الف- استخدام در افغانستان

استخدام همزاد اجتماعی شدن بشر یا بشر اجتماعی می‌باشد. روزی که انسان زندگی اجتماعی را در پیش گرفت، همان گونه که رابطه حقوقی ایجاد شد، رابطه استخدامی نیز ایجاد شد. در پروسه تقسیم کار، عده ای مسئولیت یافتند که امور اداری جامعه را به دوش بگیرند و برای اجرای این این کار به استخدام در آمدند.

در افغانستان نیز اگر به تاریخ مراجعه شود، دیده می شود که اداره و استخدام در افغانستان از همان آغاز حیات افغانستان کنونی مورد توجه قرار گرفته بوده است. در همان دوران که احمدشاه بابا سنگ بنای افغانستان مستقل با نام و هویت کنونی را گذاشت، در این کشور اداره نیز برای پیش برد کارهای اداری ایجاد شد که بر بخش های فعالیت های نظامی و لشکر کشی ها شامل دفاع و تهاجم، جمع‌ آوری مالیات و حل منازعات متمرکز بود برای پیش برد کارهای اداری در این عرصه ها افراد و اشخاص صاحب دانش و تجربه گمارده یا استخدام شده بودند.^[۸]

دستگاه تحت رهبری احمدشاه بابا دارای یک نظام اداری خوب و منظم، قانون مند و دارای تشکیلات منظم اداری بوده است. البته باید گفت که این اداره یا نظم موجود در اداره دولت نو تأسيس افغانستان بعد از مرگ احمدشاه بابا و گرفتاری فرزندانش در کشمکش های مربوط به تصاحب قدرت و قدرت اندوزی متاثر شد و تا حدی زیادی خراب گردید.^[۹]

روند انسجام اداری در افغانستان در دوران امان الله خان دوباره بهتر شد و این کشور برای اولین بار صاحب قانون اساسی شد^[۱۰] که می توان آن را گام گذاری در راستای مدرنیزه شدن اداری در افغانستان دانست. با تصویب قانون اساسی افغانستان در دوران امان الله خان، این کشور یک قدم بسیار بلند و بزرگ را در راستای مدرنیزه شدن برداشت و به تبع آن نهادهای اداری افغانستان نیز از حالت شخصی بودن خارج گردید و تا حد بسیار قابل ملاحظه ای رسمی و قانون مند شد.

دوره حکومت محمد ظاهر شاه و دوره کوتاه حکومت جمهوری سردار محمد داود خان از دوره های رشد اداره در افغانستان به حساب می‌آید که در آن پلان های پنج ساله توسعوی برای افغانستان تهیه شد و بر اساس این برنامه های پنج ساله توسعوی، قرار شد افغانستان به سمت و سوی توسعه اجتماعی و اقتصادی مدیریت شود.^[۱۱] اما با سقوط حکومت جمهوری سردار محمد داود خان در ماه ثور سال ۱۳۵۷ افغانستان به کام جنگ های داخلی و کشمکش های بسیار پیچیده فرو رفت و نظام اداری این کشور نیز به شدت متضرر گردید. با اینکه از اواخر سال ۱۳۸۰ هجری خورشیدی نظام سیاسی جدید در افغانستان استقرار یافته است، اما تاثیرات بحران های داخلی ۳۰ ساله هنوز هم بر وضعیت اداری کشور باقی مانده است.

ب- تاثیر گذاری بحران های سیاسی بر استخدام در افغانستان

با نگاهی گذرا به تاریخ افغانستان می توان دریافت که این کشور شرایط سیاسی و اجتماعی ویژه و خاص به خود را داشته است که در مقایسه با شرایط سیاسی و اجتماعی منطقه و جهان یک استثنا محسوب می شود. کشمکش های بسیار پیچیده و بعضا خونبار بر سر قدرت که بعد از مرگ احمدشاه بابا موسس افغانستان شروع شده است و به نحو مستقیم و غیر مستقیم تاکنون نیز ادامه یافته است، سبب شده است که افغانستان از نظر شرایط سیاسی و اجتماعی شرایط خاص و ویژه خود را داشته باشد. همین ویژه گی خاص به خود سبب شده است که نظام اداری و استخدامی در افغانستان از استندرد جهانی یا منطقه ای پیروی نکند.^[۱۲]

وجود جنگ و گریز و کشمکش های داخلی در افغانستان سبب شده است که در بسا موارد، در عرصه اداره و مدیریت و استخدام، در افغانستان به گونه ای عمل شود که تمام مردم افغانستان مد نظر قرار داده نشوند و یا از توانمندی های تمام مردم در راستای پیش برد امور اداری مملکت استفاده صورت نگیرد و در نتیجه مردم نیز از مزایای مورد توقع از دولت در بخش های خدماتی آن گونه که انتظار می رود، برخوردار نشوند.

در پاره ای از برهه های زمانی که افغانستان گرفتار کشمکش های داخلی بر سر قدرت بوده است، نظام اداری نیز از این وضعیت متاثر بوده است. هر دسته ای که در قدرت قرار می گرفته است، کوشش می ‌کرده‌است که در استخدام و یا گماردن افراد و اشخاص در رأس اداره های دولت نیز وابستگی و سر سپردگی افراد به خویش را مد نظر قرار داده و به استعداد و توانمندی ها و تخصص مدیریت فرد چندان توجه صورت نگیرد. این وضعیت سبب شده است که نظام اداری در افغانستان نتواند در عرصه ارائه خدمات اداری توقع و انتظارات مردم این کشور را برآورده سازد.^[۱۳]

این وضعیت در دوره حکومت حزبی خلق و پرچم( در دوره زمانی بعد از کودتای هفتم ثور سال ۱۳۵۷ الی پیروزی مجاهدین در سال ۱۳۷۱) ادامه یافته است. در دوره حکومت خلقی ها و پرچمی ها، اهمیت و اولویت در استخدام و به کارگیری افراد در مدیریت دولتی، تعلق افراد به حزب بر سر قدرت بوده است. صرفا کسانی که وابسته به حزب حاکم بوده اند، می توانسته اند در رأس رهبری و مدیریت اداره های دولت در وزارت خانه ها و ریاست ها قرار گیرند.

این روند در دوران دولت مجاهدین و حکومت طالبان نیز ادامه یافته است. بعد از استقرار دولت مجاهدین در سال ۱۳۷۱ هجری خورشیدی در کابل، کشمکش ها بر سر مشارکت در دولت و قدرت شروع شد و در این کشمکش ها شماری زیادی از مردم عادی به قتل رسید. یکی از مهم ترین دلایل جنگ های داخلی در دوره مجاهدین، عدم توافق و تفاهم ‌گروه‌های جهادی بر سر تقسیم قدرت و مشارکت ‌گروه‌های سیاسی جهادی در آن بوده است.

در دوره طالبان نیز از سوی این گروه صرفا افرادی در رأس اداره های دولتی قرار داده شدند که ‌به این گروه تعلق سیاسی داشته و عضویت این گروه را داشتند. کسانی که در آغاز نام و یا تخلص شان پیشوند ملا را نداشت، جایی در رهبری اداره های دولت طالبان نمی توانست پیدا کند.

ج- مبانی تئوریک استخدام

مسوول در خصوص مبانی تئوریک استخدام می توان گفت که مسوول شناخته شدن دولت ها در برابر مردم در ارائه خدمات عمومی از قبیل عرضه خدمات مربوط به صحت، ترانسپورت، تعلیم و تربیت، امنیت و تامین رفاه، از مهم ترین مبانی تیوریک استخدام می‌باشد. دولت وظیفه دار ارائه خدمات عمومی است. در کنار نظم و امنیت که باید از سوی دولت تامین شود، خدمات عمومی نیز باید از سوی همین ارگان ارائه شود. دولت برای اینکه بتواند مسئولیت های خود در برابر مردم را به انجام برساند، ناچار است که نهادهایی را برای انجام این مسئولیت ها تأسيس کند. این نهادها همان اداره های دولتی می‌باشد.

از سوی دیگر این اداره ها به خودی خود نمی توانند کاری را انجام دهند. برای اینکه مسئولیت های مورد توقع از سوی اداره ها جنبه اجرایی پیدا کند، دولت و یا همین نهادهای دولتی دست به استخدام می‌زنند. ^[۱۴] یعنی اینکه اداره های دولتی به ذات خود نمی توانند هیچ کاری را انجام دهند. زیرا اداره یک شخصیت اعتباری است، ‌به این معنا که مردم به اداره شخصیت اعتباری داده‌اند. کارهای اداری باید توسط کسانی که در استخدام اداره ها قرار می گیرند، انجام شود.

مدل کسب و کار طراحی محتوای معامله، ساختار و حکومت را نشان می‌دهد تا به ایجاد ارزش از طریق بهره برداری از فرصت‌های کسب و کار جدید برسد.آمیت و زوت (۲۰۰۱)معماری سازمان و شبکه شرکای خود را برای ایجاد، بازاریابی و تحویل ارزش و مرکز ارتباطات به یک یا چند بخش از مشتریان به منظور ایجاد درآمد پایدار و سودآور است.

توربای و دیگران (۲۰۰۱)مدل کسب و کار موجود و یا کسب و کار برنامه­ ریزی شده باری آینده است. مدل همیشه از واقعیت پیچیده، ساده سازی است. این امر به درک اصول کسب و کار یا برنامه ریزی کردن نحوه دیدگاه کسب و کار آینده کمک می‌کند.استالر (۲۰۰۲)مدل کسب و کار موجود و یا کسب و کار برنامه­ ریزی شده باری آینده است. مدل همیشه از واقعیت پیچیده، ساده سازی است. این امر به درک اصول کسب و کار یا برنامه ریزی کردن نحوه دیدگاه کسب و کار آینده کمک می‌کند.مدل کسب و کار چارچوب منسجم را فراهم می‌کند که ویژگی‌ها و پتانسیل‌های فناوری به عنوان ورودی می‌گیرد و آن‌ ها را از طریق مشتریان و بازار را به ورودی‌های اقتصادی تبدیل می‌کند؛ ‌بنابرین‏ مدل کسب و کار، به عنوان یک وسیله متمرکز که واسطه بین توسعه‌ فناوری و ایجاد ارزش اقتصادی باشد، تصور می‌گرددمدل کسب و کار توصیف داستانی منطقی است که چه کسانی مشتریان شما هستند، ارزش آن‌ ها چیست و چگونه شما در قبال ارائه‌ ارزش به آن‌ ها کسب درآمد می‌کنید.شرح نقش‌ها و روابط شرکت، مشتریان، شرکا و تأمین کنندگان و همچنین جریان کالاها، اطلاعات و پول میان این احزاب و مزایای اصلی تخصیص یافته به آن‌ ها به ویژه، اما نه منحصراًً مشتری.مدل کسب و کار یک مدتی است که اغلب به توصیف اجزای کلیدی کسب و کار پرداخته است که مشتریان، رقبا، پیشنهادها، فعالیت‌های سازمان، منابع، عرضه عوامل و ورودی‌های تولید و همچنین اجزای روند طولی برای پوشش پویایی مدل کسب و کار در طول زمان است.مفهوم دقیق راهبرد شرکت‌ها در سطح خلاصه که به عنوان مبنایی برای پیاده سازی فرآیندهای کسب و کار است.مجموعه‌ای از راهبردهای سازمانی برای ایجاد و مدیریت از جمله درآمد، سطح بالای فرایندهای کسب و کار و اتحاد.نمایندگی از منطق اساسی شرکت و انتخاب راهبرد جهت ایجاد و کسب ارزش در شبکه ارزشمدل کسب و کار، ابزاری مفهومی است که از مجموعه‌ای از روابط و اجزای بین آن‌ ها تشکیل شده و منطق درآمدزایی شرکت را بیان می‌کند. همچنین توصیفی از ارزش ارائه شده سازمان به مشتریان مورد نظر، معماری سازمان و شرکای آن برای خلق، بازاریابی و انتقال این ارزش و سرمایه مربوط برای ایجاد جریان‌های درآمدی سود ده و پایدار است.تلاش طرح‌های مشترک از شرکت‌های متعدد برای ارائه پیشنهاد مشترک برای مشتریان خودمدل‌های کسب و کار به منظور شناسایی بازیگران کسب و کاری که در یک حرفه هستند و نیز چگونگی روابط صریح و روشن خود به وجود آمده‌اند. روابط در مدل کسب و کار از نظر ارزش تبادل بین بازیگران فرموله شده است.مدل‌های کسب و کار به منظور شناسایی بازیگران کسب و کاری که در یک حرفه هستند و نیز چگونگی روابط صریح و روشن خود به وجود آمده‌اند. روابط در مدل کسب و کار از نظر ارزش تبادل بین بازیگران فرموله شده است.آندرسون و دیگران (۲۰۰۶)از سوی کدام شرکت که قادر به ایجاد ارزش توسط هماهنگی جریان اطلاعات، کالا و خدمات در میان شرکت کنندگان در صنعت‌های مختلف در تماس با آن است از جمله مشتریان، شرکا در زنجیره ارزش، رقبا و دولتکالیو و دیگران (۲۰۰۶)راه‌های ایجاد ارزش برای مشتریان و روشی که در آن کسب و کار تبدیل فرصت‌های بازار به سود از طریق مجموعه‌ای از بازیگران و فعالیت‌ها و همکاریراجالا و وسترلاند (۲۰۰۷)مدل کسب و کار نشان دهنده تجارت اصلی سازمان و لازم است باری توصیف این سازمان از دیدگاه مأموریت اصلی آن و محصولات و خدماتی را که به مشتریان خود ارائه می‌کند.جانسن و دیگران (۲۰۰۸)روش انجام کسب و کاری که توسط یک شرکت می‌تواند خود را حفظ کند و به تولید درآمد بپردازد.راپا (۲۰۰۸)

مدل کسب و کار

همان گونه که در شکل نشان داده شده است پژوهشگران با بررسی ادبیات مدل کسب و کار، پنج مرحله را در سیر تکامل مدل کسب و کار شناسایی نموده‌اند.

تشریح عناصر

به کار گیری مفهوم

آنتولوژی مدل‌ها

لیست اجزا

تعریف و طبقه بندی

شکل ‏۲‑۱: سیر تکامل مدل کسب و کار

• • مرحله اول مصادف با زمان تولد مفهوم مدل کسب و کار و تعاریف این مفهوم می‌باشد

• • مرحله دوم عناصر مدل کسب و کار به تعاریف ارائه شده اضافه شده و سعی گردیده که از این طریق تعاریف ارائه شده تکمیل گردند.

• • در مرحله سوم سعی شده است توضیحات جامعی در خصوص عناصر مدل کسب و کار ارائه گردیده و عناصر مدل کسب و کار مانند بلوک‌های ساختمانی برای بنیان نهادن مفهوم مدل کسب و کار در کنار یکدیگر قرار داده شوند.

• • در مرحله چهارم صاحب‌نظران، مدل نمودن اجرا به صورت مفهومی را آغاز نموده و سعی نمودند تا از طریق این مدل‌سازی فرا مدل‌های مدل کسب و کار را به شکل‌‌های مرجع و هستی شناسی ارائه نمایند.

• در مرحله پنجم از مدل‌های مرجع برای برنامه های سیستم‌های اطلاعاتی و مدیریتی استفاده گردیده است(اوستروالدر،۲۰۰۵).

اگر چه تحقیقات زیادی روی مدل‌های کسب و کار صورت گرفته است اما نتیجه تحقیقات، تصویر کاملی از ابعاد و ویژگی‌های مدل کسب و کار به دست نداده است(لامبرت،۲۰۰۴). جامع‌ترین تحقیق برای کشف منشأ و ریشه کسب و کار توسط اوستروالدر و همکاران(۲۰۰۵) صورت گرفته است. آن‌ ها دریافتند که ورود این واژه‌ نسبتاً جدید به حدود پنج دهه اخیر باز می‌گردد.

نخستین بار بلمن و کلارک^[۲۳] در سال ۱۹۵۷ از این واژه در یک مقاله علمی استفاده نمودند. پس از آن‌ ها در سال ۱۹۶۰ جونز از این واژه در عنوان و چکیده‌ی مقاله‌ خود استفاده کرد(جونز^[۲۴]،۱۹۶۰). در سال ۱۹۶۱ آلفرد چندلر^[۲۵] کتابی با عنوان استراتژی و ساختار منتشر نمود. او در این کتاب گزارش جامعی از رشد سریع و تغییرات حاصل از آن در شرکت‌های صنعتی ارائه نمود و در آن به مفهوم مدل کسب و کار اشاره نمود. او در این کتاب چگونگی ‌پاسخ‌گویی‌ شرکت‌ها به چالش‌های متفاوتی که به دلیل تغییرات محیطی یا داخلی شرکت ایجاد می‌شود را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. ایگور آنسف^[۲۶] در سال ۱۹۶۵ کتابی بر اساس عقاید چندلر با عنوان استراتژی شرکت منتشر نمود و در آن به بسط مفهوم مدل کسب و کار پرداخت و در کتاب خود چهار چوبی ارائه داد تا شرکت‌ها بتوانند با بهره گرفتن از آن و بر اساس فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی استراتژی خود را تنظیم نمایند(رضوی،۱۳۸۹).

اجزای مدل کسب و کار

در زمینه‌ی اجزای تشکیل دهنده مدل کسب و کار دیدگاه‌های متفاوتی از پژوهشگران صاحب نظر در این زمینه داریم که در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین دیدگاه‌ها اشاره می‌نماییم.

از نظر سای و همکارانش ده مؤلفه بررسی شده از مهم‌ترین مولفاتی می‌باشند که در مدل کسب و کار باید جای گیرند. این ده مؤلفه در جدول زیر به اختصار بیان گردیده‌اند.

از سوی دیگر ایالات متحده با واردات بیش ۹ میلیون بشکه نفت در روز یکی از بزرگترین وارد کنندگان نفت محسوب می شود؛ از این جهت قیمت نفت اهمیت ویژه ای برای این کشور دارد. تحریم های علیه ایران باعث کاهش صادرات نفت ایران شد که کاهش عرضه افزایش تدریجی قیمت ها را در پی داشت با رفع تحریم ها و افزایش صادرات نفت ایران قیمت نفت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد کما این که خبر توافق هسته ای باعث کاهش قیمت جهانی این محصول گشت. علاوه بر قیمت نفت با رفع موانع، ایالات متحده می‌تواند در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ایران نیز سرمایه گذاری کند.

پس به طور کلی می توان گفت که این توافق از لحاظ اقتصادی منافع ایالات متحده را تامین می‌کند از لحاظ سیاسی با آغاز تعامل با ایران توازنی در برابر صهیونیستی و عربستان ایجاد ‌کرده‌است که این دو کشور محدودیت بیشتری در خیره سری های خود خواهد یافت و امکان مانور سیاسی ایالات متحده در معادلات خاورمیانه بیشتر شده است. از لحاظ نظامی نیز این توافق موجبات خروج امریکا از خاورمیانه را فراهم می‌کند. و این کشور می‌تواند با جدین بیشتری سیاست چرخش به شرق را پیگیری نماید. (همان)

روسیه

روسیه دیگر بازیگر تاثیر گذار دیگر در منطقه خاورمیانه محسوب می‌گردد که در توافق هسته ای ژنو نیز حضور داشت. اهمیت روسیه علاوه بر حضورش در میان اعضای دائم شورای امنیت در تحولات سوریه است. روسیه که چندان در اقدامات اخیر نیروهای بین‌المللی در لشگر کشی به کشورهای مختلف همچون افغانستان، عراق و لیبی تاثیرگذار نبود خود را بازنده این تحولات حس می کرد. در ناآرامی های سوریه این کشور مخالف هر گونه مداخله نظامی بود. این کشور با حمایت هایش از دولت بشار اسد نقش به سزایی در تداوم و تقوبل دولت سوریه در مقابل شورشیان داشت.

این موضع سوریه در مقابل بلوک غرب قرار می گرفت که حمایت گسترده نظامی از شورشیان به عمل می آوردند. نهایتاًً نیز با پیشنهاد روسیه در امحاء سلاح های شیمیایی سوریهف گزینه حمله نظامی بود این کشور با حمایت هایش از دولت بشار اسد نقش به سزایی در تداوم و تقویل دولت سوریه در مقابل شورشیان داشت.

از سوی دیگر روسیه در هنگامه تخریم های بین‌المللی علیه ایران روابط گسترده تری با ایران داشت. نمونه از این روابط را می توان احداث نیروگاه هسته ای بوشهر توسط روسیه نام برد.از سوی دیگر روابط نظامی ایران و روسیه نیز برقرار بود و طرح خرید سامانه موشکی را می توان نمونه ای از این روابط نظامی دانست. عاملی ک در مقطع کنونی بیش از پیش ایران را به روسیه نزدیک نموده، ناآرامی ۳۰۰ s های کشور سوریه است که دو کشور ایران و روسیه موضع مشابهی در این موضوع مهم خاورمیانه دارند. روابط ایران و روسیه در سال های اخیر به گونه ای بوده است که برخی سیاست شناسان نوع این روابط را روابط استراتژیک نامیده­اند یکی از عواملی که باعث نزدیکی ایران و روسیه به یکدیگر شده است تنش میان روابط ایران و غرب است. روسیه به خوبی از این فرصت بهره برده و روابط خود را در عرصه های مختلف با ایران گسترده تر ‌کرده‌است. لغو کلیه تحریم های علیه ایران پیامد توافق نهایی میان ایران و غرب تصور گشته است. در صورت انجام چنین امری غرب شریکی برای روسیه و البته چین در قراردادهای ایران در زمینه‌های مختلف خواهد بود. لذا نقش روسیه در امور مربوط به ایران کاسته خواهد شد.

کاسته شدن نقش روسیه فقط ‌در مورد ایران مصداق دارد؛ همان گونه که اشاره شد در اثر تعامل و بروز نشانه های نزدیکی ایران و امریکا کشورهای عربی اعتماد خود را به امریکا که شریک بی همتای آن ها بود سست شد. این امر در سفر جان کری به ریاض توسط ملک عبدالله به وی منتقل شد. در اثر این بی اعتمادی کشورهای عربی در پی شرکای جدیدی برآمدند تا از وابستگی خود به امریکا بکاهد. تلاش کشورهای فرانسه و انگلیس در فروش جنگنده های را قائل و تایفون به کشورهای عربی نمونه ای از تلاش سایر کشورها برای جایگزینی امریکا در حوزه کشورهای عربی بود. روسیه نیز با دارا بودن مؤلفه‌ های قدرت به ویژه در زمینه نظامی می توان آلترناتیوی برای امریکا و وزنه ای برای تعادل مقابل امریکا برای کشورهای عربی باشد. لذا از این نظر در صورت استفاده روسیه از این فرصت این کشور می توان تاثیرش را در میان کشورهای عربی خاورمیانه و بویژه خلیج فارس بیفزاید افزایش نقش روسیه در کشورهای عربی در پی توافق ژنو به ویژه در سوریه قابل بررسی می‌باشد. همان طور که شرح آن رفت توافق ژنو می‌تواند به عنوان مقدمه ای برای حل بحران سوریه فرض شود. روسیه در سیاست خارجی دولت آینده سوریه نیز نقش بسزایی خواهد داشت چرا که این کشور نقش مهمی در جلوگیری از فروپاشی سوریه داشت و تلاش زیادی در جلوگیری از قدرت گرفتن ‌گروه‌های افراطی در این کشور داشت. این امر نی زمی تواند باعث افزایش نقش روسیه در امور خاورمیانه فرض شود هر چند امریکا و روسیه تنها قدرت های تاثیر گذار در خاورمیانه نمی باشند و اتحادیه اروپا و چین نیز بازیگران مهمی در امور خاورمیانه محسوب می‌گردد و لیکن توافق ژنو بیشترین تاثیر را روی بازیگر امریکا و روسیه در خاورمیانه داشته است تا سایر بازیگران. و لیکن به همان دلیلی که ذکر آن رفت چین و اتحادیه اروپا نیز می‌توانند به عنوان بدیل های دارای پتانسیل شریکی، برای نفوذ آمریکا در میان کشورهای عربی باشند. علاوه بر این توافق ژنو با برداشتن موانع صادرات انرژی پیش روی ایران، افزایش عرضه انرژی را در پی خواهد داشت. این امر منجر به کاهش قیمت نفت و گاز می‌گردد. چین و اتحادیه اروپا که از وارد کنندگان بزرگ انرژی محسوب می‌گردند از این موضوع متنفع خواهد شد. این امر به طور غیر مستقیم می‌تواند بر افزایش قدرت اقتصادی آن ها تاثیرگذار باشد که به افزایش بازیگری آن ها به طور علم و در خاورمیانه منجر گردد. (همان)

توافق هسته ای ژنو و نقش منطقه ای ایران

با توافق هسته ای ژنو نقش هسته ای ایران افزایش یافته و این تحول خود نقش نیروهای اصلی مخالف و فشار به امریکا در منطقه یعنی عربستان و اسرائیل در روند دستیابی به یک توافق جامع هسته ای را به چالش می کشد. بر اساس یک سیاست سنتی امریکا منطقه را از طریق بازیگران منطقه ای کنترل کند. از این لحاظ تضعیف نقش بازیگران مخالف ایران در روند دستیابی احتمالی به یک توافق جامع هسته ای موقعیت ایران در روند مذاکرات را تقویت می‌کند.

۱۴ – روان نژندگرایی در روابط بین راهبرد «تمرکز مجدد مثبت» و نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری– عملی و پانیکنقش منفی دارد .

۱۵ – روان نژندگرایی در روابط بین راهبرد «تمرکز مجدد بر برنامه ریزی» و نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی وپانیکنقش منفی دارد.

۱۶ – روان نژندگرایی در روابط بین راهبرد «ارزیابی مجدد مثبت» و نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیک نقش منفی دارد.

سوالات:

۱ – آیا راهبرد «تمرکز مجدد مثبت» با نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی وپانیکرابطه دارد؟

۲ – آیا راهبرد «تمرکز مجدد بر برنامه ریزی» با نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرابطه دارد؟

۳ – آیا راهبرد «دیدگاه پذیری» با نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرابطه دارد؟

۴ – آیا راهبرد «ملامت دیگران» با نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرابطه دارد؟

۵ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «ارزیابی مجدد مثبت»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی وپانیکرا افزایش می‌دهد؟

۶ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «ملامت خود»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا کاهش می‌دهد؟

۷ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «ملامت دیگران»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا کاهش می‌دهد؟

۸ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «دیدگاه پذیری»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا افزایش می‌دهد؟

۹ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «نشخوارگری»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا کاهش می‌دهد؟

۱۰ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «تمرکز مجدد مثبت»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی وپانیکرا افزایش می‌دهد؟

۱۱ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «فاجعه انگاری»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا کاهش می‌دهد؟

۱۲ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «تمرکز مجدد بر برنامه ریزی»برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری– عملی و پانیکرا افزایش می‌دهد؟

۱۳ – آیا برون گرایی اثر راهبرد «پذیرش» برنشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری – عملی و پانیکرا افزایش می‌دهد؟

۱۴–مدل اندازه گیری با کدام مدل نظری ترسیم شده برازش دارد؟

۶-۱ متغیرهای پژوهش

۱ – نشانه های افسردگی، اضطراب منتشر، وسواس فکری– عملی و پانیک زیر بالینی به عنوان متغیرهای وابسته یا ملاک

۲ – راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در ۹ مؤلفه‌ شامل «ملامت خویش»، «پذیرش»، «نشخوارگری»، «تمرکز مجدد مثبت»، «تمرکز مجدد بر برنامه ریزی»، «ارزیابی مجدد مثبت»، «دیدگاه پذیری»، «فاجعه انگاری»، «ملامت دیگران» به عنوان متغیرهای مستقل یا پیش بین

۳ – برونگرایی و روان نژندگرایی به عنوان متغیرهای میانجی

۷-۱ تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعریف مفهومی افسردگی: در معنای محدود پزشکی، افسردگی، به منزله ی یک بیماری خلق و خو یا اختلال کنش خلق و خو است (لو و لو^[۴۹]، ۱۹۹۱؛ به نقل از دادستان، ۱۳۸۳). در افسردگی، عارضه های هیجانی، انگیزشی، رفتاری، فیزیکی و شناختی دیده می شود. تجربه های هیجانی افراد افسرده منفی است و مردم آن ها را معمولا «غمگین، نومید، پریشان، بی نشاط و دلسرد توصیف می‌کنند. این افراد زود به گریه می افتند و دوره های گریه کردن آن ها نزدیک به هم و فراوان است. به ندرت پیش می‌آید که این افراد، هیجان های مثبت یا لذت آور داشته باشند. بدون شک فلج کننده ترین عارضه های افسردگی، ویژگی های شناختی آن هاست (دیوی، ۱۳۸۹).

تعریف عملیاتی افسردگی: در این پژوهش افسردگی آن چیزی است که توسط آزمون افسردگی بک BDI-II^[50]مورد سنجش قرار گرفته است.

تعریف مفهومی اضطراب منتشر: اختلال اضطراب منتشر نوعی اختلال اضطرابی است که در آن فرد، به طور دائم، درباره رویدادهای آینده نگران است و از آن ها می ترسد، حالتی که به نگرانی مزمن و بیمارگون درباره ی رویدادها منجر می شود. برای افراد مبتلا به GAD، نگرانی چند ویژگی دارد: حالت فلج کنندگی پیدا می‌کند و به منبع ناراحتی شدید تبدیل می شود. ۱) نگرانی، عملی مزمن و بیمارگون است که نه تنها به سمت مسائل عمده ی زندگی (مثل، سلامت، اقتصاد، روابط، مسائل مربوط به شغل) معطوف می شود، بلکه بسیاری از مسائل کوچک زندگی روزمره را که برای دیگران اصلا تهدیدآمیز نیستند، در بر می‌گیرد. ۲) نگرانی، غیرقابل کنترل تصور می شود ۳) نگرانی با فاجعه انگاری ارتباط بسیار نزدیکی دارد. علاوه بر نگرانی دایمی و بیمارگون در GAD، این اختلال گاهی با عوارض فیزیکی، مثل خستگی مفرط، لرزش، تنش ماهیچه ای، سردرد، و تهوع همراه است(دیوی، ۱۳۸۹).

تعریف عملیاتی اضطراب منتشر: در این پژوهش اختلال اضطراب منتشر آن چیزی است که توسط آزمون پن استیت PSWQ)^[51]) مورد سنجش قرار گرفته است .

تعریف مفهومی وسواس فکری – عملی: اختلال وسواس فکری و عملی اختلالی اضطرابی شامل وسواس ها(افکار) یا اجبارها (اعمال) ی تکرار شونده (باز آیند) است. این وسواس های فکری یا اجبارها (اعمال وسواسی)، وقت گیر بوده و یا موجب اشکالات زیادی در زندگی روزمره می‌شوند. مشخصات شایع در وسواس شامل موارد زیر است: انگاره های وسواسی، تصاویر ذهنی وسواسی، اعتقادهای وسواسی، اندیشناکی های وسواسی، تکانه های وسواسی، ترس های وسواسی، آیین واره های اجباری (وسواسی) (استکتی ^[۵۲]و پیگت^[۵۳]، ۲۰۰۶).

تعریف عملیاتی وسواس فکری– عملی: در این پژوهش، وسواس فکری–عملی چیزی است که توسط آزمون مادزلی^[۵۴] مورد سنجش قرار گرفته است .

تعریف مفهومی اختلال وحشتزدگی (پانیک):اختلال پانیک یعنی حملات مکرر وحشت یا اضطراب. این حملات با بعضی عارضه های فیزیکی ازجمله تپش قلب، تنفس سریع، سرگیجه، تعریق زیاد، تهوع و لرزش همراه است. علاوه بر آن، ممکن است فرد به شدت رعب و فقدان شخصیت احساس کند (دیوی، ۱۳۸۹).

تعریف عملیاتی اختلال پانیک: در این پژوهش پانیک آن چیزی است که توسط آزمون حساسیت اضطرابی (ASI^[55]) مورد سنجش قرار گرفته است.

تعریف مفهومی روان نژند گرایی: داشتن احساسات منفی همچون ترس، غم، برانگیختگی، خشم، احساس گناه، احساس کلافگی دائمی و فراگیر مبنای نوروتیسیزم را تشکیل می‌دهند (حق شناس، ۱۳۸۵).

تعریف عملیاتی روان نژندگرایی:نمره ای است که فرد در سوالات مربوط به مقیاس N، پرسشنامه شخصیتیNEO-FFI (کوستا و مک کری، ۱۹۸۵)، کسب ‌کرده‌است.

تعریف مفهومی برون گرایی: افراد برون گرا، افرادی اجتماعی هستند، افزون بر دوستدار دیگران بودن و تمایل به شرکت در اجتماعات و مهمانی ها، این افراد هیجان و تحرک را دوست دارند و برآنند که به موفقیت در آینده امیدوار باشند (حق شناس، ۱۳۸۵).

تعریف عملیاتی برون گرایی: نمره ای است که فرد در سوالات مربوط به مقیاس E، پرسشنامه شخصیتیNEO-FFI (کوستا و مک کری، ۱۹۸۵) کسب ‌کرده‌است.

• • محاسبات تولید ناخالص ملی ‌در مورد توزیع تولید یا ثمرات آن هیچ اطلاعی به ما نمی‌دهند.

• • • این محاسبات از ماندگاری و پایایی عملکردهای اقتصادی دخیل در تولید هیچ نشانه های به دست نمی‌دهند. برای مثال، نظام مزرعه‌داری آمریکا سودهای هنگفتی (برای برخی از مزرعه‌داران) ایجاد می‌کند، اما از جهت نسبت انرژی به‌کاررفته در نظام و ارزش کالریک خوراک تولیدشده در این نظام، بسیار ناکارآمد است.

    

  

• تولید ناخالص ملی خسارت‌های تولید به‌ویژه خسارت‌های زیست‌محیطی را به‌حساب نمی‌آورد.

با توجه ‌به این انتقادها، این واقعیت که تولید ناخالص ملی هنوز شاخص‌های اصلی سلامت اقتصادهای ملی است، از دیدگاه احزاب سبز نشانه ی نوعی نزدیک‌بینی است که از توجه بیمارگونه به رشد اقتصادی سرچشمه می‌گیرد. (ثلاثی،۱۳۷۷،۱۴۰).

چسبندگی هزینه

شناخت رفتار هزینه، یکی از مباحث مهم حسابداری بهای تمام‌شده و حسابداری مدیریت است. در مدل‌های سنتی رفتار هزینه ها در حسابداری مدیریت، هزینه های متغیر نسبت به تغییرات حجم فعالیت به طور متناسب افزایش یا کاهش می‌یابند. ‌به این معنا که بزرگی تغییرات در هزینه ها تنها به بزرگی تغییرات در حجم فعالیت وابسته است و جهت تغییرات (افزایش یا کاهش) در حجم فعالیت تأثیری روی بزرگی تغییرات در هزینه ها ندارد. در مدل سنتی رفتار هزینه، زمانی که سطح فعالیت تغییر می‌کند، بدون توجه به مسیر این تغییرات در سطح فعالیت (افزایش یا کاهش) هزینه ها عکس‌العمل نشان داده یا تغییر می‌کنند. به عنوان نمونه با ۱% افزایش یا کاهش در سطح فعالیت، هزینه ها نیز با درصد ثابتی افزایش یا کاهش می‌یابند. (سپاسی و همکاران، ۱۳۹۳، ۱۶۴)

اما نتایج پژوهش‌های برخی از پژوهشگران در سال‌های اخیر بیانگر آن است که میزان افزایش در هزینه ها هنگام افزایش در سطح فعالیت، بیشتر از میزان کاهش در هزینه ها هنگام کاهش در حجم فعالیت است، چنین رفتار هزینه ها را چسبندگی هزینه ها می‌نامیم.

چسبندگی هزینه ها یکی از ویژگی­های رفتار هزینه ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت است و بیانگر آن است که بزرگی افزایش در هزینه ها هنگام افزایش سطح فعالیت، بیشتر از بزرگی کاهش هزینه ها در هنگام کاهش در سطح فعالیت است. (نمازی و دوانی پور، ۱۳۸۹، ۸۶)

اینگرام و همکارانش^[۱۱] نشان دادند که رفتار هزینه ها به طور کامل متغیر و یا ثابت نیست. شواهد تجربی برخی از پژوهشگران در سال‌های اخیر نیز نشان می‌دهد سرعت افزایش در برخی از هزینه ها در هنگام افزایش در سطح فروش، بیشتر از سرعت کاهش در سطح هزینه ها در هنگام کاهش در سطح فروش است. نتایج پژوهش اندرسون و همکارانش نشان می‌دهد که با افزایش ۱% در سطح فروش، هزینه های اداری، عمومی و فروش ۳۵% کاهش می‌یابد.

چسبندگی هزینه ها نتیجه تصمیمات سنجیده مدیران است. هنگامی که فروش کاهش می‌یابد، برخی از مدیران، این کاهش را موقتی تصور کرده و انتظار بازگشت فروش به سطح قبلی را در آینده نزدیک دارند؛ ‌بنابرین‏ در تصمیمی سنجیده، منابع مربوط به فعالیت‌های عملیاتی را در دوره های کاهش فروش حفظ می‌کنند؛ زیرا اگر منابع در پاسخ به کاهش فروش، حذف‌شده و در دوره های افزایش فروش، مجدد تحصیل شوند، هزینه های شرکت در بلندمدت افزایش می‌یابد.

زمانی که مدیران با کاهش فروش مواجه می‌شوند، ممکن است این وضعیت را موقتی تصور کرده و انتظار بازگشت فروش به حالت اولیه را داشته باشند. ازاین‌رو، برخی از مدیران در دوره هایی که فروش، روندی نزولی دارد، منابع لازم برای انجام فعالیت‌های عملیاتی را کاهش نمی‌دهند. این رفتار ازآنجا قابل توجیه است که حفظ منابع، موجب کاهش هزینه ها در بلندمدت می‌شود، زیرا در صورت کاهش منابع در واکنش به کاهش فروش، اگر فروش در دوره های آتی افزایش یابد، هزینه هایی بابت تحصیل مجدد همان منابع به شرکت تحمیل می‌شود. ازاین‌رو مدیران برای کاهش هزینه ها و در نتیجه افزایش سود شرکت در بلندمدت، اقدام به حفظ منابع می‌کنند (اندرسون و همکاران،۲۰۰۳).^[۱۲]

به علت حفظ منابع بلااستفاده در دوره های کاهش فروش، چسبندگی هزینه ها، موجب افزایش هزینه ها و کاهش بیشتر سود می‌شود و کاهش مضاعف سود، نوسان پذیری سود پیش‌بینی شده را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو، در دوره های افزایش سطح فعالیت نیز تحلیلگران سود شرکتی را که هزینه‌هایش چسبنده است، کمتر پیش‌بینی می‌کنند. به همین علت، خطای پیش‌بینی سود، هم هنگام افزایش سطح فعالیت و هم هنگام کاهش سطح فعالیت، بیشتر خواهد بود (ویس،۲۰۱۰).^[۱۳]

اگر سرمایه‌گذاران چنین تصور کنند که در شرکت‌های با هزینه های چسبنده‌تر، دقت پیش‌بینی سود کمتر است، این رفتار هزینه بر واکنش آن‌ ها نسبت به نوسان‌های سود تأثیر می­ گذارد. با کاهش پیش‌بینی پذیری سود، سودهای گزارش‌شده، اطلاعات مفید کمتری برای ارزیابی‌ها و پیش‌بینی سودهای آتی در اختیار قرار می‌دهد که این امر، موجب کاهش ضریب واکنش سود می‌شود، زیرا شواهد نشان می‌دهد که ضریب واکنش قیمت به سود، با افزایش دقت پیش‌بینی‌ها افزایش می‌یابد؛ ‌بنابرین‏ اگر سرمایه‌گذاران تصور کنند که چسبندگی هزینه ها دقت پیش‌بینی سود را کاهش می‌دهد، اطمینان آن‌ ها نسبت به سودهای تحقق‌یافته نیز کاهش می‌یابد. (کردستانی و مرتضوی، ۱۳۹۱، ۱۵-۱۴)

هامبورگ و ناسو (۲۰۱۰)^[۱۴] در مطالعات خود سه عامل مهم مؤثر در عدم تقارن در هزینه ها را به هنگام کاهش فروش شناسایی کردند. عامل اول مربوط به هزینه های ثابت است؛ زیرا هنگامی که بخشی از فروش کاهش می‌یابد، نسبت هزینه به درآمد به سبب اینکه هزینه های ثابت نسبت به تغییر حجم ثابت هستند، افزایش می‌یابد؛ اما عامل‌های دوم و سوم مربوط به هزینه های متغیر و در ارتباط با چسبندگی هزینه است. عامل دوم مربوط به زمانی است که فروش (سطح فعالیت) کاهش می‌یابد. لذا تصمیم مدیر به منظور کاهش سطح هزینه ها یا نگهداری منابع بدون استفاده بستگی به انتظارش از تقاضا در آینده دارد. اگر مدیر انتظار داشته باشد که کاهش در سطح فروش موقتی است و در مدت کوتاه به حالت اولیه بازمی‌گردد، او تصمیم خواهد گرفت منابع بدون استفاده را حفظ کند؛ زیرا اگر مدیران منابع مرتبط با فعالیت عملیاتی را متناسب با کاهش فروش، کاهش دهند، تحصیل و آماده‌سازی دوباره منابع در آینده، نیازمند زمان است؛ ‌بنابرین‏ اگر منابع و هزینه ها متناسب با کاهش فروش کاهش یابد، شرکت فرصت‌های توسعه فروش را از دست می‌دهد؛ در نتیجه هزینه های تعدیل بیشتر از هزینه های ظرفیت بدون استفاده خواهد بود و مدیر تصمیم خواهد گرفت منابع اضافی را حفظ کند. از سوی دیگر، اگر عدم قطعیت در موردتقاضا در آینده و هزینه های کاهش و افزایش دوباره منابع زیاد باشد. مدیر تصمیم خواهد گرفت صبر کند تا قبل از تخمین هزینه های تعدیل، اطلاعات بیشتری به دست آورد؛ ‌بنابرین‏ مدیران ممکن است کاهش منابع مربوط به فعالیت‌های عملیاتی را به تأخیر اندازند تا زمانی که آن‌ ها به دائمی بودن کاهش تقاضا (کاهش فروش) اطمینان حاصل کنند. عامل سوم مربوط به زمانی است که مدیر ظرفیت مازاد را به سبب افزایش تابع مطلوبیت خود و یا ترس از افکار عمومی (تئوری نمایندگی) حفظ کند. (سجادی و همکاران، ۱۳۹۳، ۸۴-۸۳)