازار کامل محسوب نشود و اهمیت سیاست پرداخت سود سهام را مورد تأکید قرار می­دهد برخی از پیروان مکتب مذبور بر این باورند که پرداخت سود سهام کمتر و تامین مالی پروژه های سرمایه ای از منابع داخلی در مقایسه با پرداخت سود سهام بیشتر و تامین مالی از منابع خارجی از نظر واحدهای انتفاعی به مصلحت و مرجح است. در واقع تامین مالی داخلی در مقایسه با تامین مالی خارجی (از طریق انتشار سهام ) ارزانتر و بهتر تلقی می شود زیرا ، سهام‌داران فعلی در آمد خود را از طریق افزایش قیمت سهم تحصیل می‌کنند (به جای دریافت سود سهام ) که از لحاظ پرداخت مالیات بر در آمد به نفع آنان است علاوه بر این در تامین مالی از منابع داخلی ‌می‌توان از هزینه های انتشار اوراق بهادار و امثالهم نیز پرهیز کرد.

برخی دیگر از پیروان مکتب بازارهای ناقص توصیه می‌کنند که واحدهای انتفاعی باید سود سهام نسبتاً زیاد بپردازند حتی اگر ناگزیر از انتشار و فروش سهام جدید باشند. گروه اخیر چنین استدلال می‌کنند که سهام‌داران ممکن است مخارج زندگی خود را از محل در آمد سود سهام اداره کنند و کاهش این در آمد آنان را مجبور به فروش سهام و تحمیل هزینه های مربوط خواهد کرد. علاوه بر این ، بر اساس استدلالهای گروه مذبور واحدهای انتفاعی می‌توانند با پرداخت سود سهام بیشتر توانایی خود را در تحصیل وجه نقد و تامین بازده مناسب برای سرمایه گذاری سهام‌داران نشان دهند به طور خلاصه ، بنابر باور این گروه از پیروان مکتب بازارهای ناقص، دریافت منظم سود سهام نسبتاً زیاد متضمن مخاطره ای کمتر از تحصیل بالقوه سود ناشی از افزایش قیمت سهم توسط سهام‌داران است.

تئوری بازارهای ناقص صرفنظر از توجیه پرداخت سود سهام کم یا زیاد به طور کلی بر این موضوع تأکید می‌کند که به دلیل وجود هزینه های متنوع مبادله اوراق بهادار (بازار ناقص ) بهتر است واحدهای انتفاعی از یک سیاست پرداخت سود سهام با ثبات پیروی کنند.

بر خلاف مکتب و تئوری مطروح شده در بالا، در مکتب بازارهای کامل عقیده بر این است که سیاست پرداخت سود سهام شرکت‌ها اساساً نامربوط و بدون اهمیت است. پیروان مکتب مذبور استدلال می‌کنند که هزینه تامین مالی از منابع داخلی و خارجی (انتشار سهام) یکسان است و ‌بنابرین‏ میزان و نوع سرمایه گذاری های واحد انتفاعی به منبع تامین مالی مربوط بستگی ندارد . در هر یک از دوره های مالی ، واحد انتفاعی می‌تواند سیاست مناسب پرداخت سود سهام را انتخاب و هر گونه وجه لازم مازاد بر منابع داخلی را از طریق انتشار سهام جدید تامین کند تئوری بازارهای کامل که معمولاً بر نتیجه گیری‌های تحلیل مودیلیانی و میلر مبتنی است ، استدلال می‌کند که در بازارهایی که هزینه های مبادله اوراق بهادار و مالیات بر در آمد وجود ندارد ، سیاست پرداخت سود سهام نامربوط است اما در تحلیل مودیلیانی و میلر نیز مخاطره و ابهام موجود در بازار مورد توجه قرار می‌گیرد. پیروان تئوری بازارهای کامل استدلال می‌کنند که هزینه های مبادله آنقدر زیاد نیست و از سایر عوامل موجود در بازارهای ناقص نیز ‌می‌توان صرفنظر کرد به طور خلاصه بنابرباور این گروه ، قیمت سهام شرکت ها در بورس به سیاست پرداخت سود سهام آنان بستگی ندارد.

۸-۲)مکاتب فکری ‌در مورد تقسیم سود

بیش از چندین دهه است که پژوهشگران دانشگاهی وکارشناسان وال استریت و مدیران عالی رتبه شرکت ها تلاش کرده‌اند تاثیر سرمایه گذاری مجدد سود شرکت ها در مقایسه با اثر تقسیم سود بین سهام‌داران را بر ثروت آتی سهام‌داران مورد مطالعه قرار دهند و از آن نتایج مقتضی استخراج کنند نتایج این تحقیقات را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد( بهرام فر ، ۱۳۸۳،۱۲۴).

۱-آن دسته از تحقیقاتی که به بررسی رابطه بین ارزش بازار سهام و سود تقسیمی می پردازد که عمدتاًًمبتنی بر دو نظریه هستند:

الف)نظریه مربوط بودن (تاثیر سود تقسیمی بر ارزش شرکت )

ب)نظریه نامربوط بودن(عدم تاثیر سود تقسیمی بر ارزش شرکت)

۲-آن دسته که به بررسی اثرات علامت دهی (اطلاع رسانی )اعلام سودسهام بر ارزش شرکت می پردازند^[۲۴]طبق این نظریه سود تقسیمی محتوای اطلاعاتی دارد

۳-آن دسته که به بررسی تاثیر ترکیب سهام‌داران بر سیاست تقسیم سود می پردازند(تئوری صاحب کار).طبق این نظریه سیاست تقسیم سود تابعی است از ترکیب علائق سهام‌داران

۴-آن دسته از مطالعاتی که رابطه بین سرمایه گذاری ،سود تقسیمی و سود رابررسی می‌کند و با بهره گیری از روش های رگرسیونی سعی در مدل سازی بین متغییر های فوق دارد.

در ادامه به تشریح مطالب ‌در مورد تحقیات دسته اول و تحقیات دسته دوم می پردازیم .

۱-۸-۲)نظریه ارتباط سیاست های تقسیم سود با قیمت سهام

الف) مدل والتر :پروفسور جیمز . ئی والتر چنین استدلال می‌کند که خط مشی تقسیم سود تقریباً همیشه بر ارزش مؤسسه‌ اثر می‌گذارد. مدل وی یکی از نخستین کارهای تئوریکی است که رابطه بین نرخ بازده داخلی مؤسسه‌ ® و هزینه سرمایه آن (k) را در تعیین خط مشی تقسیم سود با هدف به حداکثر رساندن ارزش فعلی ثروت سهام‌داران نشان می­دهد مدل والتر بر فرضهای زیر مبتنی است:( اسلامی بیدگلی ،۱۳۷۰، ۱۴).

1. 1. تمام عایدات مؤسسه‌ به منزله عایدات قابل تقسیم میان سهام‌داران تلقی گردیده و یا صرف سرمایه گذاری داخلی می‌گردد.

1. 1. تمام وجوه لازم برای سرمایه گذاری از محل عایدات باقیمانده در مؤسسه‌ تامین می‌گردد و در نتیجه بدهی جدید ایجاد نمی شود

1. 1. نرخ بازده داخلی مؤسسه‌ ® و هزینه سرمایه آن (k) ثابت است.

1. 1. عایدات و سود قابل تقسیم هرگز تغییر نمی کند. ارزش عایدات هر سهم (E) و سود قابل تقسیم (D) هر سهم ممکن است به جهت تعیین نتایج تغییر نماید اما هر ارزش داده شده به (E ) و (D) برای تعیین ارزش سهم ثابت فرض می شود.

1. عمر مؤسسه‌ بسیار طولانی و یا نا محدود است.

مکاتب فکری در تئوری تقسیم سود

مکتب ارتباط تقسیم سود با ارزش سهام

مکتب بی ارتباط تقسیم سود با اررش سهم

تقسیم سود بیشتر = ارزش

سهام کمتر

تقسیم سود کمتر = ارزش

سهام بیشتر

فرمول۱ –۲) P=D/K+[r(E-D)/k]:K

که در آن :

P= قیمت بازار هر سهم

D= سود هر سهم

E = عایدی هر سهم

r = میانگین نرخ بازده داخلی

K= هزینه سرمایه یا نرخ سرمایه گذاری (نرخ بازده مورد انتظار سهامدار) است

معادله بالا به روشنی نشان می­دهد که قیمت بازار هر سهم عبارت است از مجموع ارزش فعلی دو منبع مالی :

1. 1. ارزش فعلی یک جریان منفعت سرمایه که تا بی نهایت ادامه دارد و فرمول آن برابر است .